Kırmançça

Kırmançça
Kırmancki / Kirmanckî
Ana dili olanlar Türkiye
Konuşan sayısı Ana dil olarak: 140.000 (1972)[1][2]  (tarih gerekli)
Dil aileleri
Varsayılan
  • Kırmançça
Yazı sistemi Zaza alfabesi, Kürt alfabesi
Dil kodları
ISO 639-3 kiu

Kırmançça veya Kırmancca veya Kırmanca (Kırmançça: Kırmancki / Kirmanckî, Kırmanci[3]) Zazacanın bir diğer adıdır.[4] Bu isimlendirme yeni kaynaklarda Zazacanın bir şivesi veya lehçesi olan Kuzey Zazaca için de kullanılmaktadır.[5] Kırmançlar (büyük bir çoğunluğu Dersimli Alevi Zazalar) tarafından kullanılır. Alevice[6], Dersimce (Dersimki), So-Bê, Zonê Ma («bizim dil») olarak da bilinir.[5] Diğer yörelerde ise Kırdki, Dımıli/Dımılki ve Zazaki gibi isimler kullanılmaktadır.

Adlandırma karışıklığı

Zazacanın lehçesi olan Kırmançça ile Kürtçenin lehçesi olan Kurmançça birbirine karıştırılmamalıdır. Kırmançada kendilerine Kırmanc ve diline Kırmancki, güney komşusu olan Sünni Zazalara Zaza ve diline Zazaki, Kurmanç Kürtlerine Kırdasi ve Kürtçenin Kurmançça lehçesine Kırdaski, ve özellikle Sünni Kürtlere ise Kur (Khur) denilmektedir.[7]

Konuşulan bölgeler

Kırmançça, Türkiye'de yaklaşık 140.000 kişi tarafından, Tunceli ilinin merkez, Hozat, Nazımiye, Pülümür ve Ovacık ilçeleri, Erzincan ilinin merkez ve Çayırlı ilçeleri, Elâzığ ilinin merkez ve Karakoçan ilçeleri, Bingöl ilinin Kiğı ve Karlıova ilçeleri, Muş ilinin Varto ilçesi, Sivas ilinin Zara, İmranlı, Kangal ve Divriği ilçeleri, Erzurum ilinin Hınıs ve Tekman ilçelerinde konuşulmaktadır.[5]

Ağızları

Zazacanın üç ana lehçe grubu[8]

Kuzey Zazacasının ağızları:[8]

Linguist List'e göre Kuzey Zazacası iki lehçeye ayrılır:[9]

Ayrıca bakınız

Kaynaklar

  1. ↑ Escarré International Centre for Ethnic Minorities and Nations :Recent Changes in Turkey’s Language Legislation
  2. ↑ http://www.ethnologue.com/language/kiu
  3. ↑ Paul J. White, "The Debate of the Identity of "Akevi Kurds", Paul J. White, Joost Jongerden, Turkey's Alevi Enigma: A Comprehensive Overview, BRILL, 2003, s. 21.
  4. ↑ Roşan Lezgîn, Among Social Kurdish Groups – General Glance At Zazas
  5. 1 2 3 Zazaki, Northern, Ethnologue.
  6. ↑ Haydar Şahin, Uzun bir süreç: Asimile edilmiş Zazalar, Radio Zaza, 03.01.2009 (Anadilinde “Ma Kırmancime, Dımlime, Zazaymi” diyenlere Türkçe soruyordum, hangi dili konuşuyorsunuz? Alevice diye cavap alırdım.)
  7. ↑ Martin van Breunessen, "The Ethnic Identity of Kurdish Alevis", Krisztina Kehl Bodrogi, Barbara Kellner Heinkele, Anke Otter Beaujean, Syncretistic Religious Communities in the Near East, BRILL, 1997, s. 17.
  8. 1 2 Keskin, Mesut. Zazaca Üzerine Notlar
  9. ↑ http://multitree.linguistlist.org/codes/kiu
This article is issued from Vikipedi - version of the 7/24/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.