III. João
III. João | |
---|---|
Portekiz ve Algarves Kralı | |
Önce gelen | I. Manuel |
Sonra gelen | I. Sebastião |
Eş(leri) | Avusturyalı Katharina |
Babası | I. Manuel |
Annesi | Aragonlu Maria |
Doğum |
6 Haziran 1502 Lizbon, Portekiz |
Ölüm |
11 Haziran 1557 (55 yaşında) Lizbon, Portekiz |
Dini | Roman Katolik |
III. João, lakabı O Piedoso (Sofu) (d. 6 Haziran 1502, Lizbon, Portekiz - ö. 11 Haziran 1557, Lizbon, Portekiz), 1521-57 arasında Portekiz kralı. Hükümdarlık dönemi Hint Okyanusunda Portekiz üstünlüğünün sağlanması, Brezilya kıyılarının ele geçirilmesi, Portekiz Engizisyonunun ve Cizvit tarikatının kurulması gibi önemli olaylara sahne olmuştur.
Babası I. Manuel'in yerine tahta geçtikten kısa bir süre sonra, İspanya kralı ve Kutsal Roma-Germen imparatoru V. Karl'ın (Şarlken) kız kardeşi Katharina ile evlendi. Öte yandan kız kardeşi Isabel'i Karl'la evlendirdi. Bu evlilikler daha sonra İspanya kralı II. Felipe'nin Portekiz tahtına çıkmasına (1580) zemin hazırladı. Yeni Dünya'yı nüfuz bölgelerine ayıran Tordesillas Antlaşması (1494) doğrultusunda İspanya'yla işbirliği politikasını sürdüren João, Madrid Antlaşması'yla (1529) Maluku Adalarının (Baharat Adaları) Portekiz denetimine bırakılması karşılığında, İspanya'nın Filipinler üzerindeki egemenliğini tanıdı. 1533'ten sonra Brezilya'da yerleşim birimleri oluşturma politikasına hız vererek, 1549'da Bahia'da merkezi bir yönetim kurdu. Bu arada Portekiz Hindistan'ın Diu kentini ele geçirdi (1535). Siyam'la (bugün Tayland) ticari ilişkiler geliştirdi ve Çin'in Macau bölgesinde bir yerleşme kurdu. Yayılma politikasına belirli sınırlar koymanın Portekiz'in çıkarlarına uygun olduğunu düşünen João, Kuzey Afrika (Fas) kıyısındaki bazı kalelerin yapımından vazgeçti.
Portekiz'in baharat ticaretinin denetimini elinde tutmasına karşın, maliyet artışıyla birlikte kârlarda bir düşüş başladı. Aynı dönemde aylıklı saray personelinin sayısı ve devlet borçları da arttı.
Önceleri Erasmus'un görüşlerine yakınlık duyan João, 1536'da Engizisyon'u kurarak bağnaz bir din anlayışına yöneldi. 1540'ten sonra Cizvitleri ülkesine çağırdı. Coimbra Üniversitesi'nin Sanat Yüksekokulu'nun denetimini Cizvitlere verdi. Böylece Cizvitler Portekiz'in eğitim yaşamında ve Brezilya ile Doğu'daki misyonerlik çalışmaları üzerinde egemenlik kurdular.
João'nun aynı adlı oğlu 1554'te öldü. Aynı yıl doğan torunu Sebastião, 1557'de İspanya kraliçesi Catherine'nin naipliği altında tahta geçti.
III. João Doğumu: 6 Haziran 1502 Ölümü: 11 Haziran 1557 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen I. Manuel |
Portekiz ve Algarves Kralı 1521-1557 |
Sonra gelen I. Sebastião |
|