Yeryüzü Şartı
Yeryüzü Şartı adaletli, sürdürebilir ve huzurlu bir dünya için başlıca etik prensipleri ayarlayan, küresel dayanışma ve evrensel sorumluluk üzerine kurulmuş beyannamedir. Bu, yirmi birinci yüzyılda insanlığın yüzleştiği kritik sorunlar ve seçimleri tanımlamak için çalışır. Yeryüzü Şartının prensipleri: “Tüm bireyler, organizasyonlar, şirketler, hükümetler ve uluslararası kurumların işine kılavuzluk yapmak ve değerlendirmek için ortak bir standart gibi tasarlanmıştır." şeklinde dile getirilmiştir.[1]
Tarihi
Yeryüzü Şartı 1987 yılında BM'nin Çevre ve Kalkınma üzerine Dünya Komisyonu'nun çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınma için, sürdürülebilir kalkınmanın esas prensiplerini sağlayan “yeni şartının" oluşturulması için yapılan bir çağrı olarak başladı. Bu tavsiyeler üzerine, 1992 yılında Rio Yer Şartı Zirvesi'nin (BM'nin “Çevre ve Kalkınma” konferansı) genel sekreteri Maurice F. Strong Zirvenin Yeryüzü Şartını tasarlanmasını ve kabulunu önermişdir. Bu nedenle 1994´de Yeryüzü Şartının başkanı, Uluslararası Yeşil Haçın başkanı Mihail Gorbaçov, yeni Yeryüzü Şartı Girişimi başlatmak için bir araya geldi. Hollanda hükümeti ilk mali desteği sağladı. Strong artık herhangi bir örgütlenme işine sorumlu değildir, ama hala tavsiye ve destek veriyor.
Metnin taslak süreci 6 yıl devam eden (1994-2000), sürdürülebilir gelecek için değer ve ilkeler içeren küresel anlaşmanı geliştirmek için Strong ve Gorbaçov tarafından toplanmış, bağımsız Yeryüzü Şartı Komisyonu tarafından yönetilmiş, dünya çapında danışmanlık sürecidir. Komisyon metn temsilcisi olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
Yeryüzü Şartının son metni 2000 yılın Mart ayında Paris'te, UNESCO genel merkezinde Yeryüzü Şartı Komisyonu toplantısında onaylandı. Resmi açılış töreni ise 2000 yılın Haziran ayında Hollanda'da, Lahey Barış Sarayında gerçekleşdi. Hollanda Kraliçesi Beatrix törene katıldı. Şartın önsözü ise şöyle açıklandı:
| “ | Yeryüzü tarihinin kritik bir anında, insanlığın geleceğini seçmek zorunda olduğu bir zamanda bulunmaktayız. Dünyanın her tarafı hızla birbirine bağımlı ve hassas bir hale gelirken, gelecek şimdiden büyük bir tehlikeyle karşı karşıyadır. Olağanüstü bir kültür çeşitliliği ve farklı yaşam şekillerinin tam ortasında, ileriye adımlar atmak için, ortak bir kadere sahip olan tek bir insanoğlu ailesi ve tek bir yeryüzü topluluğu olduğumuzu bilmek zorundayız. Doğaya, evrensel insan haklarına, ekonomik adalete ve barış kültürüne saygı üzerinde kurulmuş sürdürülebilir küresel bir toplum meydana getirmek için bir araya gelmek zorundayız. Bu gaye ile, bizim, yeryüzü halkları olarak; birbirimize, daha geniş bir toplum hayatına ve gelecek nesillere karşı sorumluluğumuzu açıklamamız gerekmektedir.[2] | ” |
Tepkiler
Yeryüzü Şartını onaylayan organizasyonlar arasında UNESCO, Dünya Korunma Birliği, Uluslararası Yerel Çevre Girişimleri Konseyi ve ABD belediye konferansı kuruşları da var. Yeryüzü Şartı sürdürülebilir kalkınmaya ve dünya barışının temel unsurlarına mükemmel bir bakış sağladı. Ayrıca okullarda, kolejler, üniversiteler[3] ve yaygın eğitim programlarında eğitim kaynakları gibi kullanıldı. Brezilyanın Çevre Bakanı Yeryüzü Şartını Brezilya toplumunun her sektörüde tanıtmak için Uluslararası Yeryüzü Şartı sekreterliğine, Leonardo Boff ve Marcia Miranda tarafından yaratılmış Petropolis Insan Hukuklarının Savunma merkezine resmi bir anlaşma içine girdi. 2007 yılında Dünya Günü ile alakalı Başkanlık kutlamaları sırasında Meksika Hükümetinin eğitim ve çevre bakanları Yeryüzü Şartının okul sistemine eğitim aracı olarak kullanılmasını yorumladı. Diğer şehir kuruluşları ve hükümetleri başlatılan resmi kamu taahhütlerini kullanmak için Avustralya, Tataristan Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Avustralya'nın kuzeydoğusu ve Calgariy (Kanada), Munih (Almanya) şehirler dahil olmak üzere uygulamaya güçlendirildi.
Kaynakça
- ↑ Yeryüzü Şartı Nedir
- ↑ Yeryüzü Şartı :earthcharterturkey.org
- ↑ Earth Charter Initiative (March 26, 2009):Universities that have endorsed the Earth Charter