Sakarya, Polatlı
| Sakarya | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Ankara |
| İlçe | Polatlı |
| Coğrafi bölge | İç Bölgesi Anadolu |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 86 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0312 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 06900 |
| İnternet sitesi: | |
Sakarya, eski ismi Tırnaksız[1],Ankara ilinin Polatlı ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
Polatlıya Konya yönünde, 10 km uzaklıkta bulunan Sakarya Köyü, Kırım Tatar göçmenleri tarafından 1892 yılında kurulmuştur. Mahallenin kuruluşundaki adı Tırnaksız' dır. Sakarya Savaşı sırasında 10 gün süreyle işgal altında kalmıştır. Savaştan sonra tetkik heyetinde bulunan Halide Edip ve Yakup Kadri bir hafta mahallede kalmıştır.
Kültür
Kırım Tatar Türkleri tarafından kurulmuş olan mahallede Kırım Tatar gelenekleri hakimdir.
- Ev mimarisi geleneksel Kırım Tatar mimarisi tarzındadır. Avluya bakan evlerde girişte bulunan odaya "ayat" adı verilir. Ayata açılan genellikle 2 oda vardır, bu odalara "işker" adı verilir. Evler genelde güneye bakar. Odalarda önde büyük bir pencere, bu pencerenin tam karşısındaki duvardada küçük bir pencere bulunur.İşkerlerden birinde duvara gömülü olarak "amamlık" adı verilen banyo ve "yüklük" adı verilen gardrop bulunur. Oda içerisindeki camlı dolaplar kalın kerpiç duvarlara gömülüdür. Ayatta "peş" adı verilen ve arka duvarıyla işkeri ısıtma işlevi olan içinde ezilmiş saman yakılan ısıtma bölümü vardır. Sobaların zaman içerisinde devreye girmesiyle peşler artık kalmamıştır. Kimi evler iki katlı olup alt katlar kiler ve mahzen olarak kullanılmaktadır."Aşkana" adı verilen mutfak genellikle evden ayrı olup avlu içinden ayrı bir kapı ile girilir. Avlu içerisinde çamaşır yıkamak amacıyla "kakra" adı verilen üstü ve üç tarafı kapalı önü açık bölmeler bulunur. Sokaktan avluya "porta kapı" adı verilen iki kanatlı büyük bir kapıdan girilir. Porta kapının içinde bulunan küçük kapı insan girişi içindir. Kapının kanatları genelde kapalıdır, araç girişi için gerektiğinde açılır. Avlu içerisinde ayrıca fırın, ahır ve ambarlar bulunur. Evler ve bahçe duvarları beyaz kireç badanalı, çatılar kiremit ile örtülüdür.
- Yemek kültürü ağırlıklı olarak hamur işleri(kamıraş) üzerinedir. Kırımın geleneksel hamur işleri şırbörek, cantık, kırde, ulkum, kobete, kalakay, sarburma, kuvırma başlıca hamurişleridir.
- Düğünler, giderek yok olmakla beraber Perşembeden başlayarak Pazara kadar sürer. Kız tarafı ve erkek tarafında farklı şekide kutlanır. Kız tarafında Perşembe günü öğleden sonra "konak" adı verilen büyükçe bir kapalı yere gelin çıkartılır. Cumartesi gece yarısına kadar mahallenin genç kızları ve delikanlılar her gün burada toplanarak eğlenir. Cuma akşamı köy delikanlıları için, Cumartesi akşamı ise damat tarafı için kına gecesi düzenlenir. Kına geceleri geleneksel Anadolu kına gecelerinden farklı olarak delikanlılar ve genç kızlar için görüşme tanışma aracıdır. Delikanlılar konakta beğendiği gençkızı, kına evinde eline kına koyması için davet eder. Kına evinin penceresinin dışında geceyarısından sonra sıraya giren delikanlılar , içerdeki genç kızları davet ederek avuçlarına veya parmaklarına kına koydurur ve bu arada görüşme fırsatı bulurlar. Çalgıcı adı verilen düğün müzisyenleri birer klarnetci, kemancı, cümbüşcü ve darbukacıdan oluşur ve üç gün boyunca eğlencelere eşlik ederler. "Koraz telleme", "şırak telleme" gibi eğlenceler ayrıca düğüne renk katar.Düğün sırasında hem erkek hem de kız tarafında 3 gün boyunca yemek verilir. Erkek tarafındaki düğünlerde ise akşam yemeklerinden sonra "meclis" adı verilen içkili eğlenceler yapılır. Meclisin yöneticisine "kartagası" denilir. Yardımcıları "onbey", "solbey", "kapıcıbey","küregecibey" olarak adlandırılır. Meclis kurallarına uymayan davetliler kartagası tarafından içki veya yemek getirmekle cezalandırılır.Erkek tarafı kız tarafına Cuma günü, kız tarafı erkek tarafına Cumartesi günü yemek verir. Meclis ve konakta yapılan toplantılarda şarkılar söylenir, oyunlar oynanır ve "şın" adı verilen atışmalar yapılır. Kırım Tatarca yapılan bu şınlardan bir örnek aşağıdadır:
- Ceketîm aldım şüyden
- Cuvurup şıktım üyden
- Ekı opladım bîr zıpladım
- Cemal akayın üyünde toktadım.
- Anlamı:
- Ceketimi aldım çividen
- Koşarak çıktım evden
- İki hopladım bir zıpladım.
- Cemal beyin evinde durdum.
Pazar günü erkek tarafı kız evine gelin almaya gelir, erkek tarafına gelindikten sonra verilen yemek ve eğlenceleri takiben yatsı namazından sonra "kıyev kapatma" ile düğün sona erer.
- Çocuk oyunlarıda giderek kaybolmaktadır. Avlularda ve sokakta oynanan çocuk oyunları "aksüyek", "babaytop", "çelik çomak", "aşık" ile evlerde oynanan çocuk oyunları "tabamadın dürsüldek", "onsekiz taş", "beş taş" giderek azalan çocuk sayısıyla birlikte unutulmak üzeredir.
Coğrafya
Ankara iline 84 km, Polatlı ilçesine 10 km uzaklıktadır.
İklim
Mahallenin iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
1980 lere kadar 500 e yakın olan mahalle nüfusu, bu tarihten sonra Ankara, Polatlı ve Eskişehir' e göçlerin artmasıyla yüzün altına inmiştir.
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2013 | Bilinmiyor |
| 2000 | 86 |
| 1997 | 151 |
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Sulak olmayan arazide, buğday, arpa benzeri tahıllar yetiştirilir.
Altyapı bilgileri
Mahallede, ilköğretim okulu yoktur fakat taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Mahallenin hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.