Almanca Vikipedi
 | |
|---|---|
 | |
| URL | de.wikipedia.org |
| Ticari? | Hayır |
| Site türü | İnternet ansiklopedisi |
| Kayıt | İsteğe bağlı |
| Kullanılabilir dil(ler) | Almanca |
| Sahip | Wikimedia Foundation |
Almanca Vikipedi (Deutschsprachige Wikipedia), Vikipedi'nin Almanca sürümüdür. İngilizce Vikipedi'den sonra ikinci en büyük Vikipedi sürümüdür ve ilk yaratılan Vikipedi sürümlerinden biridir. 12 Ocak 2017 tarihi itibarıyla, Almanca Vikipedi'nin 2.019.376 maddesi, 2.558.020 kullanıcısı ve 198 hizmetlisi bulunmaktadır.
Tarih
Vikipedi'nin ilk İngilizce olmayan subdomain'i Almanca subdomaini idi. Bu haber 16 Mart 2001'de Jimmy Wales tarafından ilan edildi. Almanca Vikipedi'nin madde yaratması Mayıs 2001'de başladı.
Büyüklük, kapsam ve popülerlik
8 Aralık 2007'den itibaren 674.586 maddesi vardır. Böylece İngilizce Vikipedi sürümünden sonra en büyük Vikipedi sürümüdür. Maddelerin %98'i 200'den daha çok harfe sahiptir, %89'u 512'den daha çok bayta sahiptir ve %44'ü 2'den daha çok kilobayta sahiptir. Maddelerin ortalama büyüklüğü 3153 bayt veya 430 kelimedir.
İngilizce Vikipedisi ile karşılaştırıp, Almanca sürümü kapsamında daha seçici olduğunu görülebiliyor: çoğunlukla küçük taslakları, gerçek olmayan karakterlerin hakkında maddeleri v.b. maddeleri reddediyor. Ancak böyle her zaman olmuyor, ama yine de örnek olarak Yıldız Savaşları'nın her karakter maddesi bir araya yoğunlaştırılmış. Fakat gerçek olmayan şeylerin hakkında maddelerin reddelmesine karşın, Almanca Vikipedi en az bir tane imgesel maddeye sahip olmaktadır, örneğin gerçek olmayan bir böceğin hakkında bir madde ("Leuchtschnabelbeutelschabe") Ocak 2003'ten itibaren bulunmaktadır, ve Ocak 2005'te ve Haziran 2006'da yer alan iki tane silme ricalara rağmen, bu madde hala daha silinmedi.
Almanca Vikipedi'nin İngilizce Vikipedi'ye göre bir konuda daha büyük ve tamanlanmış bir kapsama sahip olduğunda Çek Cumhuriyeti'nde, Slovakya'da, Polonya'da ve diğer Avrupa merkezindeki ve doğu Avrupa'daki ülkerlerinde şehirlerin ve köylerin hakkındaki maddeleridir. Bu çoğunlukla II. Dünya Savaşı'ndan sonucundan önce bu yerlerde büyük Alman azınlıkları (veya bazen çoğunlukları) yaşıyordular.
Ocak 2005'te Google Zeitgeist Google.de'de "tsunami" (2004'ün Hint Okyanus depremine rağmen), "George Bush", "firefox", "Schnappi", "Rudolph Moshamer", "Saturn" ve "Angelina Jolie"'den sonra "Wikipedia" 8. en çok aralayan kelime olduğunu ilan etti. Şubat 2005'te Firefox ve Sevgililer gününden sonra "Wikipedia" üçüncü oldu, ve Haziran 2005'te birinci oldu.
Diller ve lehçeler
Almanca Vikipedi sadece standart Almanca dili ile yazılıyor. İsviçre veya Avusturya Almancası'nın mizaçları bir tek bölgesel maddelerde kabul ediliyor; ama değişiklikler pek büyük değildir. Örneğin İsviçreliler ß harfi kullanmıyorlar ve bunun yerine ss yazıyorlar.
İsviçre Almancası gibi Almanca lehçeler Almanca Vikipedisi'nde kullanılmıyor. Alemanik Almanca (als:), Alçak Almanca (nds:), Pennsylvania Almanca (pdc:), Ripuarca (ksh:) ve Bavyeraca (bar:) gibi birçok Almanca lehçelere ait ayrı Vikipedi sürümler yaratıldı.
Özellikler
Almanca Vikipedi İngilizce Vikipedi sürümünden birçok konuda değişiktir.
- Uygunluk ile çok sıkı kurallar var. Çağdaş insanların hakkında maddelerin yazılmasına izin olmadığından önce bu insanlar yüksek bir seviyede ünlü olmaları gerekiyorlar. Bunun yanında imgesel karakterlerin ve yaratıkların (özellikle çağdaş olanların) hakkındaki kurallar aşırı serttir. Örnek olarak Uzay Yolu, Yıldız Savaşları, Harry Potter, Yüzüklerin Efendisi v.d. filmlerin ve kitapların karakterlerin hakkında ayrı maddeler çoğunlukla istenilmiyor ve çoğu zaman bu maddeler siliniyor veya hepsi bir maddeye yoğunlaştırılıyor; örneğin, İngilizce Vikipedisi'nde en:Gandalf ve en:Frodo Baggins gibi karakterlerin hakkında ayrı maddeler var, ama Almanca Vikipedisi'nde sadece Tolkien'in imgesel dünyadaki her karakteri anlatan bir tane madde (de:Figuren in Tolkiens Welt) kabul ediliyor. Gelecekteki hadiselerin veya yayınların hakkındaki maddeler "bildur kürelik" olduklarına rağmen çoğunlukla siliniyorlar. Örnek olarak, 2007'nin ortasından itibaren diğer Vikipedi sürümlere karşı olarak Crysis adlı video oyunu hakkında bir madde yoktu; Almanca maddesi birkaç tane tartışmadan sonra silindi ve blok edildi, ve oyunun piyasa çıkma tarihinden sadece bir ay önce oyunun hakkındaki madde restore edildi ve bloku çıkarıldı.
- Adil kullanım provizyonlar yoktur. İngilizce Vikipedi'de adil kullanım olarak kabul edilen resimler ve diğer medyalar Almanca Vikipedi'de büyük bir ihtimalle uygun olmaz.
- Birçok ihtilaflı maddeler aylarca koruma altında kalıyorlar ve hesapsızlar veya yeni kullancılar tarafından değiştirilemiyorlar. 14 Eylül 2005'ten itibaren 253 madde koruma altında idi (İngilizce Vikipedisi'nde nazaran 138 madde koruma altında idi, ve Türkçe Vikipedisi'nde iki haftadan daha uzun bir süre koruma altında kalan hiçbir madde yoktu). Her Vikipedi'nin arasında bu en yüksek koruma altında maddeler sayısı idi.
- Önemliliği tartışılmayan konuların hakkında maddeler çok kısalar ise silinebiliyorlar.
- Fransızca, Lehçe ve İtalyanca Vikipediler'den farklı Almanca Vikipedi botlar tarafından yaratılmış birçok maddeye sahip değildir.
- Türkçe Vikipedi'nin seçkin maddelerin ve kaliteli maddelerin eşdeğerleri exzellente Artikel (mükemmel maddeler) ve lesenswerte artikel (okuma kıymeti olan maddeler).