Çiçeklidağ, Hanak

Çiçeklidağ
—  Köy  —
Ardahan
Ülke	Türkiye
İl	Ardahan
İlçe	Hanak
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
Nüfus (2000)
- Toplam	865
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İl alan kodu	0478
İl plaka kodu
Posta kodu	75900
İnternet sitesi: YerelNET sayfası

Çiçeklidağ, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

Köyün eski adı Fayatlı'dır. Köy halkı, Oğuz Türkmenlerden oluşmaktadır.Ardahan Türkmenleri

Ardahan Türkmenleri (Meşe-Ardahan Türkmenleri, Damal-Hanak Türkmenleri, Damal Türkmenleri, Hanak Türkmenleri, Dadali Türkmenleri,

Dadaliler, Dadalılar, Dedeliler), Kura Nehrinin solunda ve Ardahan'ın kuzeyindeki “Meşe-Ardahan” denilen yörede Ilgar Dağı eteklerinde, eskiden Cumhuriyetin ilanından sonra Kars ilinin Posof ilçesine nahiye olarak bağlanan ve 1992 yılında Ardahan iline ilçe olarak katılan Damal ilçesinin bütün köyleri ile yine Ardahan'a bağlanan Hanak ilçesindeki 8 köyde yaşayan Alevi-Bektaşi Türkmenlerdir.[11][137][138] Etimolojik açıdan Dadali ile Dadalı eş anlamlı olup, «dedesi olan, dedesi bulunan, bir dede’ye bağlı olan» anlamındaki Dedeli kelimesinden gelir ve Dadaliler aralarında hitap şekli olarak «kardeşim, canım» anlamında dadam ifadesini kullanırlar.[138] Halk Damal ve Hanak Alevilerine Türkmen derken,Ardahan'ın Göle ilçesine bağlı iki Bayat boyundan Türk Alevi köyü (Yeniköy ve Kalecik) sakinlerine muhtemelen ağız farkından dolayı Dadali saymamıştır.[138] Dadalılar her nedense bazı çevrelerce Kars Aleviliğinde farklı bir yere oturtulmuş; bunlara Gürcü Türkmeni, Türkmen, Yerli Türkmeni veya Cinçavut da denilmiştir.[138] Karsın yerli halkı anlamında Bezbaşlar, Dadalılardan tamamen farklı ve Sünni inançlıdırlar.[138] Dadali yerleşim yerleri daha ziyade, Yörenin Kıpçak Türk coğrafyası kapsamındadırlar.[138]

Günümüzde Alevi Dadali Türkmenleri Ardahan ilinin güney orta-kuzeyinde—Damal (ilçe merkezi ve 12 köy)

-- Hanak (8 köy) ilçelerinde yaşarlar

93 Harbi'nden sonra Rus idaresinde kalmış olan bu Türkmenlere Ruslar, kendilerinin esasen Afganistan’dan gelmiş olan Türkler olduğunu ve Türkiye Türkleriyle aralarında bir milliyet münasebeti bulunmadığını aşılamışlardır.[139] Meşe-Ardahan Türkmenleri atalarının “Maraş-altından’’ buralara Akkoyunlu hükûmdarı Uzun Hasan zamanında kendilerinin “Gurculuk” «Gürcülük» dediği (Kıpçak Atabekleri Hükûmeti çağı yani Atabek Yurdu Gürcüce Sa-Atabago denen bölgedeki Çaldır/Çıldır Atabekleri ya da Hıristiyan Atabekler Hükümeti-I (1268-1578)[140]) zamanında geldiklerini söylerler.[11][141] Gerçekten de bunlar,Akkoyunluların güç kaynağı “Boz-Ulus” adlı ulu Türkmen uruğunun “Maraş-Türkmanı” da denilen “Dulkadırlı” boyundan gelmedirler.[11][141] Dadali Türkmenleri biri Bektaşi Kolu ve diğeri Hüseyinli Kolu olmak üzere iki koldan oluşurlar.

Aşağıda ismi sayılan köylerin halkı her iki kolun karışımından meydana gelmiş olup, bir arada yaşarlar.Bektaşi ve Hüseyinli Dadali Türkmenlerinin dedeleri ayrı ayrıdır ve dedelerin akait içerikli tutumlarında bazı farklılıklar görülür. Bektaşi Dadali Türkmenlerinin dedeleri Çorum, Sivas ve yöresinden gelirlerken, Hüseyinli kolunun dedeleri,Gaziantep ve Maraş’tan gelirler.[138] Bektaşi inançlı Dadaliler, camiye gider, vakit namazlarını kılar, oruç tutarlar.Hüseyni inançlı Dadali kesimde namaz kılınma ve oruç tutulması pek görülmez. Bunlarda Muharrem Orucu 3-12 gün olarak tutulur.[138] Dadali Türkmenlerinde Nevruz/Yenigün kutlamaları geleneği yoktur.[138] Tandır kullanmaya alışık değillerdir;ekmeklerini sacda pişirirler. Göçerliklerini öne çıkarıp yaz gelince çoluk çocuk yaylalara çıkarlar. Köyler ıssız bir biçimde,bekçi ile kalır. Ekicilikleri iyi değildir. Ektikleri arpa ve buğday kışa dahi kalır.[11] Ardahan Türkmenleri Kılık kıyafetleriyle eskiyi yaşatırlar ve bu kıyafetleri Damallı bir hanım “Damal Bebekleri” adı ile üreterek tanıtmıştır.[11]Damalın ünlü bebekleri, bölgenin folklorik özelikleri ile donatılmışlardır.[138] 1960 nüfus sayımına göre Ardahan Türkmenlerinin sayısı 13.000 civarında idi.[141]Damal'ın bütün köyleri: Aşağıgündeş, Burmadere, Dereköy, Eskikılıç, İkizdere, Kalenderdere, Obrucak, Otağlı, Seyitören,Tepeköy, Üçdere, Yukarıgündeş ve Damal ilçe merkezine katılan köyler (Yukarı Damal, Aşağı Damal, Küçük Damal).[138]

Hanak'taki 8 köy: Çatköy, Çavdarlı, Çiçeklidağ, Çimliçayır, Güneşgören, İncedere, Koyunpınarı, Serinkuyu.[138]Alevi Türkmenler, sık aralıklarla Maraş, Orta Anadolu ve Kars yöreleri arasında göçlere maruz kalmışlardır.[139]CHP Bölge Müfettişi Ahmet Esat Uras tarafından hazırlanan 1930 tarihli raporda bu Türkmenlerin Çorum,Yozgat ve Sivas yörelerinden geldikleri yazılmıştır:[139]Çorum, Alaca (Hüseyinabad)'dan gelenler: Yukarı Damal, Aşağı Damal, Aşağıgündeş, Yukarıgündeş, Burmadere ('Sors),Dereköy, Eskikılıç (Kirpeşin), Kalenderdere, Obrucak (Çikora), Otağlı (Erzede), Seyitören, Tepeköy, Külekçi, Samathev Sivas, Divriği’den gelenler: Hanak'ın Çavdarlı (Virane Nakala), Güneşgören (Kerkeden), Koyunpınarı (Saskara),Serinkuyu (Deneden) köylerine yerleşmiştir.Yozgat’tan gelenler: Hanak'ın Çatköy, Çiçeklidağ (Fayatlı < Bayatlı), Çimliçayır köylerine yerleşmiştir.Ardahan Türkmen şivesi: Bu Türkmenler İstanbul Türkçesine uygun bir ağızla konuşmaktadırlar.[11]Dadali Türkmenlerinin ana dilleri tamamen öz Türkçedir: ban « ben», bene «bana», naluk edeyirsin «ne yapıyorsun».[138] Dilleri Fırat doğusunda hiç görülmeyen “-yor” ekini kullanarak “geliyorum-gidiyorum” şeklindedir.[11]Art damak n’si (ñ), Batı Grubu ağızlarının temel seslerindendir ve bu gruba giren ağızları,diğer ağız gruplarından ayıran özelliklerden biridir. Dil bilimci Türkolog Ahmet Bican Ercilasun,bu ñ ünsüzünün Kuzeydoğu Grubu Anadolu ağızlarında olduğu gibi Kars ve Ardahan-Posof yerli ağzında da kendisini muhafaza edemeyip n’ye, Hanak Türkmenleri ağzında kendisini muhafaza edemeyip ğ’ye dönüştüğünü,Kars Azerileri ve Terekemeleri (Karapapaklar) ağzında ise muhafaza edildiğini belirtir.[142]. Bilgileri ekleyen: Ozan Demirci

Kültür

Oğuz TürkmenӀerinin kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır. Köyde eski şaman kültürü, Türk gelenekleri ve İslam kültürü görülmektedir. Düğünlerde davul zurna çalınırak ağır bar,sarı seylan,,tavuk barı, ata barı ve karşılıklı tek oyunlar oynanmaktadır. Düğünlerde kişiler atlarla yarış yaparlardı(papağa) önceleri , birinci olana yağlık ve değişik hediyeler verilirdi. Gelin genellikle baba evinden atla alınır. Düğünlerde erkek tarafın temsilen toy babası, sağdıç ve yenge temsil ederler. Kız tarafını yenge temsil eder. Gelin damat evine geldiğinde at üzerinden ters çevrilmiş kazan üzerindeki tabağı basarak kırmaya çalışır. Düğün iki gün devam eder.

Coğrafya

Ardahan iline 45 km, Hanak ilçesine 19 km uzaklıktadır.

İklim

Köyün iklimi, rakımının 2400 metre olması nedeniyle kışlar uzun ve soğuk geçmekte yazlar kısadır. Kışın kar yaklaşık 1-2 metre yağmaktadır (15-20 yıl önce Kasım başı - Nisan ortalarına kadar kar olurdu ve 1,5-3 metre küresel değişim nedeniyle son yıllarda aralık ortasında kar yağıyor) Erzurum-Kars bölgesinin sert karasal iklimi etkili olmaktadır.

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2010
2000	865
1997	876

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.Hayvancılık yoğun olup tarım ise hayvancılığı desteklemek amacıyla yapılmaktadır.

Altyapı bilgileri

Köyde, ilköğretim okulu vardırə

Köyün içme suyu şebekesi vardır; ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi yoktur ve PTT acentesi yoktur. SağӀık Ocağı ve sağlık evi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt değildir. Elektrik ve sabit telefon vardır. Ekleyen ozan demirci

Çiçeklidağ İlköğretim Okulu Sitesi