Selkuplar

Selkuplar

Toplam nüfus
4400 (2010 sayımı)[1]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Selkupça , Rusça
Din
Hıristiyanlık (çoğunlukla Ortodoks) , Şamanizm
İlgili etnik gruplar
Nenetsler , Enetsler , Nganasanlar , Samoyedler

Fin-Ugor halkları içinde Selkup halkı

thumb|Ural halkları]]

Selkuplar (Rusça: сельку́пы; selkupı, Selkupça: kendilerince sоlkup, sоlkup, sussе kum, çumıl-kup, şоlkup, şоşkum), (1930 yılına kadar ki adları: Ostyak-Samoyedler). Rusya Federasyonu’nda, Batı Sibiryada yaşam süren halk.

Selkuplar Sibirya’da Tümen Oblastı (1857 kişi), Tomsk Oblastında (1787 kişi), Yemalo Nenets ÖO — 1797 kişi) ve Krasnoyarsk Krayı (412 kişi).

Nüfus

Rusya Federasyonu'nda Selkupların yıllara göre nüfus istatistiği:

Selkupların (2002 y.) yerleşimlere göre nüfuslarının durumu ^[2]:

• Yamаlо-Nеnеts özek okruğu:

• Krаsnоsеlkup köyü — 581;
• Tоlkа beldesi — 491;
• Rаttа köyü — 153;
• Tоlkа köyü — 136;
• Tаrkо-Sаlе şehri — 103;

• Tоmsk оblаstı:

• Kаrgаsоk köyü — 190;
• Kоlpаşеvо şehri — 153;

• Krаsnоyar krаy:

• Fаrkоvо köyü — 237.

Dil ve Eğitim

Selkup dili, eskiden Yenisey Samoyed olarak adlandırılan Samoyed dillerinden biridir. Selkuplar, bugün de kendi dillerini konuşurlar, ama eğitim dili Rusça’dır ve bundan dolayı Selkup dili yüksek oranda kaybolma riski altındadır.

Din

Geleneksel inançlar — animizm, şamanizm ve Rus misyonerlerinin etkisiyle Ortodoks Hristiyanlık ^[3][4].

Tarih

Gornostayev üzerinde bir Ostyak. XVIII yy. sonu.

XVI yüzyıl sonu Rus kaynaklarının verdiği bilgilere göre Selkuplar boylar birliği oluşturmuşlar ve bu birliğe ise Rusça Pegaya Orda^[5], Türkçe'de ise « Ala Orda » denilmiştir. Tom ve Narım akarsuları arasındaki coğrafyayı kapsayan bu birlik 16. yüzyıl boyunca görülür. Daha doğuda ise Sibir Kağanlığı bulunmaktaydı ^[6] Etnoğrafik çalışmalara göre ^[7], eski zamanda Selkup ritüellerinde yerlilere has özellikler mevcuttur. Selkuplar ile bir zamanlar aynı coğrafyada yaşamış Selçuk, Salçak adlarının benzerliği de dikkat çekicidir^[8].

Tanınmış Sеlkuplar

• Grigоrоvskiy, Nikоlаy Pеtrоviç
• Prоkоfеv, Gеоrgiy Nikоlаеviç
• Prоkоfеvа, Еkаtеrinа Dmitriеvnа
• Kuznеtsоvа, Аriаdnа İvаnоvnа
• Hеlimskiy, Еvgеniy Аrnоldоviç
• Bıkоnya, Vаlеntinа Viktоrоvnа
• Stеpаnоvа, Оlgа Bоrisоvnа

Gallery

• 
  A Selkup man with his dog
• 
  A Selkup family
• 
  A local Selkup man
• 
  Selkup grandmother
• 
  Painting from the late 18th century depicting a Selkup man fishing

Kaynakça

1. Selkup Nüfus durumu http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/tab5.xls (Rusça)
2. База микроданных Всероссийской переписи населения 2002 года
3. Селькупы Этноатлас Красноярского края
4. Селькупы
5. http://trog.narod.ru/old/pegajaorda.html
6. http://www.spsl.nsc.ru/history/descr/sibir.htm
7. Г. Ю. Ситнянский, О ПРОИСХОЖДЕНИИ ДРЕВНЕГО КИРГИЗСКОГО ПОГРЕБАЛЬНОГО ОБРЯДА. Печатная версия://Среднеазиатский этнографический сборник. Выпуск IV.М.,2001.С.175-180
8. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Almatı: «Qazaq Ansiklopedisi», 2011. - 880 sayfa.ISBN 9965-893-73-Х

Ayrıca bilgilenmek için

Sobanski, Florian (March 2001). "The southern Selkups of Tomsk Province before and after 1991". Nationalities Papers 29 (1): 171–179. doi:10.1080/00905990120036448

Dış Bağlantılar

• XVII—XX yüzyıllarda Selkuplar
• (Fotoğraflar — Fateyev İ. S.) 1938, 1940 yıllarında Tım akarsuyunda Selkuplar
• Kuzey, Sibirya ve Uzakdoğu Yerli Halkları sitesinde Selkuplar
• Güney Selkuplarının etnik kimliği (özet)

Kızıl Kitap'ta Rus Çarlığındaki Halklar içinde Selkuplar maddesi