Götterdämmerung
| Götterdämmerung Tanrıların Şafağı | |
|---|---|
 | |
| Özgün ismi: | Götterdämmerung |
| Özgün dili: | Almanca |
| Müzik: | Richard Wagner |
| Libretto: | Richard Wagner |
| Galası: | 17 Ağustos 1876 |
| İlk gösterim yeri: | Beyrauth Festspiele Salonu (Sonraki adıyla Richard Wagner Tiyatro Salonu) |
| Oyuncular: | |
Götterdämmerung (Almanca: Tanrıların Şafağı), Richard Wagner'in Nibelungen Yüzüğü (Der Ring des Nibelungen) adlı opera dörtlemesinin sonuncusudur. İlk gösterimi 17 Ağustos 1876 tarihinde, sonradan "Richard Wagner Tiyatro Salonu" olarak adlandırılan Bayreuth Festivali Salonu'nda (Festspielhaus Bayreuth), dörtlemenin ilk tam gösteriminin bir parçası olarak gerçekleştirilmiştir.Bu son kısım Nibelungen destanı'nındaki Siegfried'in ölümüyle Ragnarok olayının birleştirilmesi sonucu oluşturulmuştur.
Roller
| Roller | Ses tipi | Prömiyerde roller 17 Ağustos 1876 (Orkestra şefi: Hans Richter) |
|---|---|---|
| Siegfried | tenor | Georg Unger |
| Brünnhilde | soprano | Amalie Materna |
| Gunther | bariton | Eugen Gura |
| Gutrune | soprano | Mathilde Weckerlin |
| Hagen | bas | Gustav Siehr |
| Alberich | bariton | Karl Hill |
| Waltraute | mezzo-soprano | Luise Jaide |
| Birinci Norn | kontralto | Johanna Jachmann-Wagner |
| İkinci Norn | mezzo-soprano | Josephine Schefsky |
| Ûçüncü Norn | soprano | Friederike Grün |
| Woglinde | soprano | Lilli Lehmann |
| Wellgunde | soprano | Marie Lehmann |
| Flosshilde | mezzo-soprano | Minna Lammert |
| Köylüler, kadınlar | ||
Konu özeti
Mekan:Mitik çağlarda Almanya
Prolog
Ressam: Arthur Rackham
I. Perde
Ressam: Arthur Rackham
1. Sahne
Mekan: Gibichun Sarayı salonu
Gibichunlar Kralı Gunther’in sarayındaki büyük salon görünür. Gunther bir tahta oturmuş, yanında Gutrüne karşısında da Hagen yer almışlardır. Hagen ne Günther be de Gutrüne’nin evlenmemiş olmalarından söz açarak Gibichunlar sülalesinin sona ermemesi için bu işi bir an önce yapmalarını, Gunther’in Brunnhilde, Gutrüne’nin ise Siegfried’le hayatlarını birleştirebileceklerini açıklar. Walkure kayalıklarında ateşi aşan, yüzüğü elde eden böyle bir kahraman Gutrüne için ideal bir eş olacaktır. Sonra şeytani planını anlatır; ona sihirli bir içki verilerek geçmişi unutturulursa Brunnhilde ile ilişkisini kesip Gutrüne’yi sevebilir. Uzaktan Siegfried’in borusu yankılanır. Delikanlı yanında Brunnhilde’nin uçan atıyla birlikte kendisini getiren kayıktan çıkar. Kaderinin belli olacağı salona girer. Kahraman herkesi selamlar, sonra kendisinin bir toprak ya da kabileye sahip olmadığını, bir kılıç, sihirli bir miğferi ve yüzükten başka bir mali olmadığını bildirir. Gutrüne bir boynuz içinde geçmişini unutturacak içkiyi sunar. Siegfried bu ikramı memnuniyetle kabul eder, artık bambaşka bir insandır. Gunther’le kan kardeşi olur. Gutrüne’yi eşi olarak kabul eder. Brunnhilde’yi Gunther’e getireceğine dair Kralın mızrağı üzerine yemin eder. Sonra yanına onu da alarak kayığına binip uzaklaşır. Hagen bütün bu olanlardan pek memnun kalmıştır, oturup beklemeye başlar. Kendi kendine söylenir. (O Hier sitz ich zur Wacht! "Gunther’e bir nişanlı, bana da yüzüğü getirecek" ).
2. Sahne
Mekan: Valküreler Kayası
Brunnhilde kayalar üzerinde oturmuş yüzüğü öperek Siegfried’i düşünmektedir. Kız kardeşi Waltraute gelerek artık sonunu bekleyen babaları Wotan’dan bahseder ve ondan yüzüğü Rhein kızlarına iade etmesini ister. (Seit er von dir geschieden). Brunnhilde yalnız aşkını tanımaktadır, teklifi reddeder. Waltraute uzaklaşırken uzaktan Siegfried’in borusu duyulur. Sonra alevler arasında bir yabancı belirir. Bu sihirli miğferi sayesinde Gunther’in kişiliğine ve kılığına giren Siegfried’dir. Brunnhilde ile aralarında bir mücadele olur, yabancı yüzüğü almış, kızı mağaraya sokmuştur. Kılıcını çeker ve silahının Gunther’in nişanlısını koruyacağını bildirir.
Sahne 2
Ressam: Arthur Rackham
Mekan: Gibichung Sarayı
Şafak sökmektedir ve yarı uykulu Hagen Siegfried ve Gunther’in dönüşlerini beklemektedir. Babası Alberich yanındadır. Alberich ona kısık bir sesle uyuyup uyumadığını sorar ve intikam saatinin geldiğinden, kudret ve kuvveti sonunda ele geçireceğindende bahis açar. (Schlaefst du Hagen, mein Sohn?) Sonra Albrich sahneden uzaklaşır. .
Güneş doğmaya başlamıştır, Siegfried çok kıvançlı bir tavırla gelir ve olanları Hagen’e anlatır. Sonra düğün hazırlıklarının yapılmasını söyleyerek Gutrüne’nin bulunduğu büyük salona girer. Arkadan gelen bir başka kayıktan Gunther ve Brunnhilde çıkarlar. Gunther'in gözlerinde şeytani bir anlam sezilmekte, Brunnhilde sapsarı yüzüyle çok kırgın durmaktadır. Siegfried yanında Gutrune ile birlikte büyük salona girer. Brunnhilde bu durum karşısında dehşete düşer çünkü kahraman onu tanımamıştır. Brunnhilde bir feryatla Siegfried'e kendisini tanıyıp tanıyamadığını sorar. Siegfried’in eline bakar, onun parmağındaki yüzüğü görür. Oysa yüzüğü kendi elinden Gunther almıştır. O zaman tanrıları yardıma çağırır, hepsine Gunther’e ve Gutrune’ye lanet eder. Siegfried hareketsiz ve duygusuz hiçbir şey anlamadan durmaktadır. O yüzüğü bir kızın parmağından değil, bir dev ejderhadan almıştır. Hagen mızrağını uzatarak Brunnhilde ile evlenmeyeceğine dair yemin etmesini ister. Siegfried bu isteği yerine getirir (Hele Wehr). Brunnhilde onu bütün inanç ve duygularına ihanet eden bir alçak olarak suçlamaya başlar. Ama Siegfried bunlara aldırmadan Gutrüne’nin kolunda büyük salondan çıkar.
Brunnhilde, Gunther ve Hagen ile yalnız kalır. Hagen ir an önce yüzüğü almak istemektedir. Böylece Brunnhilde, Gunther ve Hagen bir intikam planı yapmaya başlarlar. Brunnhilde, Siegfried’in öldürülmez gibi göründüğünü ama düşmanlarına çevirmediği sırtına inecek bir mızrakla öleceğini söyler. Gunther ve Hagen ertesi gün bunu deneymeye ve kahramanı öldürmeyee karar veriler. Onun ölümünün nedenini saklayıp bir bir vahşi domuz tarafından öldürüldünü ilan edeceklerdir. Perde düğün töreni sesleri yankılanırken iner.
Sahne 3
Ressam: Arthur Rackham
1. Sahne
Mekan: Vahşi bir orman
Orkestradan av borusu sesleri duyulmaktadır. Rhein kızları güneş ışığı ile parıldayan sularda oynamaktadırlar. Siegfried’in borusu yankılanır. Kahraman yaklaşarak Rhein kızlarıyla konuşmaya koyulur. Kızlar ondan yüzüğü isterler. Kahraman bu isteği kabul etmez. Konuşmanın sonuna doğru kızlar ona o gün güneş batmadan önce öldürüleceğini bildirirler. Siegfried dalgın bir tavırla durur, başlarında Hagen ile birlikte avcılar yaklaşmaktadırlar. Hagen ona kuşların dilinden nasıl anladığını sorar. Kendilerine geçmişini anlatmasını isterler. Siegfried, cüce Mime’den, kılıçtan, ejderhadan, kuşlardan bahse koyulur (Mime hiess ein mürricher Zwerg)
Sözleri bitince Hagen ona uçmakta olan iki kargayı göstererek onların da dilinden anlayıp anlamadığını sorar. Siegfried kuşlara bakarken mızrağını delikanlının sırtına saplar. Yaralı kahraman son bir defa gözlerini açar, her şeyi tümüyle hatırlamıştır. "Brünnhilde, kutsal sevgili…" kelimeleriyle gerçek aşkını dile getirir.
Bütün avcılar dehşet içindedir. Güneş batmak üzeredir. Siegfried’in ölüsünü bir kalkanın üzerine koyarak omuzlarına alırlar ve orkestradan yükselen (Cenaze Marşı)na uyarak yola koyulurlar.
2. Sahne
Mekan:Gibichung Sarayi
Gunther’in sarayındaki büyük salon parlak ay ışığı ile aydınlanmıştır. Gutrune heyecanla gelen Hagen’e Siegfried’i sorar. Hagen susar, zaten bu sırada cenaze alayı hole girmiştir. Katilin Hagen olduğunu sezen Gunther onun gerçek amacını da bilmektedir. Bütün düşüncesi yüzüğü ele geçirmektir. Hagen de Gunther’in kendisini öldüreceğini anlamıştır. Daha çevik davranarak bir kılıç darbesiyle onu yere serer.
Bu sırada Brünnhilde görünür. Faciayı duymuş, görmüştür. Sevgilisinin elinden yüzüğü alır, kendi parmağına takar, büyü veda aryasına başlar, ölüm artık onun için tek kurtuluş olacaktır. (Wie sone lauter strahlt mir sein Licht). Bir muhafızın elindeki meşaleyi kaparak Rhein kıyısına fırlatır. Kahramanın ölüsünü kül edecek alevler yükselirken vedasını bitirerek ateşe kendisini bırakır. Holü yavaş yavaş alevler sarmaya başlar.
Rhein nehrinin yükselerek her yanı kapladığı görünür. Suyun yüzüne üç Rhein kızı çıkar, ellerinde sonunda ele geçirdikleri yüzük parlamaktadır. Hagen altını kapmak için atılır, suların arasında kaybolup gider. Gökyüzü kızıl bir renkle bezenmiştir. Uzakta Walhalla alevler içinde yanmaktadır. Dünyanın sonu gelmiş, Tanrılar Şafağı başlamıştır. Walhalla motifi son bir kez bütün orkestra da gürler, Tanrıların Şafağı motifi kaybolurken perde yavaş yavaş iner.
Müziksel özellikleri
Ressam: Arthur Rackham
Seçilmiş ses ve video kayıtları
Kaynakça
Ayrıca bakınız
- Siefried (İskandinav mitolojisi)
- Richard Wagner
- Ren Altını
- Valküreler
- Siegfried
Dış bağlantılar
- Götterdämmerung (International Music Score Library Project) (İngilizce) erişim: 21.01.2012.
- "Operaturkiye" websitesi "Götterdämmerung" synopsisi
| ||||||||
