Gölalan, Durağan
Vikipedi'nin kalite standartlarına ulaşabilmesi için, bu maddenin veya bir bölümünün temizlenmesi gerekmektedir. Görüşlerinizi lütfen tartışma sayfasında belirtiniz. |
Gölalan | |
— Köy — | |
Sinop | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Sinop |
İlçe | Durağan |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 413 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0368 |
İl plaka kodu | 57 |
Posta kodu | 57700 |
İnternet sitesi: |
GÖLALAN', Sinop ilinin Durağan ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Köy yaklaşık 1515 veya1520 yıllarında, dönemin siyasi otoritesi tarafından muhtemelen zorla göç ettirilen Türkmen-Yörük aileleri tarafından kurulmuştur
Alevi-Bektaşi kültüründe Dede Ocağı tabir edilen, inanç önderlerini barındıran bir aileden geldikleri rivayet edilen bu kişilerin göç ettirilme nedenleri de buna dayandırılmaktadır. 'Pamuk Dede' veya 'Pamukçu Dede' diye anılan bir evliyanın bu soyun Adana'daki önderi olduğu söylenegelmiştir. Bu aile Adana'ya ise Malatya'dan göç etmiştir. Aile Malatya'daki Battal Gazi Ocağı ile de ilişkilendirilmektedir.
Adana'dan yola çıkan 4 erkek kardeş ve aileleri Sinop yöresine geldiklerinde kendilerine önce Durağan düzlüğünde, Kızılırmak kenarındaki ovada yer gösterilmiş fakat aile lideri bilinmeyen bir nedenle bunu kabul etmemiştir. Red nedeni olarak kendilerinin dağ-orman kültürüyle yetişmiş bir Yörük aşiretine mensup olmaları, bu yüzden yaşamak için düzlük alanlardan çok orman ve dağa yakın yerler tercih etmeleri veya göç nedeni olan siyasi-dini sebeplerden dolayı uğradıkları haksızlıklar ve kovuşturmalardan yoruldukları için siyasi otoritenin zor ulaşacağı, daha az kontrol edilecekleri gözden uzak bölgeleri tercih etmeleri gösterilmektedir. O veya bu nedenle aile ilk önce göynaran yaylası denen yere göç etmiş, fakat daha ilk kışları çok soğuk ve sert geçince rakımı biraz daha düşük olan dikenli bogaz yaylasına daha sonra harmancuk yaylasına oradanda şimdiki gölalan köyü yerine taşınmıştır.
Köy yerinin seçimi ve adı ile ilgili rivayet ise şöyledir. İlk yerleşimciler kışı geçirmek için daha korunaklı, daha sıcak bir yer ararken vahşi hayvanların da çok soğuk havalarda sığındıkları kuytu bir yer keşfetmişlerdir. Dağa ve ormana sırtını vermiş olan bu yerin ön tarafı vadiye bakmaktaymış. Arkadaki yüksek kayalık dağdan gelen soğuk ve rüzgarlar için doğal bir set görevi görürken vadiye bakan alanda ise tarım yapılabilecek araziler mevcutmuş. Kayalardan çıkan ufak dere ise bugün köy camiinin ve köy okulunun bulunduğu alanda bir gölet oluşturuyormuş. İlk yerleşimciler bu doğal sığınağı beğenerek köy yeri olarak seçmişlerdir. Daha sonra özellikle yüksek yaylalara da yayılan köylüler faaliyet durumlarına ve yer özelliklerine göre sahip oldukları mülkleri isimlendirmişlerdir;göyneran. 'harmancuk -harman yeri','dikenli boğaz'golca ,'kavaklık','göl alanı' v.s.
Köy merkezinin bulunduğu göl alanı da zamanla yerel ağızda kısalarak Gölalan (Göllan) şeklinde değişip köye adını vermiştir. Bu göl daha sonraları sivrisinekle mücadele programı çerçevesinde kurutulmuş, oluşan alan da köy meydanı olarak kullanılmaya başlanmıştır. <Ali Tütüncü> <Döndü 'Fatma' Tütüncü>düzeltme [seyit OKUMUŞ]
Kültür
Türkmen-Yörük gelenek ve göreneklerinin izleri mevcuttur.
Alevi kültüründen gelen bir geçmişi olmasına rağmen özellikle 1950'li yıllardan itibaren asimile olmaya başlayan köyde son yıllarda yeniden bir uyanış, arayış çabaları başlamıştır. Özellikle büyük şehirlere göç eden ve eğitim gören yeni nesiller bir önceki nesilde etkili olan çevre baskısına boyun eğmemeye karar verip, tarihlerini, kültürlerini araştırma ve yaşatma çabalarına girişmişlerdir.
Aslen Hacı Bektaş Veli Dergahına bağlı olan köye yıllarca Çorum'daki Alevi Ocaklarından dedeler gelerek gelenek, göreneklerini ve inançlarını sürdürmelerinde yardımcı olmuşlardır.
Köy halkından sinoplu seyyit hasan baba [Sarı Hasan Dede] (Deli Hasan)lakaplarıyla 7 yıl kerbelada 1783 1790 yıllarında yedi yılda Hacı Bektaş Veli Dergahında hizmet etmiş,14 yıllık hizmetinden sonra 'kazanı dolunca' hırka giydirilip kılıç kuşatılarak 'yol verilmiş' ve yıllarca köyünde ve çevre köylerde ilim hizmetine devam etmiştir.soy devamı olarak delihasanın mehmet olarak bilinen ocak devam etmektedir
Köyün eski muhtarlarından, çalışkanlığıyla nam yapmış Galledi lakaplı Sinan Ağa zamanında Türk insanının işbirliği özelliğinin en güzel örneklerinden biri gösterilmiş, imece usulüyle yayla yolu açılmıştır.
Balkan Savaşları sırasında silah altına alınan köy erkeklerinin neredeyse tamamı şehit düşmüş, 60 kişiden yalnızca 3 tanesi geri dönebilmiştir şehit düşenler nerede kaldıkları bilinmemektedir.
Çeşitli zamanlarda yapılan bağ, bahçe çalışmaları sırasında tesadüfen bulunan çömlek parçaları, demir aletler gibi nesneler Yunan Mitolojisinde bahsi geçen (ırmak tanrıçasının kızı Synope, amazonlar, Diyojen) bu yörelerde antik yerleşimler olabileceğini düşündürmektedir.
<Dr. Emin Ali Tütüncü>düzeltme<[seyit OKUMUŞ]
Coğrafya
Sinop iline 151 km, Durağan ilçesine 26 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 413 |
1997 | 260 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım , hayvancılığa ve ormana dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilk ogretim okulu ogretmen lojmani vardir 1972 yilinda okul ve lojman yapildi 2012 yilina kadar okul acikti ogrenci sayisi az oldugundan servislerle ilceye gidiliyor servis parasini milli egitim karsiliyor Köyde, içme suyu şebekesi vardir 2010 yilinda ek depo yapilarak sular evlere baglidirve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Kullanilmayan icinde saglik memuru olmayan Sağlık ocağı mevcuttur. Köye ulaşımı sağlayan yol 2013 yilinda 3 km kalana kadar asfalt yapilmistir koy yolunun menfezleri yapilarak cakillanarak 13 km yaylalara kadar cakillidir bu yil 2016 yili icinde koyumuz ve mahallelerimizde asfalt yapilip alt yapisi yapilip golalan koyu tavsanli kara çukur mahallesi kirencik ovasi mahallesi sakinlerinin hizmetine sunulacaktir muhtarlik merkez GOLALAN KOYUNDEDIR. tavsanli golalan arasi dere ustunde 2010 yilinda kopru yapildi koylulerin hizmetine acildi karacukur mahallesine 2013 de gecici menfez kopru yapildi hizmete acildi merkez ve mahallelerde sular evlere akmaktadir köyde elektrik ve sabit telefon vardır.cep telefonlarida calismaktadir koyde eski cami tadilat yapilarak koylununkatkilariyla hizmeti devam etmekte 2015 yili sadirvan mc yapildi 2016 yili minaresi koylulerin katkisoyla yapildi ışıklandırıldi boyandi ses cihazlari takildi imami vardir cami onunun ilcenin katkisiyla kepceyle duzlenip cakillandi cami onune sohbet yer yapildi su an hizmettedir karacukur mahallesinde mescid su vardir okul yoktur kirencik ovasi mahallesinde mescit ve hoca vardir sulari evlere akar tavsanli mahallesinde cami eski vardi bu yil 2016 da yenisi yapildi minaresi yapildi sulari evlere akiyor hocasi vardir okul lojman var fakat ogrenci az oldugu icin sabah aksam servis goturup getiriyor caminin minarenin yapimini koylunun gurbettekilerin katkilariyla yapildi bu köy ve mahallelerin %80 gurbettedir ISTANBULDA TEKİRDAĞ CORLUDA MARMARA EREGLISI YENIÇIFTLIKTEDIR