Bölgesel coğrafya

Bölgesel coğrafya, coğrafyanın araştırma konularını belli bir alanda incelendiği çalışma yöntemidir. Sistematik coğrafyada olay veya konunun mekana dağılışı incelenirken, bölgesel coğrafyada bölgeye özelliklerini veren olaylar ve ilişkiler incelenir.^[1] Sistematik coğrafyada esas olan konu iken, bölgesel coğrafyada mekandır.

Bir mekanı çevresinden ayırıp Bölge olarak tanımlayabilmek için iki unsur önemlidir. İlki bölge kendi içinde ilgili konular açısından benzer olmalıdır. Örneğin: Sanayi bölgeleri; çevresine göre sanayi tesislerinin yoğun olduğu, bunun mekanda farklı ilişkiler ve sonuçlar oluşturduğu alandır. İkincisi kendi dışındaki alanlardan farklı olmalıdır. Karadeniz iklim bölgesi; iklim şartları bakımından karasal iklim alanlarından ayrılır. Fakat bölge sınırları aniden değişmez. Geçiş alanlarında iki iklimin özelliklerinin karışımı bir durum görülür.

Geleneksel anlayışta bölgenin coğrafi özellikleri sıralanıp, tanımlama yapmaya çalışılırken, modern görüşte değişiklikler olmuştur. Artık bölgenin diğer yerlerden farklı olmasına neden olan unsurlar önem kazanmıştır. Bölgesel coğrafyada; genel coğrafya bilgileri doğrultusunda bir bölge içinde sentez yaparak, bu mekana ait renk ve karakterleri belirlenmeye çalışılır.^[2]

Bölgesel coğrafya (Regional Geography) ilk çağlardan itibaren gelişmeye başlamış, Bernhardus Varenius ile Paul Vidal de la Blache'ın çabalarıyla coğrafyada önemli bir yer edinmiştir. İlk bölge tasniflerini Alman bilimadamları 19.yy'ın ortalarında yapmış bunu İngilizler takip etmiştir. H.J. Mackinder İngiltere ve Avrupa'nın bölge haritalarını ilk yapan bilim adamıdır. W. Köppen dünyayı bu günde geçerliliği koruyan iklim bölgelerine ayırmıştır. Köpen'in bölgeleri iklime göre oluşturma fikrine itiraz eden Fransız bilim adamları, iklimle birlikte yeryüzü şekilleri, maden kaynaklarının da göz önüne alınmasını savunmuşlardır^[3].

Türkiye'de yakın zamanda Coğrafya eğitiminde Bölge kavramında değişikliğe gidilmiş, akedemik camiada tartışmalara sebep olmuştur^[3]. Daha önce Coğrafya biliminden kopan Jeoloji, Demografi, Meteoroloji, Şehir ve Bölge Planlama alanlarında olduğu gibi Bölgesel coğrafyanın zayıflatılmasının "Bölge Bilimi" adında yeni bir kopuşa evrileceğinden endişe edilmektedir^[3].

Kaynakça

1. KILIÇ, Sibel ECEMİŞ; MUTLUER, Mustafa (2014). "Giriş". Coğrafyada ve Bölge Planlamada Bölge Kavramının Karşılıklı Olarak İrdelenmesi. Ege Coğrafya Dergisi. 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141016184127/http://cografya.ege.edu.tr/13-3-ECEMIS_MUTLUER.pdf. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014. 
2. YİĞİT, Yrd. Doç.Dr. Ali. "Bölgesel Coğrafya Nedir? Ne Değildir?". Bölgesel Coğrafya Nedir? Ne Değildir?. bilecik.edu.tr. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141017164850/http://cografya.bilecik.edu.tr/Dosya/Arsiv/Ali%20Yi%C4%9Fit%20Makaleler/L5.pdf. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014. 
3. ARINÇ, Kenan. "Giriş". Coğrafi Metodoloji Açısından Bölgesel Coğrafya, Bölge Bilimi ve Coğrafi Bölgeler. www.tcd.org.tr. http://tcd.org.tr/TCD/TCDarsiv/TCD60/2013_60_02.pdf. Erişim tarihi: 8 Ekim 2014.