Suriye-Türkiye Krizi
Bu maddenin adı Vikipedi için uygun olmayabilir. Vikipedi kalite standartlarına uygun olan bir adın verilmesine ihtiyaç duyulabilir. Şimdiki adı Vikipedi adlandırma kurallarına uygun olmalıdır, aksi takdirde kabul görmeyebilir. Lütfen tartışma sayfasında devam ediniz. |
Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. |
Bu maddenin veya sayfanın tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. Ayrıntılar için lütfen ilgili tartışma sayfasına bakınız. Şablonu çıkarmadan önce lütfen şablonun yardım sayfasını inceleyiniz. (Ekim 2012) |
Türkiye-Suriye Krizi, 2011 yılının Mart ayında, Suriye İç Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, Türkiye ile Suriye arasında yaşanan, askeri ve siyasi gerilimler dizisidir.
Arka plan
Suriye İç Savaşı'nın başlaması ile birlikte iki ülke arasında siyasi gerilim yaşanmaya başlanmıştır. Krizi büyüten en önemli etkenler ise sınır ihlalleri ve Türkiye tarafına düşen mermilerdir. Sınıra yakın birçok Türk köyüne mermi ve havan topu düşmüştür. 5 sivil bu nedenle ölmüştür ve 10 sivil de yaralanmıştır.[1] Bu olaylar üzerine Türkiye, 4 Ekim 2012 tarihinde Suriye'ye ateş açmış ve 34 Suriye askerini öldürmüştür.[2] Kriz günümüzde devam etmektedir.
Olaylar
İlk gerginlikler
Suriye'de iç karışıklıkların çıkmasıyla birlikte, Türkiye hükümeti Suriye yönetimini birçok kez uyarmıştır. Türkiye, çatışmaların şiddetlenmesi ile birlikte siyasi, ekonomik ve lojistik açıdan Suriye muhalefeti'ni desteklemiştir.[3][4][5][6]
Mülteciler
Suriye İç Savaşı sırasında onbinlerce Suriyeli mülteci (sivil ve direnişçi) Türkiye'ye sığınmıştır. Günümüzde 2 milyon'a yakın mülteci Türkiye'deki kamplara sığınmıştır. 10 Mart 2016 tarihinde Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan Türkiye'deki Suriyeli göçmen sayısını 2 milyon 733 bin 784 olarak açıklamıştır. Bölgedeki karışıklık güvenlik önlemlerini arttırmıştır. Halen mülteci akınları sürmektedir. Türkiye bu göç dalgasını durdurmak için Suriye'ye bazı açıklama ve uyarılarda, diplomatik çabalarda bulunmuştur.[7][8]
Türkiye uçağının düşürülmesi
Malatya Erhaç 7'nci Ana Jet Üs Komutanlığı'nda konuşlu 173'üncü Filo'ya ait RF-4E Phantom model uçak tek başına, silahsız ve tanıtma sistemi açık olduğu halde sınır ihlali gerekçesi ile Suriye tarafından ihtarsız olarak düşürülmüştür. Mevcut ve yeni radar sistemlerinin test edilmesi maksadı ile havalanan uçak, Hatay'ın güneyinde, Suriye'nin Lazkiye kentinin 8 mil açığına düştü. Uçağın radar ekranından kaybolması ve telsiz bağlantısının kesilmesinin ardından Türkiye ve Suriye Sahil Güvenlik birimleri ile müşterek arama ve kurtarma çalışması yapıldı.[9] Türk Donanması'na ait TCG Çeşme ve ABD'ye ait Nautilius gemilerinin, uzun süren arama çalışmaları neticesinde 5 Temmuz'da deniz seviyesinin, bin 260 metre altında ve içerisinde; Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy ve Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan'ın naaşlarının bulunduğu uçak enkazına ulaşıldı.[10][11]
Sınır ihlalleri ve Türkiye'ye düşen mermiler
Özgür Suriye Ordusu ile Suriye Ordusu arasında devam eden çatışmalar, zaman zaman Türkiye sınırına ulaşmıştır. Suriye askerleri sınırı zaman zaman geçmiştir. Bunun yanında bazı mermi ve toplar, Türkiye tarafına düşmüştür. Tüm bunlar üzerine TSK karşılık vermiştir.[12][13]
Türkiye'nin karşılığı
Türkiye, angajman kuralları çerçevesinde Suriye'ye anında sınırdaki topçu birlikleri ile karşılık verdi. Türk birlikleri, gece 4 sularında başlattıkları top atışını saat 6 sularında kesti. Ardından top atışı tekrarlandı. 34 Suriyeli asker öldürüldü.[1][14]
NATO tepkisi ve dış destek
Suriye'den atılan top mermisinin Akçakale'ye düşmesinin ardından Türkiye'nin çağrısı üzerine olağanüstü toplanan NATO Konseyi, saldırıyı kınadı. Türkiye'nin yanında yer alacağını belirten NATO, Suriye rejimini uluslararası hukuku bir kez daha ihlal etmemesi için uyardı. ABD ve NATO'ya üye olmayan birçok ülkeden de Türkiye'ye destek geldi.[15][16]
NATO, Türkiye Hükümeti'nin talebi üzerine, Suriye sınırına patriot füzeleri yerleştirilmiştir, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin füze talebini resmi olarak bildirmesi öncesinde, Endonezya ziyaresi sırasında konuyla ilgili bir soruya, NATO'dan sınıra füze talebimiz olmadı, iddialar asılsız. Bu füzeyi alma konusunda karar verecek merci biziz. Benim böyle bir şeyden haberim yok. Bu dışişleri kim. Böyle bir şeyden haberimiz yok. 'Sağır duymaz uydurur' cinsinden Reuters böyle bir haber yapıyor. Bizim böyle bir talebimiz olmamıştır açıklamasında bulunmuştur.[17][18] İran ve Rusya hükümetleri, sınıra füzenin yerleştirilmesine karşı çıkmakta, Türkiye'nin İsrail'in güvenliği için böyle bir talepte bulunduğunu açıklamıştır.[19][20]
TBMM Suriye Tezkeresi
Türk hükümeti böyle bir ihlalin tekrarlanması karşısında, ordu birliklerinin Suriye - Türkiye sınırını aşabilme ve Suriye'ye bir askeri müdahalede bulunma yetkisi vermiştir. 3 saat 20 dakika süren görüşmelerin ardından, tezkere 320 oyla kabul edildi. Tezkereye 129 ret oyu çıktı.[21]
Suriye uçağının indirilmesi
11 Ekim 2012 tarihinde, Rusya'dan Suriye'ye giden yolcu uçağı, ABD'nin askeri kargo istihbaratıyla Ankara'nın Esenboğa Havalimanı'na indirildi. Rusya ve Suriye'den olaya tepki geldi. ABD ve Avrupa ülkeleri ise olay konusunda Türkiye'nin yanında olduklar mesajını verdi.[22]
Suriye'de Türk pilotlarının yakalandığı iddiası
Suriye Hükümeti, 31 Aralık 2012'de Suriye'de bulunan bir havaalanına muhalif silahlı güçlerle beraber Türk pilotlarının sızmaya çalıştığını ve yakalandığını duyurmuştur. Türk Hükümeti, Dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu aracılığı ile haberlerin asılsız olduğunu ve Suriye'de esir bulunan herhangi bir Türk Askeri'nin olmadığını duyurdu. Genelkurmay Başkanlığı ise haberin asılsız olduğunu web sayfası üzerinden duyurmuştur.[23] 4 Ocak 2013'te CHP Aydın Milletvekili Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bir soru önergesi sunmuş, Suriye'de yakalandığı iddia edilen biri yüzbaşı, üçü teğmen ve biri astsubay olan on Türk askerinin ismini vermiştir.[24]
Gaziantep'te bağ evinde patlama
24 Ocak 2013'te, Suriyeli muhalif bir grubun Gaziantep'te bulunan bir bağ evinde bomba imal ederken patlama olmuş, patlamada 3 Suriyeli muhalif yaralanmıştır.[25][26]
Cilvegözü Sınır Kapısı Saldırısı
12 Şubat 2013'te Özgür Suriye Ordusu kontrolündeki[27] Türkiye-Suriye sınırında bulunan Cilvegözü Sınır Kapısı'nda gerçekleştirilen bombalı araç saldırısında, dördü Türk vatandaşı olmak üzere 14 kişi ölmüş, 30 kişi yaralanmıştır.[28][29] Olay ardından Suriye Hükümeti yetkilileri, bölgenin kontrolünün Özgür Suriye Ordusu'na ait olduğunu işaret ederek saldırıdan muhalifleri sorumlu tutmuş,[27] muhalif Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra ise saldırının Suriye Hükümeti'nce yapıldığını iddia etmiştir.[30] Olaydan bir ay sonra saldırı ile ilgisi olduğu düşünülen 8 kişi gözaltına alınmış, gözaltına alınanlar arasında 4'ü Suriye vatandaşı, biri Türk vatandaşı olmak üzere 5 kişi adliyeye sevk edilmiştir. İçişleri Bakanı Muammer Güler, zanlıların Suriye istihbaratı ve ordusu ile bağlantılarının olduğunu iddia etmiştir.[29]
Reyhanlı'daki patlamalar
11 Mayıs 2013'te, Reyhanlı'da belediye önünde iki bomba yüklü araç patladı. Hayatını kaybedenlerin sayısı 52 ve yarananların sayısı 100'dür. Saldırgan veya saldırganların kim olduğu bilinmiyor.[31]
Suriye'ye ait helikopterin düşürülmesi
16 Eylül 2013'te, Suriye'ye ait Mil Mi-17 helikopter sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle Türk savaş uçakları tarafından düşürüldü.[32]
Suriye uçağının düşürülmesi
23 Mart 2014'te Hatay (il) Valisi Mehmet Celalettin Lekesiz; hava sahası ihlali sebebiyle TSK kuvvetlerince düşürülen Suriye'ye ait MIG-23 tipi uçağın , Hatay'ın Yayladağı ilçesi, Keseb kasabasının batısına düştüğünü açıkladı.
Olayın ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, "Suriye uçağı saat 12.15 civarı sınırımızı ihlal etti. F-16’larımız kalktı, bu uçağı vurdu. Başta Genelkurmay Başkanım olmak üzere Silahlı Kuvvetlerimizi, o şerefli pilotlarımızı, hava kuvvetlerimizi tebrik ediyorum." şeklinde açıklama yaptı.
Doğan Haber Ajansı, uçağın pilotunun paraşütle uçaktan ayrıldığını ancak yerinin tespit edilemediğini söyledi.[33]
Tepkiler
Türkiye'nin çeşitli yerlerinde, aralarında CHP, ÖDP, TKP, Halkevleri, Saadet Partisi, TGB'in de bulunduğu bazı sivil toplum örgütlerince Suriye ile gerilimden Ak Parti Hükümeti'ni sorumlu tutmuş, Türkiye'nin çeşitli yerlerinde muhtemel bir savaşa ve TBMM Suriye Tezkeresi'ne karşı gösteriler düzenlenmiştir.[34][35][36][37][38]
Türkiye'ye yönelik eleştiriler
Türkiye, IŞİD'e destek vermekle veya işbirliği yapmakla özellikle Suriye Kürtleri tarafından suçlanmaktadır.[39] Gazeteci Patrick Cockburn'a göre Türk istihbarat servisleri ile IŞİD arasında "bir derece işbirliği olduğu yönünde güçlü kanıtlar" bulunmaktadır fakat "ilişkinin tam niteliği... bulanık kalmaktadır".[40] Columbia Üniversitesi İnsan Hakları Araştırmaları Enstitüsü'nden David L. Phillips, Türkiye'nin IŞİD'e destek verdiğine dair iddiaları ve suçlamaları bir liste haline getirdi. Listede "askeri işbirliği ve silah transferlerinden lojistik desteğe, finansal yardım ve sağlık hizmetlerinin sağlanması" dahil çeşitli iddialar yer almaktadır.[41][42] Bazı IŞİD savaşçıları ve komutanları, Türkiye'nin IŞİD'i desteklediğini dile getirmiştir.[43][44][45] Türkiye'nin kendi içinde, IŞİD'in laik ve İslamcı kesimler arasındaki siyasi kutuplaşmayı arttıran neden olduğuna inanılıyor.[46]
Türkiye ayrıca bölge dışından gelen kişilerin topraklarına girmesine ve Suriye'de IŞİD'e katılmalarına olanak sağlamakla eleştirilmektedir.[47][48] Birçok İslamcı savaşçı Türkiye üzerinden Suriye'de savaşmak için geçerken, Türkiye bu savaşçılar için bir transit ülke olmakla suçlanmaktadır ve "Cihada Geçit Yolu" olarak anılmaktadır.[49] Türk sınır devriye görevlilerinin az miktarda rüşvet karşılığında Suriye'ye geçenleri kasten göz ardı ettiği haber edilmiştir.[49] Sky News tarafından hazırlanan bir raporda Suriye'ye geçerek IŞİD'e katılmak isteyen yabancı İslamcıların pasaportlarının Türk devleti tarafından damgalandığını gösteren belgeler ortaya çıkarıldı.[50] Bir IŞİD komutanı "Savaşın başında bize katılan savaşçıların çoğu Türkiye üzerinden geldi, ekipman ve malzemelerimiz de buna dahil" dedi ve IŞİD savaşçılarının Türk hastanelerinde tedavi gördüğünü de sözlerine ekledi.[45] The Independent gazetesine konuşan bir IŞİD militanı, 2015 Tel Abyad harekatı sırasında Türkiye'nin örgüte çok destek verdiğini, sınırdaki güvenlik güçlerinin herhangi bir engeli olmaksızın çok sayıda silah ve mühimmat aldıklarını iddia etti.[51]
Kaynakça
- 1 2 "Suriye'ye yine karşılık verildi". Hürriyet. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141006102702/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/21633715.asp.
- ↑ "Suriye’deki hedeflere sabaha kadar top atışı yapıldı". Milliyet. 6 Ekim 2012. 8 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121008052029/http://siyaset.milliyet.com.tr:80/suriye-deki-hedeflere-sabaha-kadar-top-atisi-yapildi/siyaset/siyasetyazardetay/05.10.2012/1606827/default.htm.
- ↑ "'Suriye'de işler çıkmaz sokağa girdi'". Haber 5. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304142314/http://m.haber5.com/haber/234736. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Muhalifleri destekliyoruz". Spot Haber. http://www.spothaber.com/haber/1572/basbakan-erdogan-muhalifleri-destekliyoruz.html. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Lojistik destek veriyoruz". Haber Konya. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121114213427/http://www.haberkonya.com/haber/42772/Lojistik_destek_veriyoruz.html. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Erdoğan: Esad siyasi açıdan ölmüştür". Hakimiyet. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141006082851/http://www.hakimiyet.com/politika/erdogan-esad-siyasi-acidan-olmustur-h30911.html. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "944 Suriyeli Daha Türkiye'ye Geldi". TRT Haber. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304194259/http://www.trthaber.com/haber/dunya/944-suriyeli-daha-turkiyeye-geldi-52810.html. Erişim tarihi: 23.08.2012.
- ↑ "Syria: Refugees brace for more bloodshed". News24. 12 Mart 2012. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160504155234/http://www.news24.com/World/News/Syria-Refugees-brace-for-more-bloodshed-20120312. Erişim tarihi: 10 Nisan 2012.
- ↑ http://www.haberler.com/turk-savas-ucagi-suriye-de-dustu-3727931-haberi/
- ↑ "Türk savaş uçağı Suriye karasularında düştü". CNN Türk. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151230163246/http://www.cnnturk.com:80/2012/turkiye/06/22/turk.savas.ucagi.suriye.karasularinda.dustu/666139.0/index.html. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Türk Savaş Uçağı Suriye'de Düştü". Haber Türk. 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160311044301/http://www.haberler.com/turk-savas-ucagi-suriye-de-dustu-3727931-haberi/. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Akçakale'ye yine top mermisi düştü". CNN Türk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304130415/http://www.cnnturk.com/2012/turkiye/10/07/akcakaleye.yine.top.mermisi.dustu/679575.0/index.html. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Hatay'a top mermisi düştü". Akşam. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121021011659/http://www.aksam.com.tr:80/hataya-top-mermisi-dustu--145280h.html. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Türkiye'den Suriye'ye karşılık ateşi!". Samanyolu Haber. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304135429/http://www.samanyoluhaber.com/gundem/Turkiyeden-Suriyeye-karsilik-atesi/864146/. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Türkiye’yi savunmak ve korumak için gerekli bütün planlarımız hazır". TRT. http://www.trt.gov.tr/Haber/HaberDetay.aspx?HaberKodu=21e150be-78a5-497e-ac03-0de1ea4ab68c. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Beyaz Saray sözcüsü: Türkiye'nin yanındayız". Haber7. 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150626152516/http://www.haber7.com/amerika/haber/938699-beyaz-saray-sozcusu-turkiyenin-yanindayiz. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-20590129 Syria crisis: Nato approves Patriots for Turkey
- ↑ http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=376782 Ahmet Davutoğlu'ndan 'Patriot' açıklaması
- ↑ http://www.trthaber.com/haber/gundem/natodan-rusyaya-patriot-cevabi-64494.html?utm_campaign=TRTHABER&utm_term=TRTHABER&utm_content=TRTHABER&utm_source=TRTHABER&utm_medium=TRTHABER NATO'dan Rusya'ya Patriot Cevabı
- ↑ http://www.cnnturk.com/2012/dunya/11/23/irandan.patriot.tepkisi/685908.0/index.html İran'dan "Patriot" tepkisi
- ↑ "Suriye tezkeresi TBMM'den geçti!". Milliyet. http://siyaset.milliyet.com.tr/suriye-tezkeresi-tbmm-den-gecti-/siyaset/siyasetdetay/04.10.2012/1606673/default.htm. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "ABD’nin istihbaratıyla Suriye uçağı indirildi". Milliyet. 11 Ekim 2012. http://gundem.milliyet.com.tr/abd-nin-istihbaratiyla-suriye-ucagi-indirildi/gundem/gundemdetay/11.10.2012/1609824/default.htm?ref=OtherNews. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ↑ "Genel Kurmay Başkanlığı Basın Açıklaması". Genelkurmay Başkanlığı. 31.12.2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304200719/http://www.tsk.tr/3_basin_yayin_faaliyetleri/3_4_tsk_haberler/2012/tsk_haberler_139.html. Erişim tarihi: 04.01.2013.
- ↑ "CHP'den flaş soru önergesi". Hürriyet. 04.01.2013. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130622185147/http://www.hurriyet.com.tr/planet/22290687.asp. Erişim tarihi: 04.01.2013.
- ↑ Bağ evinde patlama, Doğan Haber Ajansı
- ↑ Gaziantep'te patlayan o evde bomba yapılıyordu!, Sol Haber Ajansı
- 1 2 Suriye'den Cilvegözü'ndeki patlamayla ilgili ilk açıklama! Sol Haber Ajansı
- ↑ Hatay'da büyük patlama
- 1 2 Cilvegözü saldırısını yapanlar yakalandı, Haber Türk, 11 Mart 2013, erişim tarihi: 13 Mart 2013
- ↑ Suriye Ulusal Konseyi üyesi: Cilvegözü'nde hedef bizdik, Hürriyet
- ↑ http://www.hurriyet.com.tr/gundem/23257400.asp
- ↑ http://www.cnnturk.com/2013/turkiye/09/16/suriye.helikopterini.turkiye.vurdu/723655.0/
- ↑ Türkiye sınır ihlali yapan Suriye uçağını düşürdü
- ↑ CHP'den 'Suriye ile Savaşa Hayır' protestosu
- ↑ Savaşa, "hayır" diyenler meydanları doldurdu
- ↑ Adana'da Savaşa Hayır Mitingi
- ↑ Lütfi Yalman 'İsrail, Patriotların Güvencesinde Suriyeyi Vuruyor'
- ↑ CHP Genel Başkan Yardımcıları Toprak ve Oran Adana’da basın toplantısı yaptı.
- ↑ Zaman, Amberin (10 Haziran 2014). "Syrian Kurds continue to blame Turkey for backing ISIS militants". Al-Monitor. (İngilizce)
- ↑ Cockburn, Patrick (6 Kasım 2014). "Whose side is Turkey on?". London Review of Books 36 (21): 8–10. (İngilizce)
- ↑ Phillips, David L. (9 Kasım 2014). "Research Paper: ISIS-Turkey List". The Huffington Post. (İngilizce)
- ↑ Diken (10 Kasım 2014). "ABD'li akademisyen derledi: Dokuz maddede ‘Türkiye-IŞİD işbirliği'ne dair her şey". Diken.com.tr.
- ↑ Guiton, Barney (7 Kasım 2014). "'ISIS Sees Turkey as Its Ally': Former Islamic State Member Reveals Turkish Army Cooperation". Newsweek. (İngilizce)
- ↑ Ben-Solomon, Ariel (30 Temmuz 2014). "Islamic State fighter: 'Turkey paved the way for us'". The Jerusalem Post. (İngilizce)
- 1 2 Faiola, Anthony; Mekhennet, Souad (12 Ağustos 2014). "In Turkey, a late crackdown on Islamist fighters". The Washington Post. (İngilizce)
- ↑ Lauren Williams (1 Nisan 2015). "ISIS Has Polarized Turkey Domestically". Daily Star, Lebanon. (İngilizce)
- ↑ Tattersall, Nick; Karouny, Mariam (26 Ağustos 2014). "Turkey's 'Open Border' Policy With Syria Has Backfired As ISIS Recruitment Continues". Business Insider. (İngilizce)
- ↑ Schanzer, Jonathan (25 Eylül 2014). "Boosting Turkey as it backs terror". New York Post. (İngilizce)
- 1 2 Greenhill, Sam (25 Ağustos 2014). "How seven radicalised young Britons a week are taking the Gateway to Jihad". Daily Mail. (İngilizce)
- ↑ "New report further exposes Turkey links to ISIL militants". Press TV. 21 Ekim 2014. (İngilizce)
- ↑ "Isis fighter reveals group's plan to spread even after defeat in Iraq and Syria and claims collusion with Turkey" The Independent. 10 Eylül 2016. En son 13 Eylül 2016 tarihinde erişildi. (İngilizce)