Gümüştepe, Şarkışla
Gümüştepe | |
— Köy — | |
Sivas | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Sivas |
İlçe | Şarkışla |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 790 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0346 |
İl plaka kodu | |
Posta kodu | 58400 |
İnternet sitesi: |
Gümüştepe, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Gümüştepe köyünün kuruluşu antik çağa kadar uzanır. Mevcut Arkeolojik araştırmalara göre köy Bizans döneminde bugünki yerleşim yerinden takriben 4 km. daha güneyde "Şekerpınarı" denilen bölgedeydi. O dönemin savaş ve saldırılara karşı korunma imkânlarının çevrenin kapalı özelliğinden alan bu alandaki hayatın ne zamanakadar devam ettiği kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, Bizans kralı 2. Basil'in doğu Anadoluya yaptığı bir sefer arasında, buradaki Ermenilerin Kayseri ve Sivas arasındaki bölgeye naklettirilmesi üzerine 1020'de bugünkü köy kuruldu.
Kaynaklar çevreye iskan edilen Ermenilerin burada yerleşmesinden sonra Bizanslıların çevreden etkilendiği yazılmaktadır. Bizanslıların buradan çekilme olayı 1065 te Anadoluya gelen ve bu bölgeleri fetheden Büyük Selçuklu kumandanı Afşim Beyin sağladığı bilinmektedir. O dönemde Ermeniler Selçuklularla çok iyi ilişkiler içerisinde idiler. Malazgirt Zaferini takiben bölgenin Türkleşmeye başlaması üzerine, Bizanlılardan çevrede kimse kalmamıştı. Türkmenlerin çevreye yerleşmesinde Afşin Beyin bölgeyi almasıyla başlamış ve 1065 te köyün karşı yakasına bugün burada yaşayan Türkmenler iskan edilmişlerdir. Çevrede güvenlik sağlandığı için Ermenilerle Türkler burada 9 asra yakın bir zaman birlikte ve barış içerisinde yaşamışlardır.
Daha sonra dış güçlerin Ermenileri tahrik etmeleri sonucu başlayan iç Ermeni İsyanları üzerine, buradaki Ermenilerden büyük çoğunluğu kendi istekleriyle köyü terk ederek başka bölgelere, çoğunluklada ülke dışına taşınmışlardır. Ermenilerin köyü terk tarihi ise 1915'e rastlar. Bunlardan boşalan evlerede bu defa Türk Rus harbi sonucu doğudan iç Anadoluya nakledilenler yerleşmiştir. Köy Ermeni Yerleşkesi olarak bahsedilse de, köye ait herhangi bir eski Hayeren(ermenice) ad bulunmamaktadır.Köyün en eski adı "Yapaltın" olup bu ad Çiçekli Türkmenlerinde oymak adı olarak kullanılmıştır.Ayrıca Avşar ve Cerid Türkmenlerinde de "Bab-ı Altun"'lu, Bozulus Türkmenlerinde "Yabaltun" Eymür Boyu Türkmenlerinde "Yabaltunlu, Yabaaltunlu adıyla anılan oymaklarda mevcut olup her halükarda köy öz be öz "Türkmen Köyüdür"...Köyde Ermeni nüfus daha sonra yerleşmiştir.Bizansın büyük ermeni sürgününde olması kuvvetle muhtemeldir.
Yakın tarihi
1916 yılında Ağrı'dan gelip köye yerleşsen Bayram SUBAŞI köy için o yıllara ait bilgileri şöyle anlatmaktadır.
"1916 yılında bizim gelmemizle köy yine şimdiki gibi iki mahalle idi. Şimdiki yerli mahallesi dediğimiz yerde Sofu Hasan Kahya, Çoban Apo, Sülolar ve Kertlekler gibi kabilelerin var olduğu söylenmektedir. Yaşlılar her ne kadar en önce SÜLOLARIN geldiğini söyleselerde İlçe Nüfus Müdürlüğündeki bilgilerden öğrendiğimize göre ilk yerleşenler bu gün ki soyadı ÇELİK olan Sofu kabilesidir.
Muhacir mahallesinde Ermeniler, Sağır köyünden Hüseyin Efendi, Hacı Melek, Arap gibi kabileler vardır.
Kurban efendi ve kabilesi köye yerleşti, 1925 te bu kabilenin bir kısmı geri döndü. Bu arada Narmanlı Mustafa Ağa ve kabilesi köye yerleşti. Onlarda fazla durmayıp geri döndüler. 1936 da Bulgaristan ve Romanya göçmenler ile Gümüşhane'den gelenler köye yerleşti. Daha sonra 1952 yılında yine Bulgaristan göçmenlerinden 10 hane köye yerleşti. 1936 yılında gelenlerle daha sonra gelen bu göçmenlerin oluşturdukları 130 haneden yalnızca 1 hanesi kalmış ve diğerleri Ülkenin değişik illerine göç etmişlerdir.
Köyümüz 1954 yılında kadar Yerli Yapaltun, Muhacir Yapaltun olamak üzere iki mahalle ve iki muhtarlıktan oluşmaktaydı. Osmanpınarı köyü ise Yerli Yapaltun muhtarlığının bir mezrası idi. 1954 yılında iki mahallenin muhtarlıklari birleştirildi ve Osmanpınarı ayrılarak muhtarlık oldu.
1961 yılında köyümüzün adı değiştirilerek GÜMÜŞTEPE oldu."
Köyün coğrafi yapısı ve bitki örtüsü
Sivas iline 86 km, Şarkışla ilçesine 5 km uzaklıktadır.
Köy genellikle az engebelli düzlük bir yerde kurulmuştur. Köy evleri iki tepe üzerine yerleşmiştir. Daha sonra köyün nufusu arttıkça düzlüklerede evler inşa edilmiştir. Bu iki tepenin ismi muhacir mahallesinde olanı maşatlık diğeri ise tepe diye isimlendirilmiştir. Arazide bulunan engebeler güneye doğru hafif hafif yükselerek Beşparmak Tepesini oluşturmaktadır.
Köyün doğusunda Cemel, batısında Kızılcakışla, güneyinde Osmanpınarı ve Mengensofular, kuzeyinde Şarkışla ilçesi ve kuzey batısında Gürçayır bulunmaktadır. Köy ilçe merkezine 6 km. asfalt yolla bağlıdır. İç Anadolu iklimi özelliğini taşıyan köy bozkır'dır. Daha önceleri sulu tarım yapılmadığında topraktan istenilen verim alınamıyordu ancak yapılan sulama barajı ile birlikte verim artmış ve sulu tarıma geçilmiştir. Barajın faliyete geçtiği 1983 ve daha sonrası yıllarda ay çiçeği üretimi yapılmışsada bu üretim fazla sürmemiş ve pancar üretimine başlanmıştır. Halen arazinin büyük bir bölümünde pancar üretimi yapılmaktadır. Bunula birlikte son zamanlarda hayvan besiciliği ilerlemiş ve besiye uygun ahırlar inşa edilmiştir.
Kaynak: www.gumustepe.dk
Kültür
TÜRKMEN kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2008 | 760 |
2000 | 790 |
1997 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi yoktur ancak PTT acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. /internet/de vardır