İğdir, Zile
| İğdir | |
| — Köy — | |
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Tokat |
| İlçe | Zile |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 650 m (2.133 ft) |
| Nüfus (2015) | |
| - Toplam | 239 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0356 |
| İl plaka kodu | 60 |
| Posta kodu | 60400 |
| İnternet sitesi: | |
İğdir, Tokat ilinin Zile ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihi
Daha önceleri dağınık halde yerleşim gösteren halk, köyde su bulunması nedeniyle köye yerleşmişlerdir. Köye ilk yerleşenlerin Karasoy ailelerinin ileri gelenlerinden Emin Kâhya ve ailesi olduğu söylenmektedir.
Köyün adı Oğuzların Üçoklar kolunun Denizhanoğulları İğdir boyundan gelmektedir.
Önceleri nahiye olan İğdir’de Mahkeme, nüfus idaresi ve nahiye müdürlüğü bulunurken, daha sonra idari yönden değişikliğe uğramış, nahiyelerin kaldırılması ile muhtarlığa dönüşmüştür. Köy civarında yapılmış olan kazılarda, bu yörenin daha önce başka medeniyetlerce yerleşim yeri olarak kullanıldığına dair çeşitli tarihi kalıntılar bulunmuştur. Köyde bulunan kaya mezarları köyün geçmişte önemli bir yerleşim merkezi olduğunu göstermektedir. Köyün kuzey yakasında çokça mağara bulunmaktadır. Köyün kuzeyinde ki kaynak suyunun çıktığı yere GÖZE denilmektedir. Çam ağaçlarının bulunduğu yerden çıkan su ılıktır. Efsaneye göre köyden biri bu suyun çıktığı yerde bir kıza rastlıyor ve kızı yakalayarak evine getiriyor. Kızın bırakılması için yalvarması üzerine köylü bu kızı bulduğu yere geri götürüyor. Kız Göze denen suyun içine atlayıp kaybolur. Birkaç dakika sonra suyun içi kan olur. Efsaneye göre cin veya peri kabilesi bu kızı artık kabul etmiyor ve sen insanoğlu ile beraber oldun diye kızı öldürüyorlar. Bu olaydan sonra Göze denen bu yer halk tarafından ziyaret edilmektedir.
Kültür
Köyde akrabalar arası evlilik ve birden fazla evlilik yapılmaz. Ahşap binaların çoğunlukta olduğu köyde, son zamanlar da betonarme bina yapımında bir artış olmuştur. Evler birbirine yakındır ve dağınık yerleşim söz konusu değildir. Evin temeli atılırken kurban kesme âdeti devam eden köyde, nazardan korunması için de evlere nal takılır. Köyde çoban ve bekçinin inandığı tabiatüstü inanışlar yoktur. Köy de el sanatları gelişmemiştir. Köyde düğünler Perşembe günü öğleden sonra gençlerin Bayrak dikme merasimi ile başlar ve bu yolla düğünün başladığı köylüye duyurulmuş olur. Düğün süresince damat sağdıcının evine yerleşir ve Düğün evinde pek bulunmaz. Köylü özellikle gençler (Bütün bekâr gençler sağdıçtır.) olmak üzere düğün süresince düğün evinde bulunur. Perşembe ve Cuma günleri köylülerce Yuka denilen düğün evini ziyaret ve hediye götürme merasimi olur. Genellikle bu ziyaretlerde börek, süt, yoğurt v.b. gibi yiyecek maddeleri götürülür. Dışarıdan gelen misafirlere ve sağdıçlara düğün süresince yemek verilir. Ayrıca Cumartesi günü öğle namazından önce damat tıraşı yapılır ve güvey çıkarma diye adlandırılan bir merasimle damat damatlık giydirilmek üzere belirli iki yerden birine götürülür. Bu arada gün içerisinde tek tek düğüne çağrılan köylüler ve daha önce davet edilen misafirlerde verilecek yemek için düğün evine gelir. Cami cemaatinin namazdan çıkma saati gözetilerek, damat giydirilir ve cami cemaatin ardından sağdıçları ile birlikte düğün evine gider. Cami hocasınca dua yapılır ve yemek yenir. Takı merasimi bu esnada olur. Pazar günü öğle saatlerinde gelin getirilmesi ile eğlence sona erer. Ayrıca eğer gelin köy içerisindense Cumartesi gecesi gelin için kına gecesi düzenlenir ve köyün hanımları ve erkek tarafından sözü geçen bayanlar kına gecesinde bulunur. Kına gecesi eskilerde köy okulunda yapılmakta iken yaklaşık son 10 yıldır Muhtarlık binasında yapılmaktadır. Gelin 1 haftalık olduğunda gelinin baba evi ve iki tarafın aile büyükler ziyaret edilir. Bu belli aralıklarla devam eder. Düğünde yemek olarak yayla çorbası, yahni, nohutlu pilav, helva ve ayran ikram edilir. Ancak son yıllarda bu gelenek değişmeye başlamış ve eski usul yemeklerin yerini daha ucuz ve daha kolay olan pilav-döner-ayran almıştır. Düğünler davul-zurna eşliğinde yapılır. Kına geceleri için orkestra getirtilir.
Coğrafya
İlçenin batısında bulunan İğdir Köyü, Karşıpınar, Emirdolu, Koçaş, Büyüközlü, Kazıklı, Eskiderbent ve Ağılcık köyleri ile komşudur. Köyün kuzey tarafı ormanlık. güney tarafı ise ovadır. Rakımı 900 metredir. Bölge iklimi karasal özellik göstermektedir. Daha önceleri dağınık halde yerleşim gösteren halk, köyde su bulunması nedeniyle köye yerleşmişlerdir. Tokat İline 93, Zile'ye 27 km uzaklıkta bulunan köy yolunun tamamı asfalt olup, ulaşım sorunu bulunmamaktadır.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Merkez Nüfus
| Yıllara Göre İğdir Bucağının Toplam Nüfus Verileri | |
|---|---|
| 2013 | 377 |
| 2000 | 695 |
| 1997 | 703 |
Ekonomi
Köyün geliri tarım ve havyacılığa dayanır.
Büyük bir bölümü kaynak ve dere sularından sulanan arazisinde buğday, arpa, şeker pancarı, nohut, mercimek, fiğ, soğan ve ayçiçeği üretilmektedir. Hayvancılık çok yoğun olmamakla birlikte, köy de temel ihtiyacı karşılayabilecek şeklide yapılmaktadır. Köyde 700 büyükbaş, 460 küçükbaş hayvan mevcuttur, az miktarda kümes hayvancılığı ve arıcılık yapılmaktadır. Son yıllarda fenni usullerle arıcılık yapanlara da rastlanmaktadır. Köyde 75 traktör vardır. Tarım da modern tarım aletleri kullanılmaktadır. Köydeki nüfus azalmasının nedenleri arasında köyden kente göçün yanı sıra nüfus planlamasının etkili olduğu görülmektedir.
Altyapı bilgileri
İğdir de Eğitim Öğretim 1912 den beri sürdürülmektedir. Cumhuriyet Döneminde yeni okul açılmış, daha sonra 1957 yılında yeni bir bina daha yapılmıştır. Evvelinde yatılı bölge okulu olarak inşa edilen okul binası kullanılamaz durumda olduğundan yıkılmıştır. 8 Yıllık kesintisiz eğitime geçilince bina yetersiz kalmış ve 2003 yılında yeni bir bina daha yapılmıştır. Öğrenci sayısının fazla olmasından dolayı eski taş bina da köy ileri gelenlerinin yardımlarıyla bakım ve onarımı yapılarak 2006 yılında 4 derslikle eğitime sunulmuştur. 338 öğrencisi bulunan okul da 1 Müdür, 1 Müdür Yardımcısı, 14 Öğretmen görev yapmaktadır. Okuma yazma oranı %96’dir. Yüksek öğrenim gören kişi sayısı diğer köylere göre daha yüksektir. Günlük gazete okuyanlara rastlanmaktadır.
1977 yılında yapılan Sağlık Ocağında 3 doktor, 2 ebe, 1 hemşire ve 1 sağlık memuru görev yapmakta olup, çevre köylere de hizmet vermektedir. Nüfus planlaması yapılan köyde hastalık halinde tıbbi yöntemlere başvurulmaktadır.
2001 yılı itibariyle köy, Jandarma birimine ve karakola sahip olmuştur. Okulu, Camii, Cemevi, Sağlık Ocağı, Jandarma Karakolu, Tarım Kredi Kooperatifi,Banka, Ptt, Bakkal, Petrol Ofisi olan köyde içme suyu şebekelerden sağlanmaktadır. Ayrıca köyde kanalizasyon sistemi mevcuttur.