Béla Kun
Béla Kun [ˈbeːlɒ kun] (20 Şubat 1886 Cehu Silvaniei (Macarca: Szilágycseh) Erdel - 30 Kasım 1939 Sovyetler Birliği; gerçek adı Béla Kohn'dur) Macar komünist politikacı.
Béla Kun Yahudi kökenli bir aileden geliyordu. 1906 yılında soyadını Macarca biçimi olan "Kun" şeklinde değiştirdi. Klausenburg Üniversitesi'nde eğitim gördü ve üniversitede sosyalistlerle ilişkiye geçti. 1914'te Budapeşte'ye gitti ve burada sosyalist bir gazete yayınlamaya başladı. I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan ordusunda görev yaptı ve 1916'da Ruslar tarafından esir alındı. Esirliği sırasında bulunduğu Rusya'da Bolşevikler'in taraftarı oldu.
Ekim Devrimi'nden sonra serbest kaldı. 1918 Aralık ayında oradaki komünist devrime katılmak üzere Macaristan'a gitti. Mihály Károlyi hükümeti tarafından tutuklandı, ancak savaşı izleyen işçi ayaklanmaları sonrasında 21 Mart 1919'da serbest bırakıldı. Macar Sovyet Devrimi'ne katıldı ve sosyalist ve komünistlerden oluşan hükümette yönetici görevi aldı. Bu hükümet bankaları, büyük tarım ve sanayi işletmelerini devletleştirdiğini duyurdu. Devrimi Slovakya'ya yayma çabasındaki Macar Kızıl Ordusu'nun İtilaf Devletleri tarafından durdurulması ve sonrasında Çek ve Romen birliklerinin müdahalesi sonucu devrim yenildi ve Kun'un yönetimindeki hükümet 1 Ağustos 1919'da düştü.
Kun önce Avusturya'ya, sonra da Sovyetler Birliği'ne kaçtı. Orada Komintern çalışmalarında aktif görevler aldı. 1921 yılında Almanya'daki başarısız Mart Ayaklanmalarına katıldı. 1928'de tekrar Viyana'ya döndü ve Macaristan'da yeni bir devrimci örgütlenme yaratmaya çalıştı.
Sovyetler Birliği'ne döndükten sonra Troçkist olmakla suçlandı ve 1939 yılında idam edildi.
Ayrıca bakınız
|
|