Stanisław Lem

Stanisław Lem
Doğum 12 Eylül 1921(1921-09-12)
Lwów
Ölüm 27 Mart 2006 (84 yaşında)
Kraków, Polonya
Meslek Yazar
Dönem 1946–2005
İnternet sitesi
http://lem.pl/

Stanisław Lem (12 Eylül 1921; Lwów, Polonya - 27 Mart 2006, Krakow), bilim kurgu türünün en tanınmış yazarlarından, Solaris’in yaratıcısıdır.

1941 yılına kadar Lwow’da tıp öğrenimi gördü. II. Dünya Savaşı yıllarında otomobil tamirciliği, elektrik teknisyenliği ve kaynakçılık yaptı.

Lem, savaş döneminde Nazi kamplarında kaldı. 1946'da Krakow'a yerleşti ve tıp eğitimini tamamlayarak doktor oldu. Aynı yıllarda şiir yazmaya ve bilimsel yöntem üzerine kuramsal araştırmalara başladı. 1950’lerde bilim kurgu türüne yönelen Lem’in ilk kitabı ‘Kazanılan Zaman’ 1955’te yayımlandı. Bilim kurgu kitapları yazdığı ilk yıllarda modern bilimle hümanist ahlakı birleştirmeye çalıştı. Daha sonraları "Yıldız Günceleri-1957" gibi kitaplarıyla parodik metinler üretti.

Yazarın başyapıtı sayılan Solaris, Andrei Tarkovski tarafından 1972’de, Steven Soderbergh tarafından da 2002’de filme çekildi. ‘Solaris’te, iletişimin ne olduğunu sorgulayan Lem’in metinlerindeki ortak nokta “ironi” duygusu oldu.

Ursula K. Le Guin ve Philip K. Dick’le birlikte bilim kurgu edebiyatının “ciddiye alınmasını sağlayan” yazarlar arasında sayılan Stanislaw Lem, felsefeye ve dilbilime esin kaynağı olarak görülen metinler üretti.

Lem’in Lehçe yazdığı kitaplar 40’tan fazla dile çevrildi ve yaklaşık 27 milyon adet sattı. Türkçede eserleri İletişim Yayınları ve Pinhan Yayıncılık tarafından yayımlanmaktadır.

Stanislaw Lem, 84 yaşında 27 Mart 2006'da Krakow'da öldü.

Amerikan Bilimkurgu ve Fantastik Edebiyat Yazarları Birliği Tartışması

Stanisław Lem, Kraków (Polonya), 30.10.2005

Lem'e, 1973 yılında, Amerikan Bilimkurgu ve Fantastik Edebiyat Yazarları Birliği (SFWA) tarafından -teknik olarak bu payeyi almaya uygun olmadığı halde- fahri üyelik verildi. SFWA fahri üyeliği yalnızca birliğe normal üye olma kriterlerine uymadığı halde üye olarak kabul edilmek istenenlere verilen bir payeydi. Lem, öte yandan, Amerikan bilim kurgu edebiyatını -özellikle de Harlan Ellison'ın eserlerinin- hiç önemsememişti; onun kötü düşünülmüş, kötü yazılmış ve yeni edebi formlar bulmaktan daha çok para kazanmaya odaklanmış olduğunu düşünüyordu. Eserleri ABD'de yayımlandıktan ve dolayısıyla birliğe normal üye olma hakkına sahip olduğunda, birlikteki fahri üyeliği feshedildi. Görünüşte bazı SFWA üyeleri bunun Lem'e haddini bildireceğini düşünüyordu ve Lem de eylemi bu şekilde yorumlamış görünüyordu, ama örgüt yaptığı resmi açıklamada fahri üyeliğin yalnızca normal üyelik kriterlerini sağlayamayanlara verildiğini söylüyordu. Eserleri ABD'de yayımlandıktan sonra, Lem birliğe normal üye olmaya çağrıldı ama Lem bunu reddetti. Ursula K. Le Guin'in de aralarında bulunduğu çok sayıda üye SFWA'nın Lem'e muamelesini protesto ettiğinde, üyelerden biri Lem'in aidatını ödemeyi teklif etti, ama Lem bu teklifi kabul etmedi.

Lem ABD'li bir bilim kurgu yazarını diğerlerinden ayrı tutup övgüye değer buluyordu: Philip K. Dick'i -bkz. 1986 tarihli İngilizce eleştirel denemelerinin toplandığı antoloji: Microworlds. Dick, diğer taraftan, muhtemelen hastalığının etkisiyle, Stanisław Lem'in, kamuoyunu kontrol altında tutmaya çalışan Komünist Parti'nin emirlerine göre hareket eden kolektif bir komitenin kullandığı bir takma ad olduğunu düşünüyordu ve FBI'a bu doğrultuda bir mektup yazmıştı.

Kitapları

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 11/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.