Gazneli Mevdud
Gazneli Mevdud (ö. 18 Aralık 1049), 1041-1049 yılları arasında hüküm süren Gazne Devleti sultanı.
Gazneli Muhammet, ikinci kez tahta geçtikten sonra hemen başkent Gazne'ye dönmemiş ve kışı Peşaver'de geçirmişti. Babasının ölüm ve amcasının tahta çıkış haberlerini alan Gazneli Mevdud, Gazne'ye geldi ve hükümdarlığını ilan etti. Bahar geldiği zaman da, amcası Gazneli Muhammet'in üzerine yürüdü. 8 Nisan 1041'de Celalabat'ta yapılan savaşı Mevdud kazandı ve Gazneli Muhammet'le taraftarları öldürüldü.[1]
Gazneli Mevdud, Gazne Devleti'nde tam olarak hâkimiyet kuramamıştı. Çünkü kardeşi Mecdud, Hindistan ordusuyla tahtı ele geçirmek için Gazne'ye yürümekteydi. Ancak, 11 Ağustos 1041'de Lahor'daki çadırında ölü bulundu. Bu sayede hâkimiyetini tamamen ilan eden Mevdud, Sistan'da hâkimiyeti ele geçirmeye çalıştı. Ancak, tam anlamıyla başarılı olamadı. 1043-1044 yıllarında Hint racalar bir araya gelip isyan etse de, bu isyan bastırıldı ve racalarla devletin arasının düzeltilmesi yönünde somut adımlar atıldı.[2]
Gaznelilerin Selçuklular karşısında kaybettikleri toprakları geri almak isteyen Mevdud, Çağrı Bey'in kızıyla evli olmasına rağmen, Çağrı Bey'in hastalanmasını fırsat bilerek Horasan'a bir ordu yolladı. Bunun üzerine Çağrı Bey'in görevlendirdiği Alp Arslan, Ağustos-Eylül 1043'te Gazne ordusuna saldırdı ve birçok ganimetle babası Çağrı Bey'in yanına döndü. Selçukluları tek başına yenemeyeceğini anlayan Gazneli Mevdud, bitakım ittifak arayışlarına girdiyse de, buna hastalığı izin vermedi ve 18 Aralık 1049'da hayatını kaybetti.[3]
Gazneli Mevdud'un ölümünden sonra yerine Gazneli II. Mesut geçti.
Kaynakça
- Y. E. Bayur (1987). Hindistan Tarihi, Cilt I, TTK Basımevi, Ankara.
- C. E. Bosworth (1977). The Later Ghaznavids: Splendour and Decay, The Dynasty in Afghanistan and Northern India 1040–1186 Columbia University Press, New York. ISBN 0-231-04428-3
Dış bağlantılar
| Önce gelen: Muhammet |
Gazne Sultanı 1041-1049 |
Sonra gelen: II. Mesut |
| ||||||