Gürgenli, Gerger

Gürgenli
—  Köy  —
Ülke	Türkiye
İl	Adıyaman
İlçe	Gerger
Coğrafi bölge	Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Nüfus (2000)
- Toplam	793
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İl alan kodu	0416
İl plaka kodu
Posta kodu	02700
İnternet sitesi: YerelNET sayfası

Gürgenli, Adıyaman ilinin Gerger ilçesine bağlı bir köydür. Mezra, Tıkridin Ve Hırcık adında üç adet mezrası bulunmaktadır

Tarihçe

Köy halkı, Kürtlerden oluşmaktadır. Köy Kürt milliyetine mensup olup, köy halkının ana dili Kürtçedir'dır.

Köy bundan yaklaşık iki yüz yıl kadar önce kurulmaya başlamıştır. Günümüzde ise 90 haneli bir köy durumuna gelmiştir. Köyde 500 kişi yaşamaktadır.Soyu ise bazı rivayetlere göre Selahattinn Eyyübiye dayanmaktadır.

Kültür

KÜRT kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.

Gürgenli'de herhangi bir Anadolu köyünde görebileceğiniz tüm gelenek ve görenekler mevcuttur.

Bedirxan alfabesinden alınan ve bazılarının Zazaca yazımda kullandığı alfabe de bazı küçük sorunlar , yetersizlikler görülmektedir. Bunları aşağıda göstermeye çalıştım.

1 –Zazacada  ( Arapçadaki ayn harfi – Ben bunu burada şapkalı  şeklinde gösterdim- ) sesi vardır ve çevremizde konuşulmaktadır. Örnek : ( Âebre-Dara , ÂEDAR-Mart ayı , Âem-Hala , Âesir-Helva , Âeşfe-Çapa , âezeb-bekar , Âurtık-Gegirme , Âardleq-Deprem , Âelb-Kap/su kabı ) gibi. Bu sesi veren bir harf , Bedirxan alfabesinde yoktur. Bazıları bu (Ayn) sesinin Arapçadan geldiğini söylüyor. Arapçadan gelip gelmediği bilinmez ama velevki Arapçadan gelsin , bu sesi konuştuğumuz halde yazıda kullanmayalım mı , başka dillerden gelen harfler yok mudur sanki ? - J - harfi Zazaca da , birkaç yerde geçtiği halde , yine de alfabeye konmuş ( Celaled Ali Bedirxan alfabesine ) ama , -  - ( ayn ) sesi çok daha fazla kullanılmasına rağmen alfabelerinde olmaması bir sıkıntı oluşturmaktadır.

2- Bedirhan alfabesi veya bazılarının yazımda kullandığı Zazacadaki alfabede H ve Ħ diye iki farklı ses aynı sembolle gösteriliyor. ( Ben burada bu iki sesi H ve Ħ şeklinde gösterdim ). Oysaki biri gırtlaktan ( Ħelaw-pekmez , Ħıl-vardiye , Ħıng-an/zaman , ħes kardış-sevmek gibi ) , diğeri ise dudaktan hafifçe çıkıyor. ( Heş-ayı , hıng-arı , hak-yumurta gibi ). V-W sesleri gibi, H-Ħ sesleri de iki farklı simge ile gösterilmelidir.

3- Türkçedeki ( I , ı ) harfinin yerine - I , i - aynı sesin sembolü olarak kullanılıyor. Yani iki sembol tek sesi gösteriyor. Ayrıca Türkçedeki ( İ , i ) – harfleri yerine şapkalı - Î - harfi kullanılıyor. Bu İngiliz alfabesi taklidi değil de nedir ? Bence bu konuda Türkçedeki gibi kullanılsa daha iyidir. Aynı sese iki harf kullanıldığı halde bazı seslere hiç harf yok , veya belirttiğim gibi iki sese , tek harf kullanılmış. Bu , doğru bir yazıma benzemiyor.

4- Ğ ve X diye iki ses aynı sembolle gösteriliyor. Sembol kıtlığı mı var. Örnek: ( Ğele-buğday , ğela-kıtlık , ğar-bilye , ğereqayış-bayılma gibi) ve ( Xox-şeftali , xela-hediye , xal-dayı , xebat-çalışma gibi) Burada Ğ harfi yok sayılıp , onun yerine yine - X - harfi kullanılmaktadır. Bu doğru bir yazım olarak görünmüyor.

5- Türkçedeki ( O , U ) yerine Zazacada bir tane ses vardır. Bunun için - O - kullanılması yeterlidir. Yine Türkçedeki ( Ö , Ü ) yerine Zazacada bir tane ses vardır. Bunun için - U - kullanılması yeterlidir. Yani bunun için ayrıca bir de şapkalı Û kullanmaya gerek yoktur.

Coğrafya

Köy, Adıyaman il merkezine 78 km, Gerger ilçesine 24 km uzaklıktadır. Köyde dağınık yerleşme hakimdir. Bunun en büyük nedeni ise köy arazisinin çok engebeli olmasıdır. Bir başka neden de köy ahalisinin sahip oldukları tarlaların yanında ev yapmak istemeleridir. Ayrıca Kırkgöz Milli Parkı ve bazı hastalıklara iyi geldiği söylenen Karagöl bu köydedir. Bu yerler Kültür Ve Turizm Bakanlığı Tarafından 1. Sınıf Mesire Yeri Olarak Kabul Edilmiştir. Aynı zamanda UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak ilan edilen ve "Dünya'nın 8.Harikası" olarak Nitelendirilen Nemrut Dağı, bu köye 10 – 15 km uzaklıktadır.

İklim

Köy, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Kışlar sert geçer. Yazları ise sıcaktır ama nem olmadığı için insanları pek rahatsız etmez.

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2007	500 +
2000	793
1997	866

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ayrıca arıcılık da yapılır. Mevsimlerine göre en çok: buğday, nar, elma, armut, ceviz, yonca, şeftali, incir ve dut gibi sayısız sebze ve meyve yetişir.

Altyapı bilgileri

Köyde beş adet lojmanı da bulunan bir ilköğretim okulu vardır. Ayrıca okulda 6 derslik ve bir anasınıfı da mevcuttur. Okulda ortaokul kısmı da bulunduğu için çevre köylerden öğrenciler bu okula gelirler. Köyün içme suyu şebekesi ile kanalizasyon şebekesi, PTT şubesi ile PTT acentesi, sağlık ocağı ile sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

• Yerelnet