Yakutistan

Yakutistan
Республика Саха (Якутия)
Саха Өрөспүүбүлүкэтэ
Yakutistan Bayrağı Yakutistan Arması
Milli Marş: Saha Öröspüübülüketin örögöyün ırıata
Konum
Yönetim
Ülke:  Rusya
Federal Bölge: Sibirya
Ekonomik Bölge: Uzak Doğu
Başkent: Yakutsk
Vali: Yegor Borisov
Yasama organı: Yakutistan Bölge Yönetimi
Anayasa: Yakutistan Anayasası
Genel bilgiler
Yüzölçüm:  3.103.200 km² (1.198.152 sq mi)
 - Rusya içinde: 1
Nüfus: 949.280 
 - Rusya içinde: 58
 - Şehir nüfusu: %59,6
 - Köy nüfusu: %40,4
 - Yoğunluk: 0 /km² (1 /sq mi)
Diğer bilgiler
Dili: Rusça, Yakutça
Kuruluş tarihi: 30 Mayıs 1923
Kodu: 14
ISO 3166-2:RU: RU-SA
Resmi
internet sayfası
:
http://www.sakha.gov.ru/

Yakutistan veya Saha Cumhuriyeti (Yakutça: Саха Өрөспүүбүлүкэтэ Saha Öröspüübülükete), Rusya Federasyonu’nu oluşturan federe cumhuriyetlerden biri. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Yakutlar bir Türk halkıdır. Cumhuriyetin Rusça'da tam adı Respublika Saha olarak yazılır.

Yakutistan Türkçede zaman zaman Saha Cumhuriyeti biçimlerinde de yazılmaktadır. Cumhuriyet, 3.103.200 km²’lik bir alanı kaplar ve bu alan, Rusya Federasyonu topraklarının beşte biridir. Yakutistan dünyadaki en büyük yüzölçümüne sahip olan özerk ülkedir. Başkenti Yakutsk'tur (Yakutçada Dokuuskay).Özerk Cumhuriyettir.

Zaman dilimi

Yakutistan, coğrafi olarak üç farklı zaman dilimi boyunca yayılır:

1. Lena Nehri’nın batısında kalan Yakutistan toprakları ve ırmağın iki kıyısında ulusları kapsayan kısmı Yakutistan Zaman Dilimindedir (YAKT). UTC 'e göre saat farkı +1000.

2. Yakutistan'ın 127°Doğu ve 140°Doğu (boylam) arasında kalan kesimini kapsayan Vladivostok Zaman Dilimi'dir (VLAT). UTC'e göre saat farkı +1100.

3. Cumhuriyetin 140°Doğu boylamının doğusunda kalan toprakların çoğunu kapsayan bölümü Magadan Zaman Dilimindedir (MAGT). UTC'e göre saat farkı +1200.

Saha Cumhuriyeti üç saat diliminden oluşur
Ostrog Kulesi Yakutsk, Yapım Yılı: 1683

Nüfus

Amga Nehri
Yakutistan’da Lena Nehri’nin alanı

2010 verilerine göre cumhuriyette Sahaların nüfusu 466.492’dir ve bu sayı toplam nüfusun %49,9’unu oluşturmaktadır. Yani Saha Türkleri ülkede çoğunluktadır. Ülkedeki her iki kişiden biri mutlaka Türk soyludur. Ayrıca bir diğer Türk topluluğu olan Tatar Türklerinin nüfusu ve oranı azalmış olup şöyledir: 8.122 (0,9 %). Diğer grupların nüfusu ve toplam nüfusa oranları: Ruslar (353.649 (%37,8)), Ukraynalılar (20 341 (2,2 %)). 2002 yılındaki eski sayımıa göre diğer gruplardan Evenkler (18.232 veya %1,9), Evenler (11.657 veya %1,2), Tatarlar (10.768 veya %1,1), Buryatlar (7.266 veya %0,8), Beloruslar (4.236 veya %0,5). Ayrıca Yakutistan'da yaşayan bunlardan başka küçük gruplar da vardır.

Yakutistan nüfusu

1939 1959 1970 1979 1989 2002 2010[1]
Saha Türkleri 233.273 (%56,5) 226.053 (%46,4) 285.749 (%43) 313.917 (%36,9) 365.236 (%33,4) 432.290 (%45,5) 466 492 (%49,9)
Dolganlar 10 (%0,0) 64 (%0,0) 408 (%0,0) 1.272 (%0,1)
Evenkler 10.432 (%2,5) 9.505 (%2) 9.097 (%1,4) 11.584 (%1,4) 14.428 (%1,3) 18.232 (%1,9) 21 008 (2,2 %)
Evenler 3.133 (%0,8) 3.537 (%0,7) 6.471 (%1) 5.763 (%0,7) 8.668 (%0,8) 11.657 (%1,2) 15 071 ( %1,6)
Yukaghirler 267 (%0,1) 285 (%0,1) 400 (%0,1) 526 (%0,1) 697 (%0,1) 1.097 (%0,1)
Çukçisler 400 (%0,1) 325 (%0,1) 387 (%0,1) 377 (%0,0) 473 (%0,0) 602 (%0,1)
Ruslar 146.741 (%35,5) 215.328 (%44,2) 314.308 (%47,3) 429.588 (%50,4) 550.263 (%50,3) 390.671 (%41,2%) 353 649 (%37,8)
Ukraynalılar 4.229 (%1) 12.182 (%2,5) 20.253 (%3) 46.326 (%5,4) 77.114 (%7) 34.633 (%3,6) 20 341 (2,2 %)
Diğerleri 14.723 (%3,6) 20.128 (%4,1) 27.448 (%4,1) 43.695 (%5,1) 76.778 (%7) 58.826 (%6,2)
Tatar Türkleri 4420 (1,1 %) 5172 (1,1 %) 7678 (1,2 %) 10 976 (1,3 %) 17 478 (1,6 %) 10 768 (1,1 %) 8122 (0,9 %)

Eğitim

Yakutistan içinde Yakutsk Devlet Üniversitesi bulunmaktadır. Ülkedeki tek üniversite burasıdır ve Rusça eğitim verilmektedir.

Ekonomi

Halkın geçim kaynakları arasında kürk avcılığı ve balıkçılık önemli yer tutar. Ülkede bulunan samur, kutup tilkisi, sincap, tilki ve nadir balık çeşitleri; avcılar ile maceraperestleri kendine çeker. Bu avcılar sayesinde üretilen kaliteli kürklerin ve balıkların şöhreti bütün dünyada meşhurdur. Yakutistan’ın en önemli kaynaklarından biri de yer altı zenginlikleridir. Ülkede elmas, altın, gaz, kömür, gümüş ve bakır çıkarılmaktadır. Mendeleyev tablosundaki bütün elementler Yakutistan’da bulunmaktadır. Elmas, Saha yurdunda çok önemli bir yere sahiptir. Bunların en değerlilerinden biri de Moskova’da müzede bulunan ve 342,5 karatlık pırlantadır. Yakutistan’ın hemen her bölgesinde elmas çıkarılmaktadır.

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/9/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.