Hövsgöl Gölü
Koordinatlar: 51°06′K 100°30′D / 51.1°K 100.5°D
| Hövsgöl Gölü | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Moğolistan |
| Koordinatlar | 51°5′50" K, 100°29′55" D |
| Göl türü | Kırık Gölü (fay) |
| Çıkışları | Egiin Nehri |
| Uzunluk | 136 |
| Genişlik | 36.5 km |
| Yüzölçümü | 2760 km2 |
| Ortalama derinlik | 138 |
| En derin noktası | 267 |
| Su hacmi | 380.7 km3 |
| Yüzey rakımı | 1645 m |
| Adalar | Modon, Hadan, Baga |
| Yerleşimler | Hanh, Hatgal |
Hövsgöl Gölü, (Moğolca: Хөвсгөл нуур - Hövsgöl Nuur, Хөвсгөл далай - Hövsgöl Denizi ya da Далай ээж - Deniz ana), (Tuvaca: Köpsü-Höl) Moğolistan'daki ikinci büyük göldür.
Coğrafya
Hövsgöl Gölü, Moğolistan'ın kuzeybatısında, Rusya Federasyonu sınırında, Sayan Dağları'nın doğu eteklerinde yer alır. Deniz seviyesinden 1654 metre yükseklikte, 136 km uzunluğunda ve en derin noktasında 262 metre derinliğindedir. Moğolistan'ın tatlı su rezervlerinin %70'ini, Dünya'nın tatlı sularının ise %0.4'ünü oluşturur.[1] Su havzası oldukça küçüktür ve sadece küçük çaplı akarsularla beslenir. Güney ucunda Selenge Nehri'ne dökülen Egiin Nehri ile sularını boşaltır. Selenge Nehri'nin de Baykal Gölü'ne açılmasıyla suları buraya kadar iletilir. Bu yolculuk sırasında gölün suları 1000 kilometreden fazla yol alır ve 1169 metrelik bir yükseklik değişikliği yaşar. Kuzey Moğolistan'da bulunduğu yer, baskın ağaç türü Sibirya melezçamı olan Büyük Sibirya tayga ormanının sınırını oluşturur.
Göl, pek çok dağ sırasıyla çevrelenmiştir. Bunlardan en yükseği 3492 metrelik yüksekliği ile gölün kuzeyinde bulunan ve tam Rusya - Moğolistan sınırı üstünde yer alan Munku Sardık dağıdır. Kış ayları boyunca gölün yüzeyi tümüyle donar. Bu süre boyunca yeterince kalınlaşan buz tabakası sayesinde normal karayollarına alternatif olarak kamyonlar kestirmeden giderek gölün üstünden geçerler. Ancak bu uygulama, hem ağır araçların buz tabakalarını kırarak göle zarar vermesini hem de olası yakıt sızıntılarının gölü kirletmesini önlemek amacıyla yasaklanmıştır. Bugüne kadar yaklaşık 40 aracın buz üstünden geçmekteyken buz tabakasındaki kırılmalar nedeniyle battığı sanılmaktadır.
Doğal önem
Hövsgöl, 2 milyon yıldan daha eski olup, dünyanın 17 eski gölünden biridir.[2][3] Moğolistan'daki en büyük içme suyu kaynağıdır. Gölün suyu hiçbir işleme tabi tutulmadan içilebilir niteliktedir. Pek çok farklı balık türüne yaşam ortamı sunmaktadır.
Gölün içinde bulunduğu bölge, Orta Asya bozkırı ile Sibirya tayga ormanları arasında bir geçiş alanı olması nedeniyle sıkı koruma altında bir millî parktır. Birçok gölün tuzlu olduğu ve kuraklık ile savaşan bir bölgede bulunan göl, geleneksel olarak yerel halk tarafından kutsal sayılmaktadır.
Millî park sınırları içinde pek çok dağ keçisi, kızıl geyik, boz kurt, misk geyiği, boz ayı, sığın ve samur türü yaşamaktadır.
Azınlık Türkler
Göl dolayında sayıları çok azalmış olan Duhalar (kendi dillerinde Tu'ha) yaşamaktadır. Geçimlerini geyik beslemek ve avcılıkla sağlamaktadırlar. Dilleri yok olmaya yüz tutmuştur[4][5].
Kaynaklar
- ↑ "The Aquatic Invertebrates of the watershed of Lake Hovsgol in northern Mongolia". Institute for Mongolia Research Guide. 10 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120310043159/http://www.ansp.org/~gelhaus/chapters/lake_hovsgol.htm. Erişim tarihi: 2007-07-13.
- ↑ worldlakes.org: lake Hovsgol, retrieved 2007-02-27
- ↑ Goulden, Clyde E. et al.: The Mongolian LTER: Hovsgol National Park, retrieved 2007-02-27
- ↑ http://www.milliyet.com.tr/fotogaleri/46530-yasam-kayip-turkler/
- ↑ http://www.trt.net.tr/televizyon/detay.aspx?pid=39843
