FIFA Dünya Kupası (kupa)

FIFA Dünya Kupası

Brezilya teknik direktörü Dunga ile ülkenin devlet başkanı Luiz Inácio Lula da Silva FIFA Dünya Kupası'nı tutarken, Ekim 2007.
Açıklama FIFA Dünya Kupası'nı kazanan takıma verilir
Dağıtan FIFA
İlk kazanan 1930 (Jules Rimet Kupası)
1974 (FIFA Dünya Kupası)
Şu anda elinde bulunduran  Almanya

FIFA Dünya Kupası, dünya genelinde düzenlenen ve FIFA üyesi ülkelerin millî takımlarının katıldığı futbol turnuvası FIFA Dünya Kupası'nı kazanan takıma verilen altın kupa. Turnuvanın başladığı 1930'dan itibaren kazanan takıma geçici olarak Jules Rimet Kupası verilirken bu kupanın 1970'te daimi olarak Brezilya'ya verilmesi sonrasında yeni bir kupa tasarlandı ve 1974'ten itibaren FIFA Dünya Kupası adıyla verilmeye başlandı.

Abel Lafleur'un tasarladığı ve "Zafer" adını taşıyan ilk kupa 1946'da eski FIFA Başkanı Jules Rimet'nin adını aldı. Yunan tanrıçası Nike'nin som gümüşten yapılan altın kaplama bir tasvirini içeren bu kupa, lapis lazuliden imal edilen bir kaideye oturtulmuştu. Turnuvayı kazanan takımların geçici olarak elinde bulundurduğu kupa, organizasyonda üç şampiyonluğa ulaşan takıma daimi olarak verilecekti. Kupa, 1966'da İngiltere'de halka açık bir sergi sırasında çalınsa da bir hafta sonra bulundu. 1970'te, turnuva tarihindeki üçüncü şampiyonluğunu elde eden Brezilya kupanın daimi sahibi oldu. Ancak 1983'e gelindiğinde kupa Brezilya'da çalındı ve bir daha bulunamadı.

Turnuvayı kazanan takımlara verilmek üzere Silvio Gazzaniga tarafından tasarlanan ikinci kupa 1974'te tanıtıldı. 18 ayar altından imal edilen ve iki insan figürünü Dünya'yı tutarken tasvir eden bu tasarım, malahitten yapılan bir kaideye oturtulmuştu. Değiştirilen FIFA yönetmeliği sonrasında bu kupa hiçbir şampiyona kalıcı olarak verilmedi. Turnuva tarihinde on farklı takım şampiyonluğa ulaşırken 2014'teki son turnuvada şampiyonluğa ulaşan Almanya kupayı geçici olarak elinde bulundurmaktadır.

Julet Rimet Kupası

Manchester'daki Ulusal Futbol Müzesi'nde sergilenen Jules Rimet Kupası'nın bir kopyası.

FIFA Dünya Kupası'nı kazanan takıma verilmesi için imal edilen kupa "Zafer" adını taşımaktaydı.[1][2] Kupa, turnuvayı kazanan takıma geçici olarak verilecek, herhangi bir takım toplamda üç kez şampiyon olduğu takdirde kupanın daimi sahibi olacaktı.[3] Fransız heykeltıraş Abel Lafleur tarafından tasarlanan kupanın ana gövdesini, altınla kaplanan som gümüşten imal edilmiş olan Yunan mitolojisindeki zafer tanrıçası Nike'nin bir tasviri oluşturmaktaydı.[4] Bu tasvir, sekizgen, mavi-beyaz bir lapis lazuli kaideye oturtulmuştu.[5] Bu kupa, 1930'daki ilk FIFA Dünya Kupası'nın düzenlendiği Uruguay'a, 21 Haziran 1930'da Cenevre'den kalkan ve turnuvada mücadele edecek olan Fransa, Belçika ve Romanya millî takımları kafilelerini, turnuvada görev alacak hakemlerden üçünü ve bazı FIFA yetkililerini de taşıyan Conte Verde adlı gemiyle götürüldü.[6] Turnuvayı şampiyon olarak tamamlayan Uruguay, kupayı kazanan ilk takım oldu ve ülkenin adı, kaidenin üstüne çakılan bir altın plakaya işlendi.[5][7]

1938 FIFA Dünya Kupası'nı İtalya'nın kazanması sonrasında ülkenin adı, kaidenin diğer bir yüzüne çakılan altın plakaya işlendi.[5][7] II. Dünya Savaşı sırasında kupa İtalya'nın elinde bulunurken FIFA Başkan Yardımcısı ve İtalya Futbol Federasyonu Başkanı Ottorino Barassi kupayı bir ayakkabı kutusunda saklamıştı.[4] 1929'da vefat eden eski FIFA Başkanı Jules Rimet'nin anısına kupanın adı 1946'da Jules Rimet Kupası olarak değiştirildi.[4] Zaman içerisinde kaidenin dört yüzüne, ilk dört organizasyonda şampiyonluğa ulaşan Uruguay ve İtalya'nın ikişer kez ismi yazıldı.[7] 1950'de, dört yüzünün de çakılan altın plakalarla dolması sonrasında kaide, daha uzun bir eşkenar sekizgen kaideyle değiştirildi ve 1954 FIFA Dünya Kupası'nı kazanan takıma bu yeni kaideli kupa verildi.[7] Bu değişiklik sonrasında kupanın uzunluğu 35 cm (14 in), ağırlığı ise 3,8 kg (8,4 lb) idi.[4] 1958 FIFA Dünya Kupası'nı kazanan Brezilya'nın kaptanı Hilderaldo Bellini kupayı aldıktan sonra protokolü bozarak iki eliyle tuttu ve başının üstüne kaldırdı. Bu hareket daha sonra gelenekselleşti ve kupayı alan her takım kaptanı tarafından uygulanmaya başlandı.[8]

Birleşik Krallık Kraliçesi II. Elizabeth, 1966 FIFA Dünya Kupası şampiyonu İngiltere kaptanı Bobby Moore'a Jules Rimet Kupası'nı takdim ederken.

20 Mart 1966'da, İngiltere'de düzenlenen 1966 FIFA Dünya Kupası'ndan dört ay önce Methodist Central Hall Westminster'da halka açık bir sergide sergilenen kupa çalındı.[9] Olaydan yedi gün sonra 27 Mart günü, Upper Norwood, Londra'daki bir parkta, Pickles adlı bir köpek tarafından gazeteye sarılı olarak bulundu.[10] Olayın ardından Futbol Federasyonu kupayı, güvenilir olarak görülen kuyumcu George Bird'e emanet etti ve kupa, ülkedeki çeşitli sergilere Bird tarafından götürüldü. Güvenlik gerekçesiyle, sergilerde bir kopyanın sergilenmesi önerisinin FIFA tarafından reddedilmesi üzerine Futbol Federasyonu, Bird'e kupanın bir kopyasını üretmesi yönünde gizli bir talimat verdi. Kupanın İngiltere tarafından kazanılması sonrasında bir polis memuru, takım oyuncularından Nobby Stiles'in elindeki orijinal kupayı alarak kendisine kopyayı verdi ve sonraki kutlamalarda kopya kupa kullanıldı. Bu kopya kupanın varlığı, Bird'ün 1995 yılındaki ölümünden iki yıl sonra ailesi tarafından düzenlenen müzayedede açık arttırmaya sokulmasıyla ortaya çıktı. Kupa, £254.500 karşılığında FIFA tarafından satın alındı.[11] Kopya, 2001-2010 yılları arasında Preston'da, 2012'den itibaren ise Manchester'da yer alan Ulusal Futbol Müzesi'nde sergilenmektedir.[12]

1970 FIFA Dünya Kupası'nda kupa tarihindeki üçüncü şampiyonluğunu elde eden Brezilya, kupanın daimi sahibi olmaya hak kazandı.[3] Kupa, Brezilya Futbol Federasyonu'nun Rio de Janeiro'daki merkezinde sergilenmeye başlandı. 20 Aralık 1983'te buradan çalınan kupa hâlen bulunamadı.[13] 1984 yılı ortalarında Eastman Kodak, FIFA'dan izin aldı ve 1,8 kg (3,97 lb) altın kullanarak Brezilya için kupanın bir kopyasını üretti.[13][14] Ocak 2015'te FIFA, Zürih'teki merkez binasının bodrumundaki depoda ilk kupaya ait kaidenin bulunduğunu açıkladı.[5]

FIFA Dünya Kupası

2014 FIFA Dünya Kupası şampiyonu Almanya, final maçı sonrasında kutlama yaparken. FIFA Dünya Kupası, takım kaptanı Philipp Lahm'ın elindedir.

Julet Rimet Kupası'nı Brezilya'nın alması sonrasında turnuvada şampiyonluğa ulaşan takımlara verilmek üzere yeni bir kupanın tasarlanması ihtiyacı doğdu. Yedi ülkeden elli üç farklı tasarım FIFA'ya sunulurken İtalyan sanatçı Silvio Gazzaniga'nın tasarımı ödül için seçildi.[15] 36,5 cm (14,4 in) yüksekliğinde 6,175 kg (13,6 lb) ağırlığında olan ve 18 ayar altından yapılan kupa,[15] İtalya'nın Milano ilindeki Paderno Dugnano kasabasında bulunan GDE Bertoni adlı şirket tarafından üretildi.[16][17] Dünya'yı tutan iki insan figüründen oluşan üst kısım, 13 cm (5,1 in) çapındaki dairesel, iki katmanlı malahit kaide üzerine oturtulmuştu.[15] İngiliz kimyager Martyn Poliakoff, kupanın tamamının altından imal edilmediğini ve içinin boş olduğunu, dolu olduğu takdirde ağırlığının en azından 70 kg (154 lb) olacağını öne sürmüştü.[18]

Yeni tasarımın ilk kez sunulduğu 1974 FIFA Dünya Kupası'nı kazanan Batı Almanya oldu. 1994 FIFA Dünya Kupası sonrasında kupanın tabanına bir plaka eklendi ve 1974'ten itibaren düzenlenen turnuvaların yılları ile turnuvaları kazanan ülkelerin adı resmî dillerinde yazıldı.[14] 2010 FIFA Dünya Kupası'nı kazanan İspanya'nın adı ise ülkenin resmî dili İspanyolca olarak değil İngilizce olarak yazılmıştı.[19] 2014 FIFA Dünya Kupası itibarıyla kupanın altında 10 ülkenin adı yazarken toplamda 17 ülke adı sığdırılabileceğinden 2038'deki organizasyon sonrasında bu kısımda ülke adının yazılabileceği bir alan kalmayacaktır.[14] Günümüzdeki FIFA yönetmeliklerine göre bu kupa hiçbir ülkeye daimi olarak verilmemekte, ancak bunun yerine altın kaplama bir kopya takdim edilmektedir.[15]

Diğer yandan FIFA'nın sponsorlarından olan The Coca-Cola Company, 2006 yılından itibaren her turnuva öncesinde kupayı çeşitli ülkelerin farklı şehirlerinde, halka açık bir biçimde sergilemeye başladı.[20][21][22]

Kazananlar

Jules Rimet Kupası
FIFA Dünya Kupası

Kaynakça

  1. ↑ Atherton, Martin (2008) (İngilizce). The Theft of the Jules Rimet Trophy. Meyer & Meyer Verlag. ISBN 1841262277. https://books.google.com.tr/books?id=m7SbwNM4Y0sC&pg=PA7&dq=%22jules+rimet%22+Victory&hl=tr&sa=X&ved=0CBkQ6AEwAGoVChMIjeDLr7KUyAIVSbQUCh0MKQa1#v=onepage&q&f=false.
  2. ↑ Molinaro, John F. (27 Nisan 2010). "History of the World Cup Trophy" (İngilizce). CBC Sports. 27 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150727102009/http://www.cbc.ca/sports/soccer/history-of-the-world-cup-trophy-1.866244.
  3. 1 2 Buckingham, Mark. "1970 World Cup - Mexico" (İngilizce). Sky Sports. 13 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20061013182428/http:/home.skysports.com/worldcup/historyarticle.aspx%3Fhlid%3D373674.
  4. 1 2 3 4 "Jules Rimet Cup" (İngilizce). FIFA. 18 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130318114431/http://www.fifa.com/classicfootball/history/worldcup/julesrimettrophy.html.
  5. 1 2 3 4 Mendola, Nicholas (13 Ocak 2015). "FIFA "discovers" lost base of original Jules Rimet Throphy in its basement" (İngilizce). NBC Sport. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150906091548/http://soccer.nbcsports.com/2015/01/13/fifa-discovers-lost-base-of-original-jules-rimet-trophy-in-its-basement/.
  6. ↑ Burnton, Simon (13 Mayıs 2014). "World Cup: 25 stunning moments... No16: Conte Verde's trip to Uruguay" (İngilizce). The Guardian. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150707001643/http://www.theguardian.com/football/blog/2014/may/13/world-cup-stunning-moments-25-conte-verde-uruguay.
  7. 1 2 3 4 "Stone base of original World Cup trophy found at Fifa HQ" (İngilizce). The Guardian. Associated Press. 13 Ocak 2015. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150814144600/http://www.theguardian.com/football/2015/jan/13/original-world-cup-base-found-fifa.
  8. ↑ "Blatter mourns loss of ex-Brazil captain Bellini" (İngilizce). FIFA.com. 21 Mart 2014. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150905084749/http://www.fifa.com/news/y=2014/m=3/news=morre-bellini-capitao-uma-selecao-campea-2301318.html.
  9. ↑ "1966: Football's World Cup stolen" (İngilizce). BBC News. 20 Mart 1966. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150905224549/http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/20/newsid_2861000/2861545.stm.
  10. ↑ Reid, Alastair (10 Eylül 1966). "The World Cup" (İngilizce). The New Yorker. 24 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20070224033726/http://www.newyorker.com/archive/content/articles/060703fr_archive01.
  11. ↑ Kuper, Simon (14 Nisan 2006). "Solid gold mystery awaits the final whistle" (İngilizce). Financial Times. 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140716213644/http://www.ft.com/intl/cms/s/2/87e8256e-cbcc-11da-a7bf-0000779e2340.html.
  12. ↑ "A twist in the tale" (İngilizce). The Observer. 23 Nisan 2006. 24 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150724203816/http://www.theguardian.com/football/2006/apr/23/newsstory.sport1.
  13. 1 2 Rowe, Sam (6 Aralık 2013). "Missing for 30 years: What happened to the Jules Rimet trophy?" (İngilizce). FourFourTwo. 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150915091924/http://www.fourfourtwo.com/features/missing-30-years-what-happened-jules-rimet-trophy.
  14. 1 2 3 "Trophy as filled with history as Cup" (İngilizce). Yokohama: CNN Sports Illustrated. 25 Haziran 2002. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20110429221224/http://sportsillustrated.cnn.com/soccer/world/2002/world_cup/news/2002/06/25/trophy_ap/.
  15. 1 2 3 4 "FIFA World Cup™ Trophy" (İngilizce). FIFA.com. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150905085823/http://www.fifa.com/about-fifa/marketing/brand/trophy.html.
  16. ↑ Sarfatti, Micole (12 Haziran 2014). "Mondiali 2014: la Coppa del Mondo prodotta in Italia. A Paderno Dugnano è nato il trofeo più famoso di sempre" (İtalyanca). L'Huffington Post. 17 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140617095035/http://www.huffingtonpost.it/2014/06/12/coppa-mondiali-2014-paderno-dugnano_n_5486933.html.
  17. ↑ Canali, Sara (14 Haziran 2014). "La Coppa del Mondo? «È come una donna. Ed è italiana»" (İtalyanca). Vanity Fair. 19 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140619025920/http://www.vanityfair.it/news/italia/14/06/14/coppa-mondo-italia.
  18. ↑ "Professor says World Cup trophy cannot be solid gold" (İngilizce). BBC News. 12 Haziran 2010. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150926174107/http://www.bbc.com/news/10301713.
  19. ↑ İlgili resim
  20. ↑ Matthews, Sam (22 Kasım 2005). "Coca-Cola renews Fifa football sponsorship until 2022" (İngilizce). Londra: Brand Republic. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150928222335/http://www.brandrepublic.com/article/529147/coca-cola-renews-fifa-football-sponsorship-until-2022.
  21. ↑ "2006 FIFA World Cup™ Trophy Tour by Coca-Cola" (İngilizce). FIFA.com. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150906044727/http://www.fifa.com/about-fifa/news/y=2007/m=5/news=2006-fifa-world-cuptm-trophy-tour-coca-cola-517126.html.
  22. ↑ "History and key facts of the FIFA World Cup™ Trophy Tour by Coca-Cola" (İngilizce). FIFA.com. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150927203136/http://www.fifa.com/worldcup/news/y=2013/m=8/news=history-and-key-facts-the-fifa-world-cuptm-trophy-tour-coca-cola-2156109.html.

Dış bağlantılar

FIFA Dünya Kupası
Turnuvalar
Finaller
Kadrolar
Elemeler
Diğer
11950'de "puan usulü 4'lü final grubu statüsü" uygulandığından, eleme turlarıyla ulaşılan resmî bir final maçı oynanmamıştır fakat fikstür gereği son maçta, puanı en yüksek ve sadece kendileri kupayı kazanma şansına sahip iki takımın (Brezilya ile Uruguay) karşılaşması; son maçın "1950 Dünya Kupası Finali" olarak hatırlanmasına vesile olmuştur. 2 Bu turnuva için eleme oynanmamış, katılımcılar davet ile belirlenmiştir.
This article is issued from Vikipedi - version of the 2/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.