Kayabaşı, Polatlı
Kayabaşı, Ankara ilinin Polatlı ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
KERKÜKLÜLER... OSMANLININ YİĞİT SAVAŞÇILARI.. SELAHADDİN-İ EYYUBİNİN TORUNLARI.. Çaldıran Savaşından sonra Osmanlı Ordusunda görev alan Şeyhbızın Aşireti 1514 den sonra Kerkük,Süleymaniye ve Hanekin'den kervan ve kafilelerle Şeyh Hüseyin isimli liderleri ile önce Siverek' e yerleşmişlerdir.Aşiret Türkiye nin en büyük aşiretlerinden birisidir.Bölgede Kerküklü (Kerkuki)olarak anılan köylülerin ataları Yavuz Sultan Selim Han Ordusunda lider aşiretlerdendir. Çaldıran savaşında Sünni-Hanefi olmalarından dolayı Osmanlı ordusunda Şah ismail e karşı savaşan aşiret kahramanalıkları ile Çaldıran Savaşının kazanılmasında büyük pay sahibidir.Aşiret Selahaddin Eyyubi ve İdris Bitlisi ile de yakın akrabadır.Şeyhbızın aşireti(Murathanoğulları) Osmanlı tarafından verilen ferman ve secerelerle ve Ankara yaylalarını Karakeçileri ile birlikte yazlık ve kışlak olarak vergisiz kullanma hakkına sahip olmuşlardır. Konar-Göçer yaşayarak hayvancılık ve çiftçilik yapan bu savaşcı ve cesur insanlar Anadolunun ortasında yerleşmeye karar vermiş Hanekin,Süleymaniye ve Kerkük kökenli Lekler (Şeyhbazani-Şeyhbızıni-Murathanoğulları,Şeyhan,Şahbaz,Şeyhbızeyni adıyla da anılırlar)tarafından 1850 yılından sonra Dereköy de mahallenin ilk sakinleri yerleşmişlerdir..Haymana'nın Kayabaşı köyleri birbirine yakın akrabadır,bu Köy adını altında bulunduğu kayadan ya da kayalardan almaktadır. Eski adı Kayadibi'dir. Cumhuriyet Türkiye'sinde siyasi harita çizildiğinde Osmanlı döneminde Haymana Mutasarrıflığı'na bağlı iken ulaşım kolaylığı göz önüne alınarak, Polatlı'ya bağlanıp adı Kayabaşı olarak değiştirilmiştir. Frigya krallığına ait mozaikler köylülerin yapmak istediği çeşitli inşaatlarda ortaya çıkarılmış Polatlı Müze Müdürlüğü tarafından Yassıhöyük Müzesinde sergilenmiştir. Mahallenin altından geçen mağara da aynı dönemi işaret etmektedir. Kurtuluş savaşı sırasında Askerlerimize lojistik sağladığı ve askeri hastaneninde burada olduğunu mahallenin ileri gelenleri tarafından söylenmektedir ve ayrıca birçok sehit mezarı olduğu söylenmektedir.Ruhları şad olsun.
Kültür
Mahallenin gelenek, görenek ve [[yemek|yemekleri Bazlama ekmeği, Hoşmeri, yogurdu, peyniri ve bulgur pilavi cok mesurdur). Köy taşpınar, Kızılcakışla, karayavşan, durutlar, türkhöyük köyleri arasında kalmıştır. Kırsal alanda yerleşik olduğundan sadece hububat ekimi yapılabilmektedir. toprakları kurak olmasına rağmen çok verimlidir. köy oda kültürünün kaybolması sonucunda odada oynanan oyunlar, halaylar devam etmektedir. Mahallenin girişinde bir çeşme ve geleneksel kıyafetleri ile bir kadın görüyoruz. Kadın, çamaşır yıkıyor. Çoban, üç dört köpeği ve sürüsü ile yolu kapatmış. Bizi görünce sürüyü telaşla yoldan uzaklaştırmaya çalışıyor. Mahallenin içinde duvar kenarına oturmuş H.Derviş TARHAN(78 yaşında), Ömer AKYÜZ ve Yaşar KOLALI'yı görünce durup arabadan iniyor, sohbete koyuluyoruz. beşinci dedesi zamanında buralara göçtüklerini anlatıyor. Kerkük'ten geldiklerini, 3 kardeş olarak ilkin Durutlar mahallesine yerleştiklerini, daha sonra ise bu 3 kardeşin 2'sinin Kayabaşı mahallesine göçettiğni söylüyor. Şeyhbızın aşiretine mensuplar. Mahalleden Ankara ve Polatlı'ya göç olmakta, bu göç mahalledeki çoğu evi harabeye çevirmiş. 100 haneden mahallede 20 hane kalmış. Hayvancılık ve çiftçilikle uğraşıyorlar. Mahallede 3-4 davar sürüsü var. Hemen hemen her evde koyun var. 12-13 bin dekar ekilebilir mahallenin arazisi var. Fermanları Durutlar köylülerinin elinde. Mahallenin eski camileri 1340'ta yapılmış. Kayalıkların arasında bir köy olduğundan ilkin Kayadibi, daha sonra Kayabaşı adı verilmiş köye. Polatlı'ya 25, Haymana'ya 28 km uzaklıkta. Mahallede bakkal ve kahvehane yok. Köylüler her türlü ihtiyaçlarını Polatlı'dan traktör ve özel arabaları ile gidip gelerek karşılıyorlar. Okulları yeni, fakat öğretmen verilmiyor. Öğrenciler Polatlı merkeze taşınıyor. Camileri kapalı, imamları yok. Mahallenin en büyük aileleri MATARACI. ŞANLI, TOKAT,DENİZ,KOLALI,ORAL,CİNAR,OZDEMİR ve ÇEVİK,soy isimleriyle bilinirler
Mahallenin tanınmış kişileri İLYAS MATARACI
Ankara iline 52 km, Polatlı ilçesine 25 km uzaklıktadır. Kargalı, Taşpınar, Karayavşan, Türkhöyük, Kızılcakışla, Durutlar, Babayakup köyleri arasında kırsal alanda kurulan bir mahalledir. iklimi karasaldır. sadece hububat ekimi yapılır. Hayvancılık daha yoğun olarak yapılır. Sürekli göç veren bir mahalledir. Mahallede hane halkı sayısı 20-30 kadardır. Ulaşımı sağlayan halk otobüsü benzeri servis yoktur. Eğitim ve öğretim düzeyi dışa verdiği göçlerden dolayı yüksektir ve bu sayede birçok kişi önemli makamlarda yer almaktadır. Terkedilen evlerin harabe görüntüsü mahallesi garip göstermektedir. Su az olduğundan bağ ve bahçe işleri yapılmamaktadır.
İklim
Mahallenin iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 500 |
| 2000 | 136 |
| 1997 | 209 |
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Mahallede, ilköğretim okulu vardır fakat fazla öğrenci yoktur.çevre köylerdeki tüm okullardan büyüktür fakat mahallede öğretmen olmadığı için öğrenciler Polatlıya toplu taşıma aracıyla gidip eğitimlerini polatlı'da tamamlamaktadırlar. Mahallenin içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.mahallesimüz yeraltı kaynakları çoktur ama devlet ilgi göstermediğinden hiçbir faydası yoktur.Köyümüzün kurulduğu alanda yer altın birçok tarihi eser bulunmaktadır.fakat köylüler merak edip'de hiç dikkate almıyolar