Unimog
Unimog (Evrensel motorlu araç manasına gelen Universal-Motor-Gerät türetilmiştir) Mercedes-Benz tarafından üretilen, her türlü arazi ve hava şartında gitmek için tasarlanan çok amaçlı bir kamyondur. Unimoglar ambulans, askeri taşıma, radyo istasyonu, arama kurtarma ve kar temizleme aracı olarak kullanılabilirler. Dünyadaki birçok ordu tarafından kullanılmaktadır.
Türk Ordusu'nunda başlıca taktik tekerlekli askeri taşıma kamyonudur. 1987'den beri Aksaray'daki kamyon fabrikasında üretilmektedir. Yeni nesil Unimoglar (U 4000) Türk Ordusu'nun hizmetine girmiştir.
Unimogları diğer arazi araçlarının çoğundan ayıran özellikler mevcuttur. Bunların başında portal akslar ve tüp muhafaza içerisinde yer alan şaftlar gelmektedir.
Portal akslar
Bu akslar Unimogun diferansiyellerinin normalden daha yukarda yerleşmesine olanak sağlarken ağırlık merkezini hemen hiç etkilemez. Bu sayede standart lastiklerle bile yere en yakın 40 cm'lik bir açıklık sağlanabilmektedir. (Bu bir Hummer'ın gövdesinin yerden yüksekliği kadardır). Bununla birlike örneğin 404s modeli 42 derecelik yan açılarda ilerleyebilir. Portal akslar kuvvetin tekerleklere kadar minimum güç ile aktarılıp tam tekerlek merkezinde küçültme yaparak tam güç alınması vasıtası ile de aktarma organlarını aşırı yüklenmelerden korur. İş makineleri ve tarım traktörlerinde de bulunan bu ek dayanım sayesinde unimoglar 3000 tonluk tren katarlarını bile kullanım ömürleri boyunca sorunsuzca çekebilirler.
Tork Tüp Aktarma (torque tubes)
Unimoglarda aktarma organları tüp içerisinde yer alır. Bu, aktarma organlarına gelen kuvvetlerin şasinin merkezine aktarılmasını sağlarken aktarma organlarını dış etkenlerden ve darbelerden koruyan bir kabuk görevi de görür. Havalı fren sistemi bulunan modellerde hava tahliyesinin bir kısmı bu tüplerin içine yapılır ve basınç sayesinde muhtemel kaçaklardan içeri toz, su vs. girmesi önlenmiş olur.
Esnek Şasi
Unimoglarda şasinin maksimum esneyerek oluşan kuvvetleri tüm şasiye bir yay gibi aktarması hedeflenmiştir. Ayrıca şasi bükülerek araziye maksimum uyum sağlama gösterir ve tekerleklerin yerden kesilmesinin en asgariye indirir. Bu esnekliğin sağlanması amacı ile motor sadece önde tek noktadan şasiye bağlıdır diğer bağlantı ise vites kutusu üzerinden vites kutusu ile birliktedir. Aktarma organları ise şasiye değil tüpler vasıtası ile vites kutusuna bağlı olduğu için de şasi yarı serbesttir ve maksimum esnerken bile gerilim kuvvetleri minumumda kalır.
Aktarma organları
Unimoglarda aktarma arka tekerlekleredir. Araç normal yol koşullarında arkadan itişli olarak yol alır. Yol sartları ağırlaştığında ise iki seçenek mevcuttur. Ön tekerleklere aktarma yapmak ve diferansiyelleri kitlemek. Unimoglarda hem ön hem de arka diferansiyel kilitlidir. Çekiş üzerindeki değişiklikler araç hareket halinde iken yapılabilmektedir.
Unimogların şanzımanları ise çok amaca hizmet edebilmek amacı ile çok viteslidir. 6 ya da 8 ileri vites üzerinden küçültme yapılarak 24 vitese kadar seçenek elde edilebilir. Düşük viteslerde maksimum hız saatte 1 (bir) km nin altında olabilmektedir. Bu özellik ile unimog üzerine takılan örneğin asfalt bakım ya da tarım uygulamalarını istenen hızda kullanabilmektedir. Bazı Unimogların tüm vitesler ileri ve geri olarak kullanılabilmektedir. Bu sayede araç ileri gittiği hızda geri de gidebilir. Modern unimogların maksimum hızları ise 120 km/s civarındadır.
-
Unimog
-
Kullanımdan kaldırılan unimog'lar.
