İkinci Fitne

İkinci Fitne veya Erken İslam Tarihinde İkinci İç Savaş, (680 - 692) Emevî hâkimiyetinin henüz başlarında I. Muaviye’in ölümüyle birlikte baş gösteren siyâsi ve askeri çatışmalardan oluşan karışıklık dönemi. Dönemin tarihi üzerinde tarihçiler arasında üzerinde ittifâk sağlanmamışsa da, en çok kabul gören görüş, İkinci Fitne’nin 680-692 yılları arasında olduğudur.

İkinci Fitne dönemi, İslam Devleti'nde karışıklığın iyiden iyiye baş gösterdiği, çeşitli oluşumların ayyuka çıktığı, I. Yezid ve Hüseyin bin Ali çatışmasında herkesi doğrudan ve dolaylı bir taraf olmak zorunda bırakan, dolayısıyla İslâm Dünyası içindeki ayrışmayı derinleştiren bir dönemdir.

Hüseyin bin Ali’nin İsyanı

Birinci Emevi Halifesi olan I. Muaviye 680 yılında öldüğünde yerine I. Yezid geçti. Haricilerce öldürülen Ali’nin oğlu, İslam peygamberi Muhammed'in torunu ve I. Muaviye ile anlaşma yapan Hasan bin Ali'nin kardeşi olan Hüseyin bin Ali ve taraftarları I. Yezid'in tahta çıkıp kendisini halife ilan etmesine ilk ve en güçlü tepkiyi gösterenler oldu.

I. Yezid de tahta çıkar çıkmaz, Medine valisi Velid bin Utbe'ye, babası döneminde alınan biatlarda kendisine biat etmeyen dört meşhur şahsiyetten (Hüseyin bin Ali, Abdullah bin Abbas, Abdullah bin Ömer, Abdullah bin Zübeyr) kendisi için biat alınmasını, biat vermedikleri takdirde bu şahsiyetlere sert davranılması ve ruhsat verilmemesini bildiren bir mektup yazdı.

Hüseyin biat etmedi ve Mekke'ye gitti, ordan da Kufe'ye gitmeye karar verdiyse de, I. Yezid’in emri altında ve Ömer bin Sa'd komutasındaki bir Emevi ordusu Kerbela denilen yerde Hüseyin ve ailesinin önünü kesti. Burada yapılan savaşta Hüseyin ve taraftarları öldürüldü, ailesi esir alındı. Bu olay Sünni ve Şiî ayrışmasının en keskin noktası olarak görülmektedir. Şiâ bu günü Aşure Günü adıyla yüzlerce yıldır anmakta ve o günü yas günü saymaktadırlar.

Abdullah bin Zübeyr’in İsyanı

Kerbela Savaşı'nın ardından ikinci büyük isyan, Cemel Savaşı'nda Ali bin Ebu Talib’e karşı savaşmış olan Zübeyr bin Avvam’ın oğlu, Abdullah bin Zübeyr’in isyanıdır. Hüseyin bin Ali'nin Yezid'ce öldürüldüğü haberini alınca, hilafetini ilan etti ve Mekke, Medine ve Hicaz halkı ona biat etti.

Abdullah bin Zübeyr, I. Yezid ve II. Muaviye'nin ani ölümleriyle, hilafet alanını genişletti. Ancak 684’de Hariciler, Orta Arabistan'da bağımsızlıklarını ilan edince, Hicaz bölgesine sıkıştı ve izole edildi.

Diğer İsyanlar ve Dönemin Sonu

Hariciler Irak ve İran'da, Şiîler ise Hüseyin bin Ali’nin öldürülmesi sebebiyle bir takım isyanlar çıkardılarsa da bir sonuca varamadılar.

685 yılında tahta çıkıp halife olan Abdülmelik bin Mervan ordusunu güçlendirerek isyanları bastırmasını ve rakiplerini saf dışı bırakmasını bildi. Hicaz'a gönderdiği bir ordu ile Abdullah bin Zübeyr'i de 692 yılında Mekke'de öldürtmesiyle karışıklıklar son buldu.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 7/31/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.