Tebriz halısı
Tebriz halısı, İran'ın kuzeybatısındaki Tebriz kentinde ve çevresinde yapılan el dokuması döşeme yaygısı.
16. yüzyıl başlarına ait Tebriz saray halılarını belirlemek oldukça zordur. Gene de, Londra'daki Victoria ve Albert Müzesi'nde yer alan görkemli Erdebil Halısı ve bunun Los Angeles İl Sanat Müzesi'ndeki eşinin Tebriz halısı örnekleri olduğu sanılır. Ama Tebriz halılarının daha tipik örneklerini, pamuk çözgü üzerine Sine düğümüyle dokunmuş 16. ve 17. yüzyıl halısı oluşturur. Güney Avrupa'ya ihraç edildiği anlaşılan bu halılar bugün birçok müze koleksiyonunda yer almaktadır. Bunların, tek madalyonlulardan yıldız biçimli bir göbekle köşelerinde çeyrek göbekleri içeren karmaşık desenlilere kadar çeşitli biçimleri vardır. Zemini çoğunlukla birbirine sarılmış dallardan oluşan girift bir desen kaplar.
19. yüzyılın ortalarında İran'da ticari üretiminde bir canlanma başladı ve daha çok Avrupa ülkeleri için çok değişik nitelikte halılar üreten Tebriz ülkedeki en önemli merkezlerden biri haline geldi. Bu yeni halılar Gördes düğümüyle yapılmıştır. Desenleri çok çeşitlidir; eğrisel çizgili madalyonların yanında İran'ın başka yörelerine özgü klasik desenlerin taklitleri de vardır. Bu halılar, desenleri fazla düzenli ve mekanik, renkleri ise çok koyu olduğu ve eski kökboyaların yerine büyük ölçüde Avrupa krom ve anilin boyalarla renklendirilmiş yünlerle yapıldığı için eleştirilir. Yünün de öteki İran halı merkezlerinde kullanılanlardan daha sert olduğu ileri sürülür, bu nedenle Tebriz halılarının havları da sert olur.
Yerel geleneğe göre Tebrizli halıcılar düğümleri parmaklarıyla değil, kancalı bir çıkıntısı bulunan bir bıçak kullanarak atarlar. Bu sayede daha yüksek bir hıza ulaşırlar ve saniyede bir düğümden fazla atabilirler.[1]