Fırtına Harekâtı
Fırtına Harekâtı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Hırvatistan Savaşı Bosna Savaşı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
UNPROFOR(suç ortaklığı) |
Batı Bosna Cumhuriyeti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Zvonimir Červenko |
Milan Martiç | ||||||
Güçler | |||||||
175.000 | 40.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
174 ölu 1.430 yaralı |
2.650'den fazla ölü[1], 2.500-3.000 arası yaralı, 220.000 mülteci |
Fırtına Harekâtı (Operacija Oluja) Hırvatistan ordusunun, Atif Dudakoviç komutasındaki 5. kolordusu ve NATO’yla işbirliği içinde, Hırvatistan’ın Krayina bölgesi Sırplarına karşı 4 Ağustos 1995’te giriştiği askeri harekat. Çok kısa bir süre devam eden harekat sonucu 250.000 kadar Krayinalı Sırp yerinden edilmiş. Hırvatlar bu olayı her yıl 5 Ağustos tarihinde kurtuluş savaşının zaferi olarak kutluyor. Sırbistan ise Krayina Sırp Cumhuriyeti’nin ortadan kaldırılmasını 1941-1945'teki Sırp zulmüne benzetmeye kadar gidebiliyor.
Harekatın önemli bir özelliği, planlamasından uygulanışına ve verilen koşulsuz diplomatik desteğe kadar Amerika Birleşik Devletleri damgası taşımasıydı. Katılan Hırvat birlikleri MPRI adlı bir Amerikan şirketi tarafından eğitilmişlerdi. Daha önemlisi, Hırvat birlikleri kara harekatına başlar başlamaz, NATO uçakları Sırp hava savunma bataryalarını, radar sistemlerini ve iç haberleşme mekanizmalarını hedef alarak etkisiz hale getirdiler. O noktadan sonra Krayina Sırp ordusu kısa sürede dağıldı ve harekat Sırp sivillere karşı bir etnik temizliğe dönüştü.
5 Ağustos günü Atif Dudakoviç'in 5. kolordusu da savaşa dahil oldu ve Krayina Sırp ordusuna arkadan saldırarak, Hırvat birlikleriyle birleşti.[2] Sırp nüfusunun neredeyse tamamı o gün içinde Bosna’ya doğru harekete geçmek zorunda kaldı. 6 Ağustos’ta Hırvat-Boşnak birleşik güçleri Sırp kontrolündeki kasaba ve köyleri teker teker, ciddi bir direnişle karşılaşmadan ele geçirdiler. 7 Ağustos’ta son Sırp direnişi de kırıldı ve Hırvat-Boşnak birleşik güçleri bu kez de Fikret Abdiç’in Müslüman özerklikçi güçlerine saldırarak Batı Bosna Cumhuriyetini işgal ettiler. Hırvatistan başkanı Franjo Tuđman Knin’e muzaffer bir komutan gibi girerek harekatı noktaladı.
Fırtına Harekâtı 4-8 Ağustos 1995 tarihleri arasında gerçekleşmiş, Sırpların 400 yıldır oturdukları Knin Krayinası topraklarının en büyük kısmı, harekâtın ilk dört gününde kurtarıldı. Kurtarılan topraklardan uzaklaşmak zorunda kalan Sırpların bir kısmı Sırbistan, Kosova ve Metohiya'ya, diğer bir kısmı ise Banya Luka’ya yerleşti.
Notlar
|