Çatalağaç, Doğankent
| Çatalağaç | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Giresun |
| İlçe | Doğankent |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 307 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0454 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 28510 |
| İnternet sitesi: Çatalağaç resmi sitesi | |
Çatalağaç, Giresun ilinin Doğankent ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Bu köy eski tarihi bir köydür. İlk insan ayağı Etiler tarafından atılmıştır. Ferikler ve Kimmerler sel halinde geçmiş Yonan kolonileri gelmiş ve bir ara Perslerin eline Büyük İskender den sonra Trabzon Helenizm Krallığına ayrılmış olup sonra Romalı Konsollar Sezar, Girezoz ve Pompoyosla birkaç defa çarpışmış olan Pontus Krallığı Romalılara geçti ise de Haçlıların İstanbul da Latin Cumhuriyeti kurması üzerine tekrar bağımsız olmuş 1461 den bu güne kadar da Türk idaresinde kalmıştı. 1839 Trabzon vilayeti Kürtünü zir nahiyesi şadı köyü iken 1914 de Harşit ayrı bir nahiye olmuş Harşıt ın bir köyü olup 1.Dünya harbinden sonra Tireboluya (1917) 1924 de tekrar Torula 1953 de tekrar Tirebolu ya bağlanmıştır. Çok yerlerinde Etilere ait seramik kalıntıları olduğu gibi toprağa gömülmüş bir metre boyda içinde insan kafası çıkan küpler bulunmuştur. Yonanlı İskender zamanına ait bakır para bulunmuş halen köyün alt kısımlarında birçok yerlerde arıcılığa ait şato gibi duvar ve hisarlar birer tarihi eserdir. Söylentilere göre en çok Yunan ve Cenevizler kalmıştır.
1456 da İran Azerbaybaycanından çıkan halis oğuz soyuna mensup 3500 derviş Hazireti Ali adına kılıç sallayacaklarına ant içmiş Anadolu da birçok beylere başvurmuş Mısır a kadar gitmiş. Nihayet Sultan Mehmet Fatih e gelmişler. Fatih te bunları Amasya ya yerleştirmiş ve Pontus üzerine demiştir. Bunlar bir ara Karadeniz kıyısını yaka yıka üç ay Trabzon u kuşatmış. Kanlı savaşlardan sonra kış basınca başlarında Şah Cünit (Şah Cüneyt) olarak uzun Hasan şaha oradan da Amasya ya dönmüşlerdi. O zaman puntosun hududu Giresun un Batlama (Romalı bir komutanın adı) deresinde idi. Ponton kralı Jakkomnen bu korku ile kızı prenses Katarinayı uzun hasan şıha vermiştir.
1461 de pontos Sülhan Türk idaresine geçince kom men sülalesi dokuz erkek Selanikin Serez de kendilerine bir has verilmiş bunlar damadı Uzun Hasan şahla mektuplaşırken mektuplar tutuşmuş bunlar İstanbula getirilerek kafaları cellat baltası altında kesilmiş. Bunu işiten Uzun Hasan Otlukbeli Savaşına harekete geçmiş, Pontos Ülkesi isyan etmiş. Venedikliler de Akdeniz kıyılarına çıkarma kadınları gemilere esir ve taş taş üstünde bırakmamış. Fatih Otluk belinden dönünce 400 gemiyle Mora ve Dalmaçya kıyılarında aynı intikamı almış. 3500 dervişi de Pontos üzerine memur etmiştir.
İşte o zaman Harşit vadisinin rumlarını boğazlara ve Rumiliye kaldırmaya gelen şeyhler içinde şeyh Piri (Pirdal) şeyh Pir Ali ve Şeyh Davut bu köyün temelini kurmuş (Taşlıca tekkesinde kayıtlı).Ölünce de vasiyetleri üzere yüksek tepelere bırakılmış. Bu gün ziyarettirler. Pir Alinin oğulları sel felaketi yayladan baraj mevkisine göçüp imam olmuş Şeyh Davudun torunu Yeşil Baş da bakır para kesmekten dağılmış. Sonra torunu Kara İbrahim Derindere Mahallesine ormandan açma yerleşmiş. Pir Alinin torunu da yanına almış bu süre içinde köy tamamen Şeyh Pirdal a kalmış. Böylece köyün adı Pir in adına izafeten Şadı kalmıştır. Sonra Beşir köyünden Bektaşo, Noman, Mehmet oğulları daha bazıları gelmiş bunlarda Sivas ve Karahisar oğuzlarındandır.
1.Dünya Harbinde 1500 nüfusa sahip iken sahneyi harp olmuş taş taş üstünde kalmamış 1917 de ancak 100 nüfus köye dönebilmiş olan bu köy halen eski dönemini bulamamıştır. Bu köy öteden beri Harşit vadisinde bir numune köyü olmuş. Sanat ve aydın kimseleri ile birlik beraberlik, heybet ve ihtişamları ili şanlı ŞADI diye nam almış. Fakat 1960 inkılabında adı değişirken Çatalağaç olmuştur. Şanlıyurt veya Şenyurt olması lazım iken Çatalağaç olması bu ad bazı yanlışlıklara sebep olduğundan köylüler nu adın değişmesini halen istemektedirler.
Bu köy öteden beri kültüre de aşık bir köydür. Ne yazık ki 1960 da okulu yapılırken 3 köyün birleştiği yere yapılmış. Uzaklık sebebi ile okuyandan okumayan çocuğu daha çoktur. Her yerde talihsiz kalan bu köye atalar kara talihli kara şadı diye ad koymuşlar.
COĞRAFİ VE EKONOMİK DURUMU
Bu köy denizden 40 km içerde Harşit çayından biraz yüksekte 5 mahalle olarak kurulmuş bir baştan bir başa yarım günde varılır. Göden deresinde Pir Ali kıranına Sazlı bel tepesinden Harşıt çayına kadar geniş topraklara sahiptir.
Harşit çayı ve Şosesi hududundan geçer. Suları bol mera ve çayırları geniş yayvan yapraklı ormanlar köyü çevirmiş yükseklerinde iğne yapraklı ormanları da vardır. Fındık, her çeşit meyve ve sebze yetişmektedir. Halkın yiyeceğini mısır teşkil eder 1.Dünya Harbinden önce 1500 nüfusa sahip iken harice zahire satan bu köy yine kendisini idare edebilir. Eskiden %50 bir tahıl köyü iken 1950 den sonra bu adet kalkmıştır. Fenni gübrenin büyük faydası olmuş tarım ehli hayvancılık ve nüfus hızla ilerlemektedir. Arıcılık ta normal fakat eski tip kovanlarda yapılmaktadır. Harice canlı baş hayvan, fındık, ceviz, fasulye, arı balı, çayır ve av derisi satar. Halk yazın geniş yaylalara çıkar fakat bu yaylaları ile köyleri arasında komşuları Günyüzü ve Üçtaş köyü vardır.
Nüfus son yıllarda nufusun büyük bölümü büyük şehirlere göçmüş ve köy nerdeyse ısız kalmış gibidir yazları fındık zamanı yoğun olan nufus kış gelince 15,20,kişi, ancak kalıyor. 3 Camisi, 2 değirmeni vardır,okulları kapanmıştır.
Son yıllarda Ciner holding Kkeldaş madeni çalışması başlatmış ancak bu madeninde .pek verimli olmayışı yüzünden kapısına kilit vurulmuştur.Köy devamlı göç vermektedir.
Gerekse komşu Güvenlik ve Doymuş köyleri de aynı tarihte aynı soydan insanlarla kurulmuş aynı özellikleri taşımaktadır. Daha münbit topraklara, çayır ve meralara sahiptirler.
Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.
Coğrafya
Giresun iline 88 km, Tirebolu ilçesine 40 km, Doğankent ilçesine 11 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 206 |
| 2000 | 319 |
| 1997 | 197 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardı iki okulda kapandı Ancak okul öğrenci yetersizliği nedeniyle kapatılmıştır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol dere kıyısna kadar asfalt olup köy yolunun yarısı betondur. köyde elektrik, internet hattı ve sabit telefon vardır.
Dış bağlantılar
| ||||||