Cemal Madanoğlu
Cemal Madanoğlu | |
---|---|
Cemal Madanoğlu | |
Doğum |
1907 Uşak , Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm |
28 Temmuz 1993 (86 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Bağlılığı | Türkiye |
Hizmet yılları | 1926-1961 |
Rütbesi | Korgeneral |
Birimleri | Kara Kuvvetleri Lojistik Dairesi |
Komuta ettiği |
12. Tümen Zırhlı Eğitim Tümeni Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı |
Sonraki işi | Senatör |
Cemal Madanoğlu (d. 1907, Uşak - ö. 28 Temmuz 1993, İstanbul), Türk asker.
Uşak ili Eşme İlçesi'nde 1907 tarihinde doğdu. İlkokulu (1913-1920) ve ortaokulu (1920-1923) İstanbul’da okudu. Kuleli Askeri Lisesi’ni atlama ile bir yılda tamamladıktan sonra 1924'te Harp Okulu'na kaydoldu. 1926'da Piyade Asteğmen olarak mezun olduktan sonra Piyade Atış Okuluna devam etti. 1927'de 1. Dağ Alay Komutanlığı (Muğla)'na verildi. 1930'de Üsteğmenliğe yükseltilerek 1931'de 12. Piyade Alayı (Niğde)nda ve 1933'te 7. Sınır Taburu (Cizre) nda görevlendirildi. Jandarma sınıfına nakledilerek Urfa il Jandarma Komutanlığı Hülhaklığına verildi. 1934'de X. Seyyar Jandarma Taburu (Siirt)na verilerek Yüzbaşılığa yükseltildi. 1936'da Kara Kuvvetlerine dönerek 1. Piyade Alayı (Siirt) Bölük Komutanı oldu. 1937'de 189. Piyade Alayına atandı. 1938'de Kurmay kıta stajı için 1. Topçu Alayına verildi. 1938'de Harp Akademisine girerek 1941'de mezun oldu.
Ardından 205. Dağ Alayı (Bergama) Bölük Komutanlığına tayin edildi. 1941'de Binbaşılığa yükseltildi. 1942'de Genelkurmay Başkanlığı 1. Şubesine verildi ve ardından 24. Tümen (Terkos, İstanbul) 1. Şube Müdürlüğüne getirildi. 1946'da Yarbaylığa yükseltilerek İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı 1. Şube Müdürü ve Üniversite Talim Alayı Tabur Komutanı oldu. 1947'de 82. Piyade Alayı (Kilyos) Tabur Komutanı ve ardından 1. Zırhlı Tümen Kurmay Başkanı oldu. 1949'de İstanbul Hava Savunma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanlığına atandı. Aynı yıl 6. Kolordu (İzmit) 3. Şube Müdürlüğüne atanıp Albaylığa yükseltildi. 1950'de 3. Yurtiçi Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanlığı, ardından Kara Kuvvetleri Komutanlığı Harekât Başkanlığı Şube Müdürlüğüne getirildi.
1953'te Kore'deki Türk Tugayı Komutan Yardımcılığı ve 1954'te Tuğgeneralliğe yükseltilerek 12. Tümen (Siirt) Komutanlığına atandı. 1956'da 3. Ordu (Erzurum) Kurmay Başkan Vekili oldu. 1957'de 2. Ordu (Konya) Kurmay Başkanı oldu. 15 Ocak 1958'de Zırhlı Eğitim Tümeni (Etimesgut), 22 Ekim 1958'de 10. Dağ Tümeni (Elazığ) komutanı oldu. Tümgeneralliğe terfi ettikten sonra, 1 Ekim 1959'da Kara Kuvvetleri Lojistik Dairesi Başkanlığı'na getirildi.
27 Mayıs 1960 günü, Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın cunta lideri kendisinden daha kıdemsiz ise 3. Ordu ile Ankara'ya yürüyüp isyana son vereceğini bildirmesi üzerine, İzmir’de bulunan Cemal Gürsel'in Ankara'ya getirilmesine kadar, Millî Birlik Komitesi'nin fiilen başkanlığını yaptı. 26 Mayıs 1960 gecesi, Tümgeneral rütbesi ile cuntanın gerçek lideri olarak 27 Mayıs Darbesi'ni yönetti. Millî Birlik Komitesi Güvenlik Komisyonu’nda görev aldı. Komite üyeliği ile birlikte, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığını da üzerine aldı. Millî Birlik Komitesi üyeleri arasında çıkan ve bilhassa Cemal Gürsel ile kendisi arasında oluşan görüş ayrılığı yüzünden ve S.K.B kurulmasıyla ve onun sıkıyönetim komutanlığından çekilmesi istenmesi sonucu 6 Haziran 1961 de Komite üyeliği ile birlikte, Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı vazifelerinden Korgeneral rütbesindeyken istifa ederek emekli oldu. 22 Şubat 1962 ayaklanması, 20 Mayıs 1963 ayaklanması ve 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne katılmakla[1] suçlandı.
1966'da Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından kontenjan senatörü olarak atandı. Siyasi ortamın gerildiği bir dönemde 9 Mart 1971 Millî Demokratik Devrim darbesi beklentilerinin odağı haline geldi.[2] Ancak 12 Mart 1971 Muhtırası sonrasında oluşan ortamda tutuklandı, Ankara ve İstanbul savcılıklarının yetkisizlik kararıyla serbest kaldı. Anıları, Cumhuriyet Gazetesi'nde yayınlandı. Birinci bölümü Anılar adıyla kitap olarak basıldı (1982).
28 Temmuz 1993 tarihinde İstanbul’da yaşamını yitirdi. Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi.