Sibirya kaplanı

Sibirya kaplanı Korunma durumu: Kritik (CR)
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar) Şube: Chordata (Kordalılar) Sınıf: Mammalia (Memeliler) Takım: Carnivora (Etçiller) Alt takım: Feliformia (Kedimsiler) Familya: Felidae (Kedigiller) Alt familya: Pantherinae (Büyük kediler) Cins: Panthera Tür: P. tigris (Kaplan) Alt tür: P. t. altaica
Trinominal adı
Panthera tigris altaica Illiger, 1815
Diğer adları
Amur kaplanı
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Sibirya kaplanı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Wikispecies'te Sibirya kaplanı ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Sibirya kaplanı (Panthera tigris altaica) ya da bilinen diğer ismiyle Amur kaplanı, kedigiller (Felidae) familyasından Sibirya'da yaşayan bir kaplan alt türü.

Fiziksel özellikler

İri bir Sibirya kaplanının boyu 1 metresi kuyruk olmak üzere 3,7 metreye varabilir. 2005 yılında Rus ve Amerikan vatandaşı bir grup zoolog topluluğu tarafından, tüm alt tür genelinde hem doğal ortamda hem de esaret altında yaşayan erkek ve dişi kaplanların, vücut ağırlıkları hakkında tarihsel ve güncel verilere dayalı bir analiz yayınlandı. Kullanılan veriler, bilim insanlarının huzurunda ölçülen kaplanların ağırlıklarıdır. Bu analizin sonuçları,tarihi süreç içerisinde,doğal ortamda yaşayan ortalama erkek Sibirya kaplanının 570,3 kg ve dişi Sibirya kaplanının 337,5 kg olduğunu göstermiştir. Günümüzde doğal ortamda yaşayan erkek Sibirya kaplanlarının ortalama ağırlıklarının 460,4 kg ile 590,3 kg olduğu; doğal ortaa yaşayan ortalama bir dişi Sibirya kaplanının 317,9 kg ağırlığında olduğu tespit edilmiştir.^[1] Tarih öncesinde Sibirya kaplanları ve Bengal kaplanları günümüzdeki Sibirya kaplanları ve Bengal kaplanlarından daha hafif iken, günümüzdeki kaplanlardan daha büyük olanları da vardı. Sibirya Tiger Projesi üyeleri tarafından yakalanan bir erkek Sibirya kaplanı olarak tartılmıştır ve proje kapsamında tartılan en büyük erkek Sibirya kaplanı 212 kg (467 lb inç) olarak kaydedilmiştir. Araştırmacı Mazak'a göre tarihteki en ağır kaplan erkeklerde 306 kg, dişilerde 167 kg'dır.^[2] En ağır kaplanın güvenilir olmayan kaynaklara göre 384 kg olduğu söylenmiştir.^[3]

Ten rengi kahverengimsi sarıdan paslı kırmızıya kadar değişir. Bali kaplanı en koyu renge sahip kaplan türüdür. Sibirya ve Mançurya gibi soğuk iklime sahip bölgelerde bulunan kaplanların tüyleri soğuktan korunmaları için daha uzundur.

Türlerarası ilişkiler

Gece avlanmaları dolayısıyla gece görüşleri çok güçlüdür. Diğer kaplan türleri gibi tek avlanırlar. Bununla birlikte Sibirya Kaplanı doğal ortamda yaşayan Dünyadaki en büyük birinci kedi türüdür ve en güçlü kedi türüdür. Aslan ile kaplanın çiftleştirilmesiyle oluşan tigon ve ligerlar Sibirya Kaplanlarından daha büyüktür. Besin zincirinin üstünde yer alan avcılar arasındadır. Boz ayılar (Grizzly) ciddi bir rakiptir ve genelde birbirilerinden uzak dururlar. Yetişkin bir boz ayıyı devirebilir fakat genç boz ayıları sıkça avlamaları sebebiyle kaplanların yetişkin boz ayıları avlayabildiği yönünde yanlış bir algı oluşmuştur. Sibirya kaplanlarının tek ciddi avcıları soylarını tüketme noktasına getiren insanlardır. Bugün doğada sadece 1200 Sibirya kaplanı olduğu tahmin edilmektedir. Ancak bu iyimser bir tahmindir.^[4]

 

Dağılım

Sibirya kaplanı Sibirya'nın seyrek ormanlarında yaşar. Dev patileri ve uzun tüyleri 1 metreyi geçen karda bile rahatça yol alabilmesini sağlar. Kar ona her açıdan avantaj sağlar. 1900'lü yıllarda Sibirya kaplanı Kore'de, Çin'de, Doğu Türkistan'da ve Moğolistan'da da yaygınlık gösteriyordu. Fakat şu an sadece Rusya'nın güneydoğusunda ve Kuzey Kore'de yaşamını sürdürebiliyor.^[5]

Beslenme

Sibirya kaplanları av türleri şunlardır: yaban domuzu, sığın, karaca, benekli geyik, timsah, gaur gibi, mançurya wapiti gibi hayvanlarla birlikte küçük yaban tavşanlarını, kemirgenleri avlar. Somon avladığı da görülür.^[6]  Ayrıca yavru ayıları da avlayabilir. İnsanları av olarak görmezler.Bir araştırma kapsamında 2009 ve 2012 senelerini kapsayan 3 yıllık dönemde yetişkin Sibirya kaplanlarının yazın günde ortalama 7,89 kg, kışın günde ortalama 10,3 kg et tükettikleri gözlemlendi.^[7]

Fotoğraf galerisi

Yavru Amur kaplanı Thyme veya Warner, anneleri Sungari ile. Annesi Sungari ile babası Toma olan iki yavru 7 Ekim 2007 tarihinde New York'ta bulunan Buffalo Hayvanatbahçesi'nde dünyaya geldi.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Kaynakça

1. "Siberian tiger". gtsllcindia.com. 26 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160626150811/http://gtsllcindia.com/wordy/2015/07/10/siberian-tiger/. 
2. Mazák, V. (1981). "Panthera tigris". Mammalian Species 152: 1–8. DOI:10.2307/3504004. http://www.science.smith.edu/departments/Biology/VHAYSSEN/msi/pdf/i0076-3519-152-01-0001.pdf. 
3. Wood, G. (1983). The Guinness Book of Animal Facts and Feats. Sterling Publishing. ISBN 978-0-85112-235-9
4. "Siberian tiger". edtech.mcc.edu. http://edtech.mcc.edu/~kowens5/comw100/project%202/siberian%20tiger.html. 
5. "Russia's Tough Tigers". nationalzoo.si.edu. http://nationalzoo.si.edu/Publications/ZooGoer/2008/1/Amur_tigers.cfm. 
6. "What they Eat". berrysiberiantiger.weebly.com. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150501175204/http://berrysiberiantiger.weebly.com:80/diet.html. 
7. "Estimating Amur tiger". jmammal.oxfordjournals.org. http://jmammal.oxfordjournals.org/content/94/4/845.