Kovanlı, Derik
| Kovanlı | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Mardin |
| İlçe | Derik |
| Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 612 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0482 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 47800 |
| İnternet sitesi: | |
Kovanlı, Mardin ilinin Derik ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
Mahallenin Kürtçe ismi Xirbê Heriyê olup halk arasında kullanılır. xırbe heriye xirbe kürtçe de harabe demek ve eski evleri kerpiçten olduğundan bu evlerin harabe şekline çamurlu harabe anlamına gelen xirbe heriye denmektedir. Kovanlı mahallesi kendi içinde iki aşirete ayrılmıştır; bunlar mahallenin kuzeyinde yer alan mehella resso ve mahallenin güneyinde yer alan mehella sılo olarak adlandırılır. bu mahallenin insanları hakkında duyabileceğiniz ilk şey misafir perverlikleridir. mahallenin başlıca geçim kaynağı eskiden hayvancılık olmasına rağmen şimdi halk çiftçiliğe yönelmiştir. mahallede eğitim ne yazık ki %10'un altında bu da üniversite okuyan köy gençlerinin parmakla sayılabilecek kadar az olduğuna işarettir. mahallenin mehella sılo bölgesinin ihtiyarlarının dediğine göre bu köy eskiden etrafı ormanlarla çevrili cennet gibi bir yermiş. ancak devlet gerillaların ormanda saklanması bahanesiyle bütün ormanları yakmış. şimdi bakıldığında ise geride dümdüz ve nadiren ağaçların olduğu bir ova görünümündedir xirbé heriyé mahallesi. mahallenin kuzeybatısında gıredar tepesi vardır. bu tepenin üstünde eski bir ev ve bir mezarlık bulunur. köylüler bahar geldiğinde bu dağa piknik yapmak için giderler ve o mezarın başında fatiha okurlar.köyün kuzeybatısında gıre niska (mercimek tepesi) bulunmaktadır. bu mahallenin ekonomik durumu hakkında genelde iyi olup bütün mahallenin sakinleri zekat yoluyla birbirlerine kol kanat gerdiğini söylenebilir köy son zamanlarda nüfus olarak çoğalmakta ve hane olarak da genişlemekte eski kerpiç evlerden neredeyse eser yok betonlaşma köyde hayli çoğalmakta köyün eski bir ilk okul ve yeni yapılmış bir orta okul bulunmaktadır. bir tane camisi vardır.köyün güneyinde şuan yeri belli olmayan eski bir ermeni yerleşkesi vardı.
Kültür
mahallede eskiden köy odası vardı ve köyün erkekleri akşamları oldu mu odaya giderlerdi. köy halkı yabancı misafirlerini bu oda da ağırlardı köyle ilgili meseleler burada konuşulurdu ve kararlar burada köy ihtiyar heyeti tarafından alınırdı köyün sosyal aktivitesi ve eğlenceleri pek yoktu genelde düğün ve bayramda bir araya gelinir eskiden hasat zamanında köyde yardımlaşma çok olurdu ama son zamanlarda makineleşmeyle birlikte o aktivite de yok oldu köyün ekmekleri buğday ekmeği olup tandır ekmeği şeklinde tüketilir köyün en meşhur yemeği hemis olup genelde inek koyun dana etinden yapılır yas ve düğünlerde misafirlere ikram edilir. köy de son zamanlarda okuma yazma oranı çoğalmaya başladı ve nadirde olsa üniversiteye giden gençleri var son yıllarda açılan ilkokul sayesinde bu sayının çoğalması hedeflenmektediri. köyün hepsi kürt olup ve hepsi de akrabadır aynı aşirettendir.
Coğrafya
Mardin iline 60, Derik ilçesine 21 Km. uzaklıktadır. Mahallenin doğusunda Gölbaşı, batısında Boyaklı köyleri bulunur güney tarafı ipek yoluna bakan mahallenin bu yola uzaklığı 2-2.5 km dir. Kuzeyinde Mardin eşiği bulunmakta ve kuzeybatısında da Derik ilçesi bulunur ayrıca köyde Mardin de nadir bulunan siyah kayalar ve kara taşlar bulunmaktadır. Köyün kuzey doğusunda bulunan gredar tepesinden yollara yapımında kullanılan siyah çakıllar da çıkartılıyor.
İklim
Mahallenin iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. yazları kurak ve sıcak kışları soğuk ve genelde yağmurlu geçer . köyde eskiden mevsimsel olarak arpa buğday ve mısır ekilirken sondajlama yöntemiyle mısırda kendini göstermeye başladı köyün bazı kısımlarında seracılıkta kendine yer ayırmaya başladı toprak yapısında genelde küçük siyah taşlar çok olmakta buda çiftçilik için biraz zorlanmaları da birlikte getiriyor. GAP ile birlikte köyün bereketli toprağından daha fazla çeşit ve verim beklenmekte olup daha fazla tarımla uğraşmak hedeflenmektedir
Nüfus
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 612 |
| 1997 | 566 |
Mahalle batıya özelikle İzmire mevsimlik göç veriyordu mevsimlik göç amacıyla giden mahalle halkın belli bir kesimi oralara yerleşmeye başladı mahallenin bir kısmı da kızıltepe de ikamet etmektedir mahalle hiç göç almaktadır
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi eskiden dışarıya genelde batı kentlerine İzmir Bursa Manisa gibi yerler çokça mevsimlik göç yaşanırdı ama sondajlama yoluyla tarım için gerekli su sağlanınca göç azalmaya başladı ekonomisi tarıma nadir olarak hayvancılığa dayanır. Köylüler son zamanlarda uluslar arası nakliyecilik yapmaya da başladılar kamyon ve tır sahibi köy halkı geçimini bunlarla da sağlamaktadır.
Altyapı bilgileri
Mahallede, ilköğretim okulu vardır, kullanıyor, taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Mahallenin içme suyu şebekesi yoktur ancak kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup mahallede elektrik ve sabit telefon vardır.