Kureyşan

Kureyşan Ocağı Alevi-Türkmen ocağı olup, günümüzde kullandıkları İrani kökenli bir dil olan zazacadır.^[1]

Kureyşan isminin ise ocağa adını veren Hacı Kureyş'ten geldiği Kureyş kelimesinin ise "Koreyşan/ Horeysan/Horasan"kelimesinin halk dilinde aldığı biçimlenmeden kaynaklandığı değişik kaynaklar tarafından ifade edilmektedir.^[2]

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nunda mensup olduğu Alevi-Türkemen ocağıdır. 13.yüzyılda Horasan'dan Moğol istilalarında Anadoluya göç etmişlerdir,Oğuzların Beğdili boyundandır zaman içinde çoğu Tunceli Alevi-Türkmen ocakları gibi konuştukları İrani kökenli bir dil olan zazacadır. Ehl-i Beyt’e kadar uzanan Seyyid soyuna uzanır.

Konya ile Tunceli'nin araları zamanında çok iyiydi bununda en büyük etkisi Kureyşan ocağına bağlı olan Seyyid Mahmut Hayrani'dir Mevlana'nın yanında hizmet verip eğitimini almışdır Türbesi Konya,Akşehir'dedir.Bu aşiret Tunceli ve Konya,Akşehir olarak merkezden olarak yönetiliyordu.

Başbakanlık Arşivi Belgeleri’nde yapan Cevdet Türkay da, “Oymak, Aşiret ve Cemaatler” adlı çalışmasında, Kureyş Ocağı’nın Akşehir Sancağı’na bağlı olduğunu belirtiyor. Türkay da Kureyş Ocağı’nın Türkmen olduğunu yazıyor.^[1]

Kureyşan aşireti 7-8 kabileye ayrılmıştır. Hüsenan, Golan, Kalyan, Dalyan, Alyan, Haman, Süleymanan, Çıtan, Kodan, Seyhan, Gaziyan bu kabilelerden başlıcalardır.Soyun en saygın ve güçlü kolu Karayiğit'lerdir. Bilge kişiliği nedeni ile çağında saygı duyulan insanlar arasında yer alırlar. İlk olarak Adıyaman'a (Binzet ailesi^[3]^[4]^[5] ve Recep-Bistikan Yargucı ailesi ataları)yerleşen aşiret daha sonra Bingöl, Erzincan, Tunceli, Erzurum ve Elâzığ'ın köylerine yerleşir. Günümüzde Türkiye'nin pek çok köyüne ve ilçesine bu aşirete mensup insanlar hakimdir. Afyon'da, Adıyaman'da Tunceli'de ve birçok il ve ilçede Kureyş Dede türbesi ile ölümsüzleştirilmiştir. Bu aşirete bağlı köylerden bazıları Elazığ ili Karakoçan ilçesine bağlı Akkuş köyü, Bingöl Kiği'ye bağlı Nacaklı (Avtinik) köyü ve Tokat'ın Almus ilçesinde Dersim kökenli köylerde bu aşirete mensup kişiler vardır.

Anadolu'daki mevcut seyit ocaklarının içinde en eski tarihli şecerename bu ocağın elindedir. Veriliş tarihi 1232 yılında şecereyi Selçuklu sultanı I. Alaeddin Keykubad onaylamıştır gerek Anadolu Selçuklu Devleti gerek Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk yıllarında hürmet görmüştür. Sonraları Osmanlı Devleti'nin İran'la giriştiği mezhepsel siyasi mücadele sırasında yukarı Murat havzasındaki Alevilerin dini önderi olan Kureşanlılar Safevi Devleti'ne yakınlıklarından ötürü Osmanlı'nın Sünni uleması tarafından dışlanmıştır. Şah Veli İsyanı ve Kalender Şah İsyanı na destek vermişlerdir.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/6/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.