Siyuca

Siyuca
Dakȟóta & Lakȟóta
Ana dili olanlar ABD, Kanada
Bölge Kuzey Nebraska, Güney Minnesota, Kzuey Dakota, Güney Dakota, Kuzeydoğu Montana,
Konuşan sayısı 33.000 total (Dakotaca, Lakotaca ve Assiniboine dahil); 26,505 in the United States [1] and 6,495 in Canada [2]  (tarih gerekli)
Dil aileleri
Siyu
Dil kodları
ISO 639-2 dak
ISO 639-3 [[ISO639-3:dak (Dakotaca) <br />lkt (Lakotaca)|dak (Dakotaca)
lkt (Lakotaca)]]

Siyuca, Siuca ya da Siyu/Siu dili (kendilerince Lakȟóta / Dakȟóta; İngilizce Sioux), ABD'de daha çok Kuzey ve Güney Dakota eyaletlerinde, daha az olarak kuzey Nebraska, güney Minnesota ve kuzeydoğu Montana eyaletlerinde ve Kanada'da Siyular tarafından konuşulan Siyu dilleri ailesinin Batı Siyu dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Konuşanı 33.000 kişidir. ABD ve Kanada'da konuşanı en fazla olan Amerika yerli dilleri içinde Navahoca, Krice, Doğu Kanada İnuitçesi ve Ojibwe dillerinden sonra beşinci sıradadır.[1][2]

Diyalekt ve kabileler

  1. Lakotaca (Lakȟóta, Teton)
  2. Batı Dakotacası (Yankton-Yanktonai, Dakȟóta) Yanlışlıkla uzun süre “Nakota”[3] olarak da adlandırılmıştır.)
    • Yankton (Iháŋktȟuŋwaŋ)
    • Yanktonai (Iháŋktȟuŋwaŋna)
  3. Doğu Dakotacası (Santee-Sisseton, Dakhóta)
    • Santee (Isáŋyáthi: Bdewákhathuŋwaŋ, Waȟpékhute)
    • Sisseton (Sisíthuŋwaŋ, Waȟpéthuŋwaŋ)

Karşılaştırma

Siyu lehçeleri ile yakın akraba Siyu dillerinin karşılaştırması:

A. Fonetik farklılıklar:

Fonetik farklılıklar içinde Lakota/Dakota/Nakota adlarından da anlaşılacağı üzere l ~ d ~ n ses değişimi tipiktir.

Siyuca Nakotaca Nakodaca anlamı
Lakotaca Batı Dakotacası Doğu Dakotacası
Yanktonai Yankton Sisseton Santee
Lakȟóta Dakȟóta Dakhóta Nakhóta Nakhóda kendi yerli adları
lowáŋ dowáŋ dowáŋ nowáŋ şarkı söylemek
ló dó dó nó iddia
čísčila čísčina čístina čúsina čúsin ufak
hokšíla hokšína hokšína hokšída hokšína hokšín delikanlı
gnayáŋ gnayáŋ knayáŋ hnayáŋ knayáŋ hna kandırmak
glépa gdépa kdépa hdépa knépa hnéba kusmak
kigná kigná kikná kihná kikná gihná sakinleştirmek
slayá sdayá sdayá snayá snayá yağlamak
wičháša wičháša wičhášta wičhášta wičhá adam, erkek
kibléza kibdéza kibdéza kimnéza gimnéza ayılmak
yatkáŋ yatkáŋ yatkáŋ yatkáŋ yatkáŋ içmek
hé hé hé žé žé o

B. Leksikal farkılıklar:

Türkçe anlamı Santee-Sisseton Yankton-Yanktonai Lakota
Kuzey Lakotacası Güney Lakotacası
çocuk šičéča wakȟáŋyeža wakȟáŋyeža
diz hupáhu čhaŋkpé čhaŋkpé
bıçak isáŋ / mína mína míla
böbrek phakšíŋ ažúŋtka ažúŋtka
şapka wapháha wapȟóštaŋ wapȟóštaŋ
sakin hináȟ naháŋȟčiŋ naháŋȟčiŋ
adam,erkek wičhášta wičháša wičháša
aç wótehda dočhíŋ ločhíŋ
sabah haŋȟ’áŋna híŋhaŋna híŋhaŋna híŋhaŋni
kesmek, tıraş etmek kasáŋ kasáŋ kasáŋ glak’óǧa

Kaynaklar

  1. 1 2 Indigenous Languages Spoken in the United States
  2. 1 2 Statistics Canada: 2006 Census
  3. ↑ for a report on the long-established blunder of misnaming “Nakota” the Yankton and the Yanktonai
This article is issued from Vikipedi - version of the 6/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.