Dağınık disk

Ortada bilinen en büyük dağınık disk cismi olan Eris, ve sağında uydusu Dysnomia

Dağınık Disk, Güneş Sistemi'nde, Neptün ötesi cisimlerin bir alt kümesi olan küçük gezegenlerin bulunduğu uzak bir bölge. Dağınık disk cisimleri (DDO'lar), 0,8'e kadar çıkabilen dişmerkezliklere, 40°'ye kadar çıkabilen yörünge eğikliklerine ve 30 astronomik birimden (AB) (4.5×10⁹ km) daha büyük olan enberilere sahiptirler. Bu aşırı yörüngelere bu cisimlerin gaz devleri tarafından "dağıtılmış" olmalarının sebep olduğu düşünülmekte ve cisimlerin halen Neptün tarafından tedirginliğe maruz kaldığına inanılmaktadır. Bu cisimlerin Güneş'e en yakın oldukları mesafe 30–35 AB olsa da, yörüngeleri 100 AB'ye kadar çıkabilmektedir. Bu da dağınık cisimlerin "Güneş Sistemi'ndeki en uzak ve soğuk cisimler arasında yer almasına" neden olmaktadır.^[1] Dağınık Disk'in en yakın kısmı, simit şeklinde olan bir cisim bölge olan Kuiper Kuşağı ile kesişir, en dışı ise Güneş'ten çok daha uzağa kadar uzanır ve kuşaktan çok aşağıya ve yukarıya uzanan bir tutuluma sahiptir.

Karasız yapısı yüzünden, astronomlar günümüzde Dağınık Disk'i, diskten İç Güneş Sistemi'ne doğru gitme sürecinin ortasında olan ve Jüpiter ile Neptün arasında bulunan bir takım buzlu kütle olan centaurlarla birlikte pek çok periyodik kuyruklu yıldızın kaynağı olarak görmektedir.^[2] Sonuç olarak, dev gezegenlerin yarattığı tedirginlik bu tür cisimleri Güneş'e doğru gönderir ve periyodik bir kuyruklu yıldız haline gelmelerini sağlar. Pek çok Oort bulutu cisminin de diskten kaynaklandığı düşünülmektedir.

Kaynaklar

1. Maggie Masetti. (2007). Cosmic Distance Scales – The Solar System. Website of NASA's High Energy Astrophysics Science Archive Research Center. 12 Temmuz 2008 tarihinde erişilmiştir.
2. Horner, J.; Evans, N.W.; Bailey, M. E. (2004). Simulations of the Population of Centaurs I: The Bulk Statistics. arXiv:astro-ph0/407400.