Faiz Kaymak

Faiz Kaymak (1906; Lefkoşa - 1982), Kıbrıs Türkü siyasetçi, gazeteci, eğitimci ve köşe yazarı. Kıbrıs Türklerinin Dr. Fazıl Küçük öncesi lideri olarak kabul edilir.^[1]

Eğitim hayatı

Öğrenimini Lefkoşa'da tamamladı. Öğretmen olarak önce Limasol'a, daha sonra Lefkoşa'daki Mektebi Rüştiye'ye atandı.^[2] Sömürge hükümetinin Maarif Dairesi ile düştüğü çatışma yüzünden Mesarya köylerinde öğretmen olarak 12 yıl sürgünlük yaşamını sürdürdü. Öğrencileri arasında Alparslan Türkeş de bulunur.

Siyasi hayatı

2. Dünya Savaşı ortalarında öğretmenlikten istifa ederek Halkın Sesi gazetesinde Kıbrıs Türklerinin eğitimlerine ilişkin yazılar yazmaya başladı. 1940'lı yıllarda toplumun ilk örgütlenme çabaları olan KATAK'ın (Kıbrıs Adası Türk Azınlığı Kurumu) ve Kıbrıs Millî Türk Halk Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı.^[3]

Faiz Kaymak, KATAK'ın kuruluş amacını şöyle anlatmıştır: "Bu parti, hem Enosis‟e cephe alarak, Türk haklarını korumak ve zorbalıkla alınmış olanları da kurtarmak için harekete geçti.”

Dr. Fazıl Küçük ile birlikte köy köy gezerek parti çalışmalarını yürüttü.^[4] 1948 yılında İngiltere'nin Kıbrıs Valisi Lord Winster tarafından kurulan Türk İşleri Komisyonu üyeliğine atandı. 28 Kasım 1948'de Kıbrıs Türklerinin haklarını savunmak için Lefkoşa'da düzenledikleri ve Kıbrıs Türklerinin Ayasofya Mitingi olarak bilinen mitingde konuşma yapanlar arasında yer aldı.^[5]

1949'da kurulan Kıbrıs Türk Kurumları Federasyonu'nun ilk başkanıdır.^[6] 29 Eylül 1952'de Ankara'ya giderek Kıbrıs Türklerini temsil eden bir kişi olarak ilk kez TC devleti yetkilileri, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, TBMM Başkanı Refik Koraltan ve Başbakan Adnan Menderes ile resmen görüştü.^[7]

Faiz Kaymak, Kıbrıs'ın Türkiye için "ulusal bir dava" olmasını sağlayan kişilerden biri olarak kabul edilir. 1953'te Mağusa Belediyesi meclis üyeliğine seçildi. 1954’te Ahmet Mithat Berberoğlu ve Ahmet Zaim ile Kıbrıs Türk heyeti olarak Türkiye, İngiltere ve ABD'de görüşmeler yapmıştır. Aralık 1954’te, Kıbrıs Müftüsü Dana Efendi ile birlikte tekrar New York’u ziyaret etmiştir.

Londra Antlaşması görüşmelerine gidecek heyet içinde yer alacağı açıklandı ama Fazıl Küçük ile anlaşmazlıkları yüzünden çıkarıldı. Nisan 1957'de Ankara'da Menderes ve Bayar ile resmi görüşmelerde bulunan Kıbrıs Türk heyetinde yer aldı.

Fazıl Küçük ile yaşadığı anlaşmazlıkların^[8] sonucu 29 Ekim 1957'de Federasyon'daki görevini Rauf Denktaş'a devretti.

1960'ta Kıbrıs Cumhuriyetinin kurluşunun ardından siyasetten tamamen ayrıldı. 1982 yılında vefat etti.

Oğlu Ayhan Kaymak 1985'ten beri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde beşinci kez Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmuştur.

Kaynakça

1. "Afrika gazetesi". http://www.afrikagazetesi.net/Afrika-Arsiv/Yil/Arsiv%202013/Ocak2013/20ocak2013.pdf. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
2. Kaymak, Faiz (1968). Kıbrıs Türkleri Bu Duruma Nasıl Düştü?. İstanbul. 
3. Osam, editör, Ülker Vancı (2008). İz bırakmış Kıbrıslı Türkler, 4 : M. Necati Özkan, Faiz Kaymak, Kadriye Hulûsi Hacıbulgur. Gazimağusa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti: Doğu Akdeniz Üniversitesi Yayınevi. ISBN 9758401629. 
4. "Fazıl Küçük'ün kaleminden Faiz Kaymak". 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151220161725/http://fazilkucuk.com/?p=1369. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
5. Keser, Ulvi. "Kıbrıs Türk Mücadele Tarihinde Kıbrıs Türk Kurumları Federasyonu- Nacak İşbirliği ve Ekonomik Kalkınma Gayretleri". http://historystudies.net/Makaleler/1467778162_15-Ulvi%20Keser.pdf. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
6. Akgün, Sibel. "1942 - 1943 Arası Dönemde Kıbrıs Türk Kimliğinin İlk Kurumsallaşma Hareketleri". http://www.turkishstudies.net/Makaleler/884750474_8Akg%C3%BCn%20Sibel_S-127-143.pdf. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
7. Yiğit Yüksel, Dilek. "Kıbrıs Türk Milli Mücadelesi". 2 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121202065947/http://web.deu.edu.tr:80/ataturkilkeleri/ai/uploaded_files/file/dergi%2018-19/09_Dilek_Yigit_Yuksel.pdf. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
8. Korun, Turhan. "Faiz Kaymak ve Dr. Küçük'ün Arası Neden Açılmıştı?". 2 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130302051940/http://haberkibris.com:80/faiz-kaymak-ve-dr.-kucukun-arasi-neden-acilmisti-2013-01-20.html. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015.