Ekrem Havrani

Ekrem Havrani (Hurani) (1910, Hama, Suriye-1996, Amman, Ürdün), Suriyeli siyaset adamı ve köylü önderi. II. Dünya Savaşı'ndan sonraki 20 yıllık dönemde Suriye'nin siyasal gelişmelerinde belirleyici bir rol oynamıştır.

Radikal görüşlere yönelmesi doğrudan kişisel deneyimlerinden kaynaklanıyordu. Büyük toprak sahiplerinin Suriye köylülerini sömürmesine duyduğu tepki sonucunda Havrani, çıkarlarını militanca savunmaları için köylüleri ayaklandırma çabasına girişti. II. Dünya Savaşı sırasında Irak'taki Raşid Ali Geylani rejimini destekledi, 1948'de Filistin'deki Yahudi yerleşimlerine karşı girişilen saldırılara komuta etti. İlk kez 1943'te seçildiği Suriye Parlamentosuna 4 kere daha seçildi (1947, 1949, 1954 ve 1962).

Aralık 1949'da Edip Çiçekli'nin askeri bir darbe ile iktidarı ele geçirmesinden sonra, köylülerin çıkarlarını savunarak rejimin ideolojik sözcülüğünü yaptı. 1950'de Arap Sosyalist Partisi'ni kurdu. Ama, Çiçekli 1951'de tüm siyasi partileri yasaklayınca Havrani'nin de rejimle ilişkisi koptu.

1952 sonlarında, Arap birliğini ve sosyalizmi benimseyen Baas (Diriliş) Partisi'nin önderi Mişel Eflak ile birlikte Lübnan'a kaçtı ve yurtdışında da onunla işbirliğine girişti. 1953'te Arap Sosyalist Partisi Baas Partisi'yle birleşti. İkisi, Şubat 1954'te Çiçekli'nin devrilmesinde önemli bir rol oynamdılarsa da Baas Partisi, onların etkisi altında giderek gerek Suriye'nin, gerek Arap dünyasının siyasal yaşamında etkin bir öğe durumuna geldi. Havrani, Suriye parlamentosu başkanı oldu (1955).

Havrani ve Eflak, 1958'de Suriye ile Mısır'ın oluşturduğu Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin (BAC) kurulmasıyla sonuçlanan gelişmelerde de etkili oldu. Havrani, BAC'ın başkan yardımcısı ve bu görevinin yanı sıra Suriye yönetim bölgesi yürütme konseyi başkanlığı ve adalet bakanlığını üstlendi. Baas önderleri Suriye'nin siyasal yaşamını önemli ölçüde etkileyebileceklerini sanıyorlardı, ama parti giderek güç yitirmeye başladı. Aralık 1959'da Havrani ile önemli devlet görevlerindeki öbür Baasçılar Nasır'a muhalifliklerinden ötürü BAC hükümetinden toplu olarak istifa ettiler. 1961'de Suriye BAC'den ayrıldı; Havrani de yeni kurulan Suriye Parlamentosu'nda milletvekili oldu (1962).

Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin parçalanması, Baasçılar arasında da bir bölünmeye yol açtı; Havrani Mısır cumhurbaşkanı Cemal Abdülnasır'ın diktatörce politikalarına karşı çıktı ve Nasır'ı, çevresinde Arap birliğinin kurulabileceği tek kişi olarak görmeyi sürdüren Mişel Eflak'tan giderek koptu. Sonunda yeni bir parti kurdu; Eflak da, Havrani'nin Baas Partisi'nden ihraç edildiğini duyurdu. Mart 1963'teki askeri darbeden sonra Havrani tutuklandı. Sonradan serbest bırakılmasına karşın, Suriye siyasal yaşamındaki önemini yitirdi. Hayatının sonraki yıllarını çeşitli ülkelerde sürgünde geçirdi.

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 4/4/2013. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.