Saturnalia

Satürnalya
Kutlayanlar	Hristiyanlar bu bayramı günümüzde sadece Hediyeleşme ve gösterilerle kutlamaktadır.
Türü	Hristiyan
Tarih	- Jül Sezar öncesi dönem 17 Aralık - 6 Ocak - Jül Sezar'ın takvim reformu sonrası 17 Aralık - 23 Aralık - Hristiyanlık sonrası 17 Aralık - 25 Aralık
Gelenekler	Pagan dönemlerde; Frigya şapkası giymek Kumar Toplu seks Kurban Hediyeleşme Yamyamlık

Satürnalya Bayramı, Satürnalia Festivali veya Satürnalya Roma Paganizminde Satürn onuruna kutlanan bir bayramdır.^[1]

Tarihi kökenleri ve Dinler tarihindeki benzerlikler

Her ne kadar Roma Paganizmindeki Satürn, Yunan Mitolojisinde Kronos ile aynı motif olsa da Satürnalya Festivali, gerek yamyamlık gerekse toplu seks kutlamalarıyla Antik Yunan dönemindeki Dionysos Şenlikleri'ne çok benzemektedir. Dionysos tıpkı Roma Mitolojisindeki Satürn gibi kural koyan, tarım faaliyetleri öğreten, bereketi ve eğlenceyi sembolize eden bir motiftir.^[2] Jül Sezar'ın takvim reformu öncesinde Satürnalya Bayramı 17 Aralık'ta başlayıp 6 Ocak'ta son buluyordu. Jül Sezar'ın takvim reformu sonrası ise Satürnalya 6 Ocak yerine 23 Aralık'ta son bulmuştur. 6 Ocak tarihi aynı zamanda Antik Yunan'da 17 Aralık'ta başlayan Dionysos şenliklerinin son günüdür. Çünkü Antik Yunan'da Dionysos 6 ocak'ta dostlarını korumak için bir oğlak, koç veya bir sığır'a dönüşüp kendisini feda etmiştir, düşmanları tarafından öldürülüp eti çiğnenmiş ve kanı içilmiştir. Romalılar Hristiyanlığı kabul ettikten sonra İsa'nın doğumunu 6 Ocak'ta kutlamıştır. Hristiyanlar günümüzde de İsa'nın öldürüldüğüne inandıkları gün Şarabı İsa'nın kanı ve şaraba banılan ekmeği ise İsa'nın eti olarak tasvir edip yemektedirler. Bu bakımdan Dionysos şenlikleri ve Hristiyanlık'ta İsa'nın doğumunu kutlama yani Epifani töreni arasında doğrudan bir benzerlik vardır. Roma Katolik Kilisesi daha sonra 23 Aralık tarihi üzerinde bir değişiklik yapıp Katoliklik'te Noel, Ortodoksluk'ta ise adı Epifani olan bu kutlamayı 25 Aralık tarihine sarkıtmıştır. Avrupalılar 25 Aralık günü Lamba festivalleri düzenlerdi. Lamba Festivali aynı zamanda Mısır Mitolojisinde Osiris'i anmak için yapılan bir kutlamadır. Roma Katolik Kilisesi 25 Aralık tarihi üzerinde karar vererek hem Lamba Festivalini hem de İsa'nın doğumunu birleştirmiş oldu. 25 Aralık aynı zamanda Antik Yunan'da Dionysos'un doğduğu gündür. Bazı tarihçiler, Roma Katolik Kilisesi'nin pagan inançlara saygı duyması sebebiyle, Dionysos'un öldüğü günde kutlama yapılmaması adına İsa'nın doğumunu 6 Ocak'tan 25 Aralık'a aldığını söylemişlerdir. Lakabı Yaşlı Plinius olan tarihçi Gaius Plinius Secundus, 21 Aralık yerine 25 Aralık'ın seçilmesini bir hesap hatası olarak yorumlamaktır. Son tahlilde Satürnalya Bayramı Antik Yunan'da Dionysos Şenlikleri ile doğrudan benzerdir.

Saturnalia Festivali'nde giyilen Frigya başlığı

Kutlama

Festival süresi boyunca Kumar ve toplu seks'e izin verilmiştir. Bu bazen homoseksüel yönelimler, bazen pedofili, bazen de ensest kutlamalar şeklinde görülmüştür.^[3][4] Frigya şapkası giymek festivalin geleneklerinden biridir. İçkili eğlenceler ve Tiyatral etkinlikler de düzenlenir. Roma'da 18 ve 19 Aralık günlerinde Kamu kurumları tatil edilmiştir.^[5] 17 Aralık'tan itibaren ağaçlar, yollar, evler süslenir, insanlar bayram süresi boyunca birbirleriyle hediyeleşir. Son tahlilde Noel kutlamalarının kökeni de Satürnalya Bayramı'na dayanmaktadır. Bayramın son günü ise bazen bir domuz bazense bir erkek kurban edilir, bir grup tarafından kurbanın eti çiğnenir, kanı içilirdi. Kurban Güneş'e adanır ve bereket getirmesi dileğinde bulunulurdu.^[6]

Ayrıca bakınız

• Nardugan
• Epifani
• Roma festivalleri
• Dionysos
• Dionysos Şenlikleri
• Satürn
• Lupercalia
• Bona Dea
• Consualia

Kaynakça

1. http://www.carnaval.com/saturnalia/
2. http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/calendar/saturnalia.html
3. http://www.simpletoremember.com/vitals/Christmas_TheRealStory.htm
4. http://global.britannica.com/topic/Saturnalia-Roman-festival
5. http://www.novaroma.org/religio_romana/saturnalia.html
6. http://www.hellenicgods.org/Twelve-Days-of-Dionysos