Ağaköy, Çat
| Ağaköy | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Erzurum |
| İlçe | Çat |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000)[1] | |
| - Toplam | 849 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 25750 |
| İnternet sitesi: http://www.yerelnet.org.tr/iller/koy.php?koyid=245202 | |
Kültür
Erzurum yöresine hakim karekteristik kültür Çat'a bağlı diğer köylere nazaran daha etkilidir Ağaköy'ünde. Ağaköy'ünün kültüründeki en büyük belirginlik yemeklerde kendini gösterir. Çünkü köy kültüründe yer alan birçok yemek tamamen köye özgü şekliyle bilinir. Mahallenin yemek kültürünü oluşturan başlıca yemekler şunlardır: Yalancı dolma, lor dolması,cılbıra,haşıl,fetır sırıni, Patates Boranisi, Gırık, Çaşır ve çiriş. Köy folkloründe en büyük yeri köy düğünleri alır. Erzurum ve Çat yöresinde ki düğünlerle tamamen benzerlik gösteren düğün eskiden bir haftayı bulurken, şimdilerde bu 3 günden daha az olarak gerçekleşmektedir. Mahallede düğünlerin normal seyri şöyledir: Damat evi kız tarafına gelin almaya gidince o akşam DAMAT'ta yakın bir arkadaşı veya akrabası tarafından sağdıça çıkarılır. Damat sağdıça çıkarıldıktan sonra mahalledeki bütün gençler çay içmek üzere davet edilir. Davete katılan gençler arasından gönüllü olarak "yaver veya delikanlı" denilen damadın yardımcıları seçilir. Yaver veya Delikanlılar ortalama 3 gün devam edecek düğünde Damatın bütün ihtiyaçlarını karşılar. İkinci gün damat arkadaşları ile kahvaltıda buluşur ve bütün günü eğlenerek geçirirler. Düğündeki bu eğlencelerde çeşitli oyunlar oynanır. Bazılarının sertlik düzeyi yüksek olan bu oyunlarda taraflar birbirlerinin dayanıklılığını test eder. Ağaköy düğünlerinde en çok beğenilen gelenek ise, sağdıç evini ziyarete gelen yaşlı birinin son derece saygıyla karşılanması ve azami hürmet gösterilmesidir. Damatı ziyarete gelen yaşlı kişi izin vermediği sürece damat EDEP gereği oturmaz ve yaverleri eşliğinde izin verilene kadar ayakta bekler. Damadın buna riayeti saygının bir ölçüsü olarak kabul edilir,aksi halde sert bir uyarı ile cezalandırılır. . Ağaköy düğünlerinin değişmez eğlencesi ise "YÜZÜK" oyunudur.İkişerli gruplar halinde oynanan yüzük oyunundak, 9 adet fincan benzeri "ZARF" denilen metal kaselerin dibine saklanan yüzük bulunmaya çalışılır. Düğün ve eğlence gelinin erkek evine getirildikten sonra gece damadın zifaf odasına verileceği ana kadar sürer. Bazen eğlence bununla sınırlı kalmayıp o günün sabahına kadar devam eder. Ağaköy'ünde uygulanan en eski geleneklerden biride askere uğurlama geleneğidir. Askere gidecek gençler köylüler tarafından sırayla davet edilir. Bu davetler sırasında asker adayları halaylar çeker ve çeşitli eğlenceler düzenler. Bazen bu eğlence mahallede ki en yüksek bir tepenin üzerine taşınır. Mahallede yüksek bir yere çıkan Asker adayları içerisinde askerlik temalarının işlendiği yöresel türküleri hep bir ağızdan söyleyerek halaylar çekerler. Bu uğurlama merasimi askerlerin yolcu edildiği ana kadar devam eder. Asker adaylarının hep birlikte toplanarak Babaderesi Köy'ünde bulunan Efe Hazretlerinin türbesini ziyaretleri ise mahallenin en önemli geleneklerindendir. Türbe ziyaret edilerek askere gitmeeden önce dua edilir ve moral depolanır. Ata Sporu "CİRİT" Ağaköy'de de özellikle gençler tarafından büyük ilgi ile karşılanıyor. Türk kültürünün önemli özelliklerini taşıyan Cirit, özellikle kış aylarında Erzurum ve çevresinde olduğu kadar Ağaköy'de son zamanlarda ilgi görüyor.
Coğrafya
Ağaköy'ü Erzuruma 55, Çat'a3.5 km uzaklıktadır. Arazisi dağlık olan Ağamahallesi'nün yerleşim alanı ise genelde düzdür. Köy Sarp Çayı ve Hoşgeldi Deresi arasında kalan düzlük araziye kurulmuştur. Geniş mera ve çayırlıklara sahip Ağamahallesi'nde tarım tamamen çayırcılığa endekslidir. Mahallede bazı alileler dışında zirai tarımla uğraşan yoktur. Ağaköy halkının temel geçim kaynağı büyükbaş hayvancılıktır.Önemli su kaynaklarına sahip olan Ağaköy'ün içme suyu ve Çat'ın içme suyu mahallenin doğusunda bulunan Söğütlü Mezrası'ndan karşılanmaktadır. Ağaköy'ünün kuzeyinden geçen Hoşgeldi Deresi ve güneyinden geçen Sarp Çayı'nda özellikle Alabalık bakımından zengindir.Ancak son yıllarda konturolsuz avlanma neticesinde bu iki akarsudaki alabalık nesli tehlike altındadır. Ağaköy, Kuzeyde Kızılca ve Budaklar, Güneyde Şeyh Hasan ve Soğukpınar (Karakilise), Doğu'da Söğütlü Mezrası ile Batı'da Çat'a komşudur.Oldukça engebeli bir araziya sahip olan Ağaköy'ünün en önemli yükseltisi "Çatal" dağıdır. Deniz seviyesindan yaklaşık 3000 metre yükseklikte bulunan dağ, Şakşak sıradağlarının bir uzantısıdır.
İklim
Mahallenin iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 849 |
| 1997 | 872 |
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Mahallede Şehit Osman Gülmez İlköğretim Okulu bulunmaktadır. İkiyüzün üzerinde öğrenci kapasitesi ile eğitim öğretime devam etmektedir. Mahallenin hem içme suyu şebekesi hem de kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ayrıca ulaşımı sağlayan stabilize yol olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
| ||||||