Birinci Gazze Muharebesi

Koordinatlar: 31°29′21″K 34°28′25″D / 31.4893°N 34.4737°E

1. Gazze Muharebesi
Sina ve Filistin Cephesi
Tarih 26 Mart, 1917 Bölge Gazze, güney Filistin Sonuç Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Alman İmparatorluğu Avusturya-Macaristan İmparatorluğu	Britanya İmparatorluğu Birleşik Krallık Avustralya Yeni Zelanda
Komutanlar ve liderler
Ahmet Cemal Paşa Albay Kress von Kressenstein Yarbay Edip Servet Albay Mehmet Rüştü Binbaşı Tiller	General Archibald Murray General Charles Dobell General Philip Chetwode General Harry Chauvel
Güçler
4. Ordu 1. Kuvve-i Seferiye (22. Kolordu) Tiller/Gazze Grubu 16. Tümen 3. Tümen 3. Süvari Tümeni 300. Tayyare Bölüğü 16 top Toplam: 15.000	Mısır Seferi Kuvvetleri (EEF) Doğu Kuvveti 52. Tümen 54. Tümen Kraliyet Hecinsüvar Tugayı 5. Kraliyet Hava Filosu Çöl Kolordusu (Desert Column) 53. Tümen Anzak Atlı Piyade Tümeni Kraliyet Atlı Piyade Tümeni 32 top Toplam: 22.000 (12.000 piyade)
Kayıplar
1.400[1]-1.650 (300 ölü, 750 yaralı, 600 kayıp)[2]	3.700-4.000 (523 ölü, 2.932 yaralı, 246 esir)[3]

Birinci Gazze Muharebesi I. Dünya Savaşı sırasında Filistin'in güneyinde gerçekleşmiş bir muharebedir. Britanya güçleri sekiz aylık zorlu bir mücadelenin ardından Osmanlı kuvvetlerini Sina Yarımadası'ndan püskürtmüşlerdi. Britanya'nın bir sonraki hedefi Filistin içlerine doğru ilerleyerek Mezopotamya ve Arap Yarımadası'ndaki Osmanlı güçlerinin arasındaki bağlantıyı kesmekti. Bunun için ilk adım Gazze'nin ele geçirilmesiydi.

Muharebe

İlk taarruz, Gazze'nin güneyideki Osmanlı siperlerine bir İngiliz tümeninin, saat 09:00'da saldırısıyla başlamıştır. Daha doğudan Gazze vadisini geçen İngiliz birlikleri saat 10:00 civarında Gazze'deki Osmanlı birliklerini kuşatmış oldu. Şehirdeki Osmanlı savunması 125. ve 79. Alaylar, 81. Alay'ın 2. Taburu, topçu ve makineli tüfek unsurlarıydı.

Kentteki Osmanlı savunmasının kilit noktası, güneydeki 84 rakımlı tepedir. Tepeye yönelen İngiliz taarruzu, tepeyi almış, Osmanlı karşı taarruzuyla yeniden Osmanlı Ordusu'nun eline geçmiştir. Akşam üstü yenilenen İngiliz taarruzu tepenin yeniden el değiştirmesiyle sonuçlanmıştır.

Kente yönelik İngiliz taarruzları güney-doğudan, doğudan ve kuzeyden tertiplenmiş, kent gün boyu kanlı sokak çatışmalarına sahne olmuştur.

Çevredeki Osmanlı birlikleri öğleden sonra Gazze yönünde yürüyüşe geçmişlerdir. Bir grup kuzey-doğudan, diğer grup ise güneyden Gazzeye ilerlemiştir. 27 Mart sabahı her iki grup da Gazze'deki İngiliz kuşatmasına taarruz etmiştir. Hemen ardından kentin güney kesiminde savunmada olan Osmanlı birlikleri 84 rakımlı tepeye süngü hücumuna girişip tepeyi işgal ettiler. Saat 11:00 dolaylarında İngiliz kuşatması yarılmıştı. 28 Mart sabahı tüm İngiliz birlikleri geri çekilmişti. Savaş alanlarında kalan 1.500 İngiliz ölüsü, Osmanlı Ordusu tarafından gömüldü.

Muharebe Britanya açısından tam bir fiyaskoyla sonuçlanmıştır.

Hava harekatı

Gazze'de İngiliz kuşatması tamamlandığında, kenti savunan birliklerle Tellüşeria'daki Osmanlı komuta merkezi arasındaki temas da kesilmişti. Bu andan itibaren Gazze'yle ilgili tüm bilgi, Ramle'deki 6 keşif uçağından oluşan Osmanlı hava unsurlarınca sağlanmıştır. 300. Paşa Teyyare Bölüğü'nün pilotları, tüm muharebe boyunca keşif uçuşlarını sürdürmüştür.

Kaynakça

• Türkiye'de Beş Yıl - Liman von Sanders

Dış bağlantılar

• http://www.tayyareci.com/hvtarihi/1914-18/cephe-sina-filistin2.asp

1. Kressenstein Baron Kress Von, Türklerle Beraber Süveyş Kanalı’na, Çev. Mazhar Besim Özalpsan, İstanbul, Askeri Matbaa, 1943. s.149-150.
2. Erickson, Edward J. (2001). Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War. No. 201 Contributions in Military Studies. Westport Connecticut: Greenwood Press. s.161
3. Falls, Cyril; G. MacMunn (1930). Military Operations Egypt & Palestine from the Outbreak of War with Germany to June 1917. Official History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. 1. London: HM Stationery Office. s.315-322