Zeta Reticuli

ζ Reticuli

ζ Reticuli'nin konumu (daire içinde)
Gözlem verisi Dönem J2000.0
Takımyıldız		Ağcık
Bahar açısı	(α)	ζ^1: 03^s 17^d 46,16324^sn[1] ζ^2: 03^s 18^d 12,81853^sn[1]
Yükselim	(δ)	ζ^1: −62° 34′ 31,1563″[1] ζ^2: −62° 30′ 22,9048″[1]
Görünür parlaklık	(V)	ζ^1: 5,52[2] ζ^2: 5,22[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf		ζ^1: G3−5V[3]
		ζ^2: G2V[3]
U-B Renk ölçeği		ζ^1: +0,08[2] ζ^2: +0,01[2]
B-V Renk ölçeği		ζ^1: +0,63[2] ζ^2: +0,58[2]
R-I Renk ölçeği		ζ^1: +0,34[3] ζ^2: +0,34[3]
Gökölçümsel nitelikleri
Dikey hız	(Rv)	ζ^1: +12,2[4] km/sn ζ^2: +11,5[4] km/sn
Iraklık açısı	(π)	ζ^1: 83,28 ± 0,20[1] mys ζ^2: 83,11 ± 0,19[1] mys
Uzaklık		39,5 Iy (12,1 pc)
mutlak parlaklık	(V)	ζ^1: 5,12 ζ^2: 4,83
Özdevinim nitelikleri
Bahar açısı payı	(μ)	ζ^1: 1.337,57[1] mys/y ζ^2: 1.330,74[1] mys/y
Yükselim payı	(μ)	ζ^1: 649,12[1] mys/y ζ^2: 647,11[1] mys/y
Fiziksel özellikler
Kütle	(m)	ζ^1: 0,958[5] M⊙ ζ^2: 0,985[5] M⊙
Yarıçap	(r)	ζ^1: 0,84[6] R⊙ ζ^2: 0,88[6] R⊙
Aydınlatma gücü		ζ^1: 0,82[7] L⊙ ζ^2: 1,05[8] L⊙
Yüzey kütleçekimi	(log g)	ζ^1: 4,54 ± 0,02[3] ζ^2: 4,46 ± 0,01[3] cgs
Etkin sıcaklık		ζ^1: 5.746 ± 27[3] K ζ^2: 5.859 ± 27[3] K
Metallik	[Fe/H]	ζ^1: −0,22[3] ζ^2: −0,16[9]
Dönme hızı	(v sin i)	ζ^1: 1,98[10] km/sn ζ^2: 1,74[10] km/sn
Tahmini yaş		1,5-3,0 milyar[11] y
Katalog belirtmeleri
Zeta^1 Reticuli: ζ^1 Reticuli • ζ^1 Ret • Zeta^1 Ret • CPD −63°217 • GCTP 701.00 • GJ 136 • HD 20766 • HIP 15330 • HR 1006 • LFT 275 • LHS 171 • LTT 1573 • SAO 248770 Zeta^2 Reticuli: ζ^2 Reticuli • ζ^2 Ret • Zeta^2 Ret • CPD −62°265 • GCTP 705.00, GJ 138 • HD 20807 • HIP 15371 • HR 1010 • LFT 276 • LHS 172 • LTT 1576 • SAO 248774

Zeta Reticuli (Zeta Ret, ζ Reticuli, ζ Ret), Ağcık takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 39 ışık yılı uzaklıkta yer alan ikili yıldız sistemidir. Çok karanlık bir gecede sadece güney-yarıküreden çıplak gözle iki yıldız da görülebilir. Türkiye'den gözlemlenebilir bir konumda değildir. Zeta² Reticuli'nin yörüngesinde yıldızı çevreleyen bir enkaz diski bulunmaktadır. Her iki yıldız da Güneş ile benzer özellikleri paylaşan solar analog yıldızlardır. Ortak bir kökene ait yıldızların oluşturduğu Zeta Herculis Hareketli Grubu üyesidirler.

Özellikler

Bu yıldız sistemi için Bayer belirtmesi Zeta (ζ) Reticuli olarak, Fransız gökbilimci Abbé Nicolas Louis de Lacaille tarafından 1756 yıldız haritasında yaratılmıştır.^[12] Daha sonra iki yıldız, 1859 ie 1903 yılları arasında oluşturulan Bonner Durchmusterung ve 1918 ile 1924 yılları arasında yayınlanan Henry Draper Kataloğu'nda ayrıca belirtilmiştir.^[13]

İki yıldızın da Güneş'ten uzaklığı aynıdır ve uzayda aynı hareketi paylaşırlar.^[14] Kütleçekimsel olarak birbirlerine bağlı geniş bir ikili yıldız sistemi olduğu doğrulanmıştır. 309,2 yay-saniye (5,2 yay-dakika) açısal uzaklığa sahiplerdir^[15] ve çok uygun gözlem koşullarında, çıplak gözle ayrı ayrı yakın bir çift olarak görünürler. İki yıldız arasındaki mesafe en az 3.750 AU'dur ve bu yüzden yörünge sürelerinin 170.000 yıl veya daha fazla olduğu düşünülmektedir.^[16]

Her iki yıldız da Güneş ile benzer özellikleri paylaşan solar analog yıldızlardır.^[14] yıldız sınıflandırmaları Güneş'le hemen hemen aynıdır. ζ¹, güneş kütlesinin %96'sına ve güneş yarıçapının %84'üne sahiptir. ζ² ise güneş kütlesinin %99'u ve güneş yarıçapının %88 oranıyla, ζ¹den daha büyük ve daha parlaktır.^[5][6] İki yıldızın da biraz metal eksikliği vardır ve Güneş'le karşılaştırıldığında, hidrojen ve helyum dışındaki elementlerin sadece %60'ına sahiptir.^[3][17] Bilinmeyen nedenlerden dolayı anormal derecede düşük berilyum zenginliğine sahiptirler.^[10] Yaş ve yüzey sıcaklıkları ana kol yıldızlarına göre normaldir, fakat düşük aydınlatma gücüne sahiptirler ve bu da her iki yıldızın sıradışı olarak kabul edilmesine yol açar. Yani onlar, yeni oluşan yıldızlar için Hertzsprung-Russell diyagramı üzerindeki ana kol eğrisinin altında kalırlar.

ζ¹in renkyuvarındaki manyetik aktivitesi orta düzeydedir.^[18] Bu sistemin kinematiği yaşlı yıldızların popülasyonuna ait olduklarını göstermesine rağmen, yıldız renkyuvarı özellikleri sadece 2 milyar yıl yaşında olduklarını gösterir.^[19]

20 Eylül 1996 tarihinde ζ² etrafında kesin olmayan bir sıcak Jüpiter keşfi açıklandı, ancak işaretin yıldızın titreşimlerinden kaynaklandığı anlaşılınca bu keşif geri alındı.^[20] 2002 yılında ζ¹, 25 μm kızılötesi dalgaboyunda incelenmiştir fakat kızılötesi radyasyonun fazlalığı gösterilememiştir.^[21] 2007 yılında, Spitzer Uzay Teleskobu ζ² çevresinde 70 μm dalga boyunda kızılötesi fazlalığı bulmak için kullanıldı. Bu radyasyon muhtemelen 4,3 AU bir mesafede ana yıldızın yörüngesinde dolanan ve 150 K (−123 °C) ortalama sıcaklık ile bir enkaz diski tarafından yayılmaktadır.^[22] 2010 yılında Herschel Uzay Gözlemevi, Spitzer'in aksine nispeten üstün uzamsal çözünürlüğü ve 70 μm dalga boyu ötesinde radyasyon fazlalığını çözebilecek güçte bir teleskopla, 30-40 K bir sıcaklık ile Kuiper kuşağı benzeri bir enkaz diskinden gelen kızılötesi radyasyon fazlalığını tespit etti. Öncesinde, Asteroit kuşağı benzeri bir enkaz diski hakkında spekülasyonlar yapılmıştı.^[23]

Bu yıldız sistemi, uzayda ortak bir hareketi paylaştığı Zeta Herculis Hareketli Grubu'nun bir üyesidir ve ortak bir kökene sahip oldukları düşünülmektedir. Galaksi koordinat sisteminde bu sistem için uzay hızı [U, V, W] bileşenleri, ζ¹ için [−70,2, −47,4, +1,.4] km/sn ve ζ² için [−69.7, −46.4, +16.8] km/sn'dir.^[3] Samanyolu gökadası yörüngesinde 0,24'lük bir dışmerkezlik ile yol almaktadırlar. Sistemin bu yörüngede Galaksi merkezi'inden uzaklığı, 17,4 kIy (5,33 kpc) ile 28,6 kIy (8,77 kpc) aralığında değişmektedir.

Zeta Reticuli ve ufoloji

Zeta Reticuli, ufolojiyle bağlantısından dolayı büyük bir önem kazanmıştır. Sıkça söylenir ki Zeta Reticuli, Dünya'yı ziyaret eden uzaylı ırka ve çeşitli nedenlerle kaçırılan insanlara evlik yapmaktadır. Ayrıca genel olarak Griler olarak anılırlar. Bu inanç 1961 Betty ve Barney kaçırılmasından gelmektedir. Yıllar sonra hipnoz altındaki Betty Hill, uzaylıların ev yıldızının ve Güneş'in göreli pozisyonlarını göstermek için bir harita çizmiştir.^[24][25][26]

Kaynakça

1. van Leeuwen, F. (Kasım 2007), "Validation of the new Hipparcos reduction", Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, arXiv:0708.1752, Bibcode 2007A&A...474..653V, DOI:10.1051/0004-6361:20078357 
2. Feinstein, A. (1966), "Photoelectric observations of Southern late-type stars", Informational Bulletin of the Southern Hemisphere 8: 30, Bibcode 1966IBSH....8...30F 
3. del Peloso, E. F.; da Silva, L.; Porto de Mello, G. F. (Haziran 2000). "zeta¹ and zeta² Reticuli and the existence of the zeta Herculis group". Astronomy and Astrophysics 358: 233–241. Bibcode 2000A&A...358..233D. 
4. Evans, D. S. (Haziran 20–24, 1966), Batten, Alan Henry; Heard, John Frederick, ed., The Revision of the General Catalogue of Radial Velocities, University of Toronto: International Astronomical Union, Bibcode 1967IAUS...30...57E 
5. Takeda, G. ve diğ. (2007). "Stellar parameters of nearby cool stars. II. Physical properties of ~1000 cool stars from the SPOCS catalog". Astrophysical Journal Supplement Series 168: 297–318. Bibcode 2008yCat..21680297T.  Not: Vizier kataloğuna bakınız J/ApJS/168/297.
6. Pasinetti Fracassini, L. E. ve diğ. (Şubat 2001). "Catalogue of Apparent Diameters and Absolute Radii of Stars (CADARS) - Third edition - Comments and statistics". Astronomy and Astrophysics 367 (2): 521–524. arXiv:astro-ph/0012289. Bibcode 2001A&A...367..521P. DOI:10.1051/0004-6361:20000451.  Note: using the method of Perrin and Karoji (1987).
7. Erik Anderson, Charles Francis (23 Mart 2012). "XHIP: An Extended Hipparcos Compilation". Astronomy Letters. http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/VizieR-5?-ref=VIZ51f691b33caf&-out.add=.&-source=V/137D/XHIP&recno=15292. arXiv:1108.4971 - ζ¹ Ret
8. Erik Anderson, Charles Francis (23 Mart 2012). "XHIP: An Extended Hipparcos Compilation". Astronomy Letters. http://vizier.u-strasbg.fr/viz-bin/VizieR-5?-ref=VIZ51f69c560876&-out.add=.&-source=V/137D/XHIP&recno=15333. arXiv:1108.4971 - ζ² Ret
9. Maldonado, J. ve diğ. (Mayıs 2012). "Metallicity of solar-type stars with debris discs and planets". Astronomy and Astrophysics 541. arXiv:1202.5884. Bibcode 2012A&A...541A..40M. DOI:10.1051/0004-6361/201218800. 
10. Santos, N. C. ve diğ. (Ekim 2004). "Beryllium anomalies in solar-type field stars". Astronomy and Astrophysics 425 (3): 1013–1027. arXiv:astro-ph/0408109. Bibcode 2004A&A...425.1013S. DOI:10.1051/0004-6361:20040510. 
11. Mamajek, Eric E.; Hillenbrand, Lynne A. (Kasım 2008). "Improved Age Estimation for Solar-Type Dwarfs Using Activity-Rotation Diagnostics". The Astrophysical Journal 687 (2): 1264–1293. arXiv:0807.1686. Bibcode 2008ApJ...687.1264M. DOI:10.1086/591785. 
12. Ridpath, Ian (1989), Star tales, James Clarke & Co., ss. 11, ISBN 0-7188-2695-7, http://books.google.com/books?id=gFrdcTdeVaEC 
13. Naming astronomical objects, International Astronomical Union, http://www.iau.org/public/naming/#stars, erişim tarihi: 16 Aralık 2011 
14. da Silva, L.; Foy, R. (Mayıs 1987). "Zeta-1 and Zeta-2 RETICULI - A puzzling solar-type twin system". Astronomy and Astrophysics 177 (1-2): 204–216. Bibcode 1987A&A...177..204D. 
15. Makarov, V. V.; Zacharias, N.; Hennessy, G. S. (Kasım 2008). "Common Proper Motion Companions to Nearby Stars: Ages and Evolution". The Astrophysical Journal 687 (1): 566–578. arXiv:0808.3414. Bibcode 2008ApJ...687..566M. DOI:10.1086/591638. 
16. Kaler, James B., "ZETA RET (Zeta Reticuli)", Stars (University of Illinois), http://stars.astro.illinois.edu/sow/zetaret.html, erişim tarihi: 16 Kasım 2011 
17. A metallicity of −0.22 indicates that they have the following proportion of metals compared to the Sun: 10^−0.22 = 0.603, or 60%.
18. Vieytes, M.; Mauas, P.; Cincunegui, C. (Ekim 2005). "Chromospheric models of solar analogues with different activity levels". Astronomy and Astrophysics 441 (2): 701–709. Bibcode 2005A&A...441..701V. DOI:10.1051/0004-6361:20052651. 
19. Rocha-Pinto, Helio J.; Maciel, Walter J.; Castilho, Bruno V. (Mart 2002). "Chromospherically young, kinematically old stars". Astronomy and Astrophysics 384 (3): 912–924. arXiv:astro-ph/0112452. Bibcode 2002A&A...384..912R. DOI:10.1051/0004-6361:20011815. 
20. "Life on Zeta Reticuli?". ZetaTalk. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303172917/http://www.zetatalk.com/usenet/use90200.htm. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010. 
21. Laureijs, R. J. ve diğ. (Mayıs 2002). "A 25 micron search for Vega-like disks around main-sequence stars with ISO". Astronomy and Astrophysics 387 (1): 285–293. Bibcode 2002A&A...387..285L. DOI:10.1051/0004-6361:20020366. 
22. Trilling, D. E. ve diğ. (Şubat 2008). "Debris Disks around Sun-like Stars". The Astrophysical Journal 674 (2): 1086–1105. arXiv:0710.5498. Bibcode 2008ApJ...674.1086T. DOI:10.1086/525514.  See table 6.
23. Eiroa, C. ve diğ. (Temmuz 2010). "Cold DUst around NEarby Stars (DUNES). First results. A resolved exo-Kuiper belt around the solar-like star ζ² Ret". Astronomy and Astrophysics 518. arXiv:1005.3151. Bibcode 2010A&A...518L.131E. DOI:10.1051/0004-6361/201014594. 
24. http://www.ufocasebook.com/starmaphill.html
25. http://www.crystalinks.com/zeta.html
26. William McBride: Interpretations of an Alien Star Map. Publish America, Baltimore 2005, ISBN 978-1-4137-6751-3.

Dış bağlantılar

• "Zeta Reticuli". SolStation. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160412024812/http://www.solstation.com/stars2/zeta-ret.htm. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008. 
• "Zeta(1) Reticuli". The Internet Stellar Database. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305071131/http://stellar-database.com/scripts/search_star.exe?id=23900. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008. 
• "Zeta(2) Reticuli". The Internet Stellar Database. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160306082547/http://stellar-database.com/scripts/search_star.exe?id=24100. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008. 
• "Zeta(3) Reticuli". Hatirla Beni Belgesel. 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120314215844/http://hatirlabeni.net/index.php?option=com_content&view=article&id=401:zeta-reticulideki-uzayllar&catid=25:proje&Itemid=53. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2008.