İtalya'da Bir Türk
İtalya'da bir Türk | |
---|---|
Gioacchino Rossini 1820 | |
Özgün ismi: | Il turco in Italia |
Müzik: | Gioacchino Rosssini |
Libretto: | Felice Romani |
Galası: | 14 Auğustos 1814 |
İlk gösterim yeri: | La Scala, Milano |
Oyuncular: | *Don Geronio: Napoli'yi bir beyefendi, bas
|
İtalya'da bir Türk (Il turco in Italia) Gioacchino Rossini tarafından bestelenmiş 2 perdelik opera buffa janrında bir operadır. Eserin librettosunu, İtalyanca olarak daha önce 1788de "Caterino Mazzolà" tarafından yazılmış bir libretto ile ayni adı taşıyan Franz Seydelmann tarafından bestelenmiş bir operadan uyararak, "Felice Romani" yazmıştır. Eserin prömiyeri 14 Ağustos,1814de Milanoda La Scalada yapılmıştır.
Roller
Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 14 Ağustos 1814 (Orkestra şefi: Alessandro Rolla) |
---|---|---|
Don Geronio, Napoli'yi bir beyefendi | bas | Luigi Pacini |
Fiorilla, karısı | soprano | Francesca Maffei Festa |
Selim, Türk | bas | Filippo Galli |
Narciso, Fiorilla'nın aşığı | tenor | Giovanni David |
Prosdocimo, bir şair | bariton | Pietro Vasoli |
Zaida, a Türk | mezzo-soprano | Adelaide Carpano |
Albazar, bir Turk | tenor | Gaetano Pozzi |
Çingeneler, Türkler, halk - koro |
Konu özeti[1]
Zaman: 19. yüzyıl başları
Mekan: Napoli
I. Perde
Sahne 1: Napoli yakınlarında bir limanda deniz sahilinde:
Bir şair yazmak istediği bir güldürü dramı için konu aramaktadır. Bir çingene grubu ile karşılaşır. Bunların arasında güzel ama mutsuz Zaida ve sırdaşı Albazar da bulunmaktadır. Bu çingenelerin yeni eseri için bir konu bulmasına yardımcı olabileceğini ummaktadır. Bazen inatçı ve bazen pek aptalca işler yapan şairin arkadaşı olan Geronio kendi evlilik sorunları hakkında bazı bilgiler almak için bir falcı aramaktadır. Ama bunu duyan çingeneler onu alaya alırlar. Zaida, şaire bir Türk'un hareminde yaşamış olduğunu söyler. O ve sahibi olan Prens Selim birbirine aşık olmuşlar; ama diğer kıskanç harem kadınları onu sadakatsizlikle suçlamışlar ve Zaide de Albazar ile birlikte hayatını kurtarmak için haremden kaçmıştır. Buna rağmen Zaide tek kişiyi sevmektedir ve o kişi de Selim'dir. Şair çok yakın bir zamanda bir Türk prensinin İtalya'ya geleceğini bilmektedir. Belki onun Zaide'ye yardımcı olabileceğini düşünür. Geronio'nun kaprisli genç karısı Fiorilla Zaida'nin tam tersine serbest ve hiç sınır tanımayan aşk hakkında bir şarkı söyleyerek sahneye girer. Bir Türk gemisi sahile gelir ve bir Türk prensi gemiden sahile çıkar. Bu Selim'dir. Fiorilla bu yakışıklı Türk gencini görünce hemen ona aşık olur ve ikisi arasında bir sevda çok geçmeden başlar. Narciso da Fiorilla'ya aşıktır ve onu yakından takiptedir. Ama Fiorilla'ya ancak kocasının yakın arkadaşı olduğunu söyleyerek yaklaşabilmiştir. Geronio da karısını takip etmektedir. Fiorilla'nın Türk'ü evine kahve içmeye çağırıp onu kendi evine davet etmesinden dolayı kıskançlığa boğulur.
Sahne 2: Geronio'nun evinde bir oda:
Fiorilla ve onu ziyarete gelen Selim birbirleriyle flört etmektedirler. Geronio çekingen bir tavırla girer. Bu beklenmedik yumuşak tavrı önce Selim'de güzel bir intiba bırakır. Fakat Narciso yüksek sesle onu azarlamaya başlayınca bu evin içindeki kişilerin davranışlarından canı sıkılmaya başlar. Selim hemen sessizce evden ayrılır, ama ayrılmadan önce Fiorilla'ya kendi gemisini ziyaret etmesini söyler. Geronia Fiorilla'ya bundan sonra ne Türk erkeklerini -ne de İtalyan erkeklerini- evinde misafir etmemesi için ikaz eder. Önce Fiorella alttan alıp onun isteklerine uyacağını söyler. Fakat Geronia'nin kızgınlığı geçince eskisinden daha çılgınca kendini eğlenceye vereceğini düşünmektedir.
Sahne 3: Deniz sahili ve akşam vakti:
Selim'in gemisi önünde Fiorilla'yi beklemektedir. Fakat Zaida ile karşılaşır. Eski aşıklar önce şoke olurlar, sonra çok sevinirler ve birbiriyle kucaklaşarak eski aşklarını unutmadıklarını ve hala karşılıklı birbirlerini sevdiklerini ifade ederler. Bu sırada Narciso gelir; onun arkasında kıyafet değiştirmiş Fiorilla bulunmaktadır ve en arkada da gizlice Geronio onları takip etmektedir. Selim yüzüne peçe takmış olan Fiorilla'yi Zaida sanır. Fakat Zaida tekrar gelince iki kadın karşılaşırlar. Fiorilla Selim'i kendini aldatmakla suçlar. Zaida buna kızar ve Fiorilla'ya karşı çıkar. Bu sırada Georino da ortaya çıkıp karısına hemen evlerine dönmesini bildirir. Bu karmaşık hava içinde perde iner.
II. Perde
Sahne 1: Şehirdeki otelin salonunda:
Selim arkadaşça bir tavırla Geronio'nun yanına gelir ve Fiorilla'yi cariye olarak kendisine satmasını ister. Böylece Geronio hem kendine itaatsiz hoppa bir kadından kurtulacaktır; hem de eline biraz para geçecektir. Geronio bunu reddeder. Selim o zaman kadını kaçırmaya karar verir. Onlar ayrılırlar. Fiorilla bir grup arkadaşı ile girer. Onlardan sonra Zaida gelir. Fiorilla, kendisi, Zaida ve Selim arasında bir buluşma hazırlamıştır ve o zaman Türk'un hangisini tercih ettiğini öğreneceklerdir. Fakat Selim geldiği zaman bir tercih yapamaz; her iki kadını da kaybetmek istememektedir. Zaida da bundan tiksinti duyarak ayrılır. Selim ile Fiorilla önce ağız dalaşına girerler ama sonra araları iyileşir.
Sair Geronio'ya bir maskeli balo yapılacağı haberini verir. Fiorilla bu baloya gitmeye kararlıdır ve orada maskeli olan Selim'le buluşacaktır. Geronio da bir Türk gibi giysilerle kıyafet değiştirerek bu baloya gitme hazırlığındadır. Narciso bunları öğrenir ve bu karışık durumdan faydalanarak kendine karşı soğuk davranan Fiorella'dan öç almak için değişik kıyafetle gidip onu ele geçirmeyi planlar. Geronio kendine çok berbat ve delişmen bir eş verdiği için kötü kaderine sızlanır. Albazar Zaida için bir kostüm elinde olarak sahneye girer ve geçer.
Sahne 2: Maskeli balo salonu
Salon maskeli misafirler ve dans edenlerle doludur. Fiorilla özel kıyafetli Narciso'yu tanıyamaz; onu Selim sanır ve Narciso ve Fiorilla beraber dansa başlarlar. Selim aynı Fiorilla'nın kıyafetine benzer bir giysi ile gelmiş olan Zaida'yi görür ve onu Fiorilla sanıp dansa kaldırır. Geronio dans pistindeki çiftlere bakınca iki Fiorilla'yı görür ve şaşırır kalır. Selim ve Narciso dans ettikleri partnerlerine birlikte balodan ayrılmayı teklif ederler. Şaşkın ve kızgın olan Geronio ikili çifti de ayırmayı dener ama onlar Geronio'dan sıyrılıp kaçmayı başarırlar.
Sahne 3: Otelin salonu.
Şair Geronio ile buluşmuştur. Şimdi Selim'in Zaida ile birlikte olduğu bilmektedirler ve Fiorilla'nin ise Narciso ile olduğundan emindirler. Albazar Selim ile Zaida'nin mutlak birlikte olmaya karar verdiklerini açıklar. Şair Geronimo'ya Fiorilla'dan öç almak için bir oyun yapmasını öğütler. Buna göre Geronio Fiorilla'ya bir mektup gönderip ondan boşandığını bildirecek ve bu nedenle evinden ayrılmasını isteyecektir.
Sahne 4: Geronio'nun evi:
Fiorilla Narciso'nun kendini aldattığını anlamıştır ve tekrar Selim'i aramaya koyulur. Ama Selim Zaida ile birlikte gemisine gitmeye hazırlanmaktadır. Evine dönünce orada kendisine gönderilen ayrılma mektubunu bulur ve hizmetkarlar eşyalarını ailesinin evine götürmek için toplamaktadırlar. Bütün arkadaşları ona arkalarını dönmüştür ve onu kendi kendine bırakırlar. Fiorilla bundan pişmanlık duyar; üzüntüsünden harap olur.
Sahne 5: Liman
Selim ve Zaida gemilerine binmiş ve Türkiye'ye doğru limandan ayrılmak üzeredirler. Fiorilla ise kendini ve eşyalarını ailesinin şehrindeki evine taşıyacak bir gemi bulmak için sahile gelmiştir. Geronio onu orada bulur. Fiorilla pişmanlığını anlatır ve Geronio onu affeder ve birbirleriyle sevgiyle kucaklaşarak barışırlar.
Her iki çift de artık sevdiklerine kavuşmuşlardır ve şair ise bir mutlu sonuçlu konuyu işlemekle kendinden çok memnundur.
Ünlü müziksel parçalar
- Sinfonia
- Non si dà follia maggiore Fiorilla - arya
- Bella Italia, alfin ti miro Fiorilla ve Selim - ikili
- Un marito scimunito! Una moglie capricciosa! Prosdocimo, Geronio e Narciso - üçlü
- D'un bell'uso di Turchia Selim ve Geronio - ikili
- Intesi! Ah, tutto intesi Narciso - Arya
- Squallida veste bruna Fiorilla ve koro - arya ve ensambl
Seçilmiş ses kayıtları
Yıl | Roller (Fiorella, Selim, Zadia, Prosdocimo, Don Geronio, Narciso. Albazar ) |
Orkestra şefi, Opera evi ve Orkestra |
Marka |
---|---|---|---|
1954 | Maria Callas, Nicola Rossi-Lemeni, ... Mariano Stabile, Franco Calabrese, Nicolai Gedda |
Gianandrea Gavazzeni La Scala orkestrası ve korosu | Audio CD: EMI |
1982 | Montserrat Caballé, Samuel Ramey, Jane Berbié, Leo Nucci, Enzo Dara, Ernesto Palacio Paolo Barbacini | Riccardo Chailly National Philarmonic Orkestrası ve Ambrosian singers | Audio CD: CBS |
1991 | Sumi Jo, Simone Alaimo, Susanne Mentzer, Alessandro Corbelli, Enrico Fissore, Raùl Gimenez, Peter Bonder | Neville Marriner Academy of St-Martin-in-the-Fields orkestra ve Ambrosian singers | Audio CD: Philips |
1998 | Cecilia Bartoli. Michele Pertusi, Laura Polverelli, Roberto de Candia, Alessandro Corbelli, Ramon Vargas, Francesco Piccoli | Riccardo Chailly La Scala orkestrası ve korosu | Video DVD: Decca |
Dipnotları
- ↑ Kaynak sitesinden uyarlama.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Il Turco en Italia operasından video parçaları (Erişme tarihi:15.6.2009)
- Il Turco en Italia operası librettosu (İtalyanca) (Erişme tarihi:15.6.2009)
- Warrack, John ve West, Ewan (1992), The Oxford Dictionary of Opera, 782 sayfa, ISBN 0-19-869164-5
|