Arnavutça

Arnavutça

En eski bulunan Arnavutça yazı örneği (1380-1405).
Bölge Balkanlar
Etnik köken Arnavutlar
Konuşan sayısı 7.436.990  (2007)[1]
Dil aileleri
Hint-Avrupa
  • İllür Dilleri

    • Arnavutça
Diyalektler
Yazı sistemi Latin (Arnavut Alfabesi)
Resmî durumu
Resmî dil  Arnavutluk
 Kosova
Onaylanmış azınlık dili  İtalya
 Makedonya
 Karadağ
 Bulgaristan
 Romanya
 Sırbistan
Dil kodları
ISO 639-1 sq
ISO 639-2 alb (B)
sqi (T)
ISO 639-3 sqi – kapsayıcı kod
Bireysel kodlar:
aae  Arbereşçe
aat  Arvanitika
aln  Gheg
als  Tosk

Arnavutça'nın diyalektleri

Arnavutça'nın konuşulduğu bölgeler.

Arnavutça (gjuha shqipe, gûha şkîpe veya cuha şçipe), Arnavutların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dil ailesi içinde özgün bükümlü ve çekimli bir dildir.

Roma'nın 5. yüzyılda Gotlarca yıkılması sonrasındaki İllirya bölgesindeki Slav işgali sonucu Slav dilleri ile yakınlaşan Arnavutçaya 1000 yıldan fazla Doğu Roma (Bizans) yönetimi sonucu Yunanca ve ayrıca 432 yıl süren Osmanlı yönetimi sonucu Türkçe ve Arapça kelimeler de girmiştir. Ancak en çok etkilendiği dil Orta Çağ boyunca yönetiminde bulunduğu Venedik sebebiyle Latincedir.Arnavutça'nın fonetik yapısı ,Almanca,İtalyanca,Rusça,Fransızca ve Yunanca 'nın karışımından oluşan bir yapıya sahiptir.

Günümüz modern Arnavutçasında Latince kökenli sözcüklerin sayısı giderek artmaktadır. Modern Arnavutça, ulusal Arnavut eğitim politikası gereğince Osmanlı döneminde Türkçe ve Arapçadan geçen sözcüklerden neredeyse tamamen arındırılmıştır.

Türkçe-Arnavutça Ortak Sözcükler

Türkçeden Arnavutçaya geçen, ama resmi Arnavutça yazışmalarda kullanılmayan sözcükler listesi:

Türkçe Arnavutça
bakır bakër
kalay kallaj
çakal çakall
çekiç çekiç
kaymak kajmak
çadır çadëre
kafes kafaz
para para
pamuk pambuku
vişne vishje
maymun majmun
katran katran
kira qira
yastık jastëk
kılıf këllëf
inat inat
dayak dajak
sandık sënduk
hasır hasër
dolap dollap
çorap çorap
perde perde
lamba llambë
portakal portokall
Harfler (Arn.) Harfler (Tr.)
sh ş
rr sert r
ll l (onlar kelimesindeki "l")
c s
xh c
j y
y ü
zh j
ë ı ve ö (Fransızca'daki "Beur" sözcüğündeki "EU" sesi) (Ë harfi, eğer sözcüğün sonuna gelirse okunmaz.)
dh (Türkçe'de olmayan harfler)
(İngilizce'deki this)
gj c'ye benzer
nj nyı
q h Almanca'daki "Mädchen" sözcüğündeki ch diftongunun okunuşuna benzer bir şekilde h sesi
x dz

Birkaç Arnavutça kelime ve cümle

Arnavutça konuşulan bölgeler
Arnavutça Türkçe
Shqipëri, Shqipëria Arnavutluk
Shqiptar Arnavut (Kartalın Oğlu)
Shqip Arnavutça
Shqipe , Shqiponjë Kartal (Arnavut bayrağına verilen isim)
zemër Kalp
Si quheni? adınız ne?
Si jeni? nasılsınız?
Kush jeni ju? kimsiniz?
Ku je ti? neredesin?
Si shkojnë punët? işleriniz nasıl?
Sa është ora? saat kaç?
Sa vjeç jeni? kaç yaşındasınız?
nuse gelin
dhëndër damat
dua seviyorum
kërkoj arıyorum
ujë su
bukë ekmek
faleminderit teşekkürler
të lutem lütfen
nënë anne
djalë erkek evlat
motër kız kardeş
vëlla erkek kardeş
mish et
shkollë okul
shumë mirë çok iyi
mirëdita iyi günler
mirëmbrëma iyi akşamlar
natën e mirë iyi geceler
A je mirë? iyi misin?
Ku po shkon? nereye gidiyorsun?
shpejt çabuk
sayılar (1...10)
një bir
dy iki
tre üç
katër dört
pesë beş
gjashtë altı
shtatë yedi
tetë sekiz
nëntë dokuz
dhjetë on
shi yağmur

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.