Müslüman Kardeşler'in Mısır'daki tarihi

Bu madde Mısır'da bulunan Müslüman Kardeşler Teşkilatı ile ilgilidir; aynı teşkilâtın ana maddesi için Müslüman Kardeşler maddesine bakınız.

Mısır

Müslüman Kardeşler Hasan el-Benna tarafından İsmailiye Mısır’ da Mart 1928’ de bir İslamcı, dinsel, politik ve sosyal bir hareket olarak kuruldu.^[1][2] Grup diğer nüfusu müslüman olan ülkelere de yayıldı, ancak en geniş veya en geniş olduğu düşünülen yapılanmalarından birisini Mısır' da, yıllar boyunca en kapsamlı, en iyi organize olmuş ve en disiplinli politik muhalefet yapılanmalarından birisi olarak kurdu.^[3][4][5] 1948, 1954, 1965 yıllarında birbirini takip eden örgüt ve devlet arasında karşılıklı komplo ve suikast suçlamaları ile geçen yılların ardından 2011 yılı devrimi ile İhvan-ı Müslimin yasal olarak tanımlanan bir organizasyon haline geldi.^[5] ve 30 Nisan 2011' de Özgürlük ve Adalet Partisi adı ile Mısır' da genel seçimlere katıldı.

1928 - 1938

Müslüman Kardeşler 1928' de bir Mısır' da ilkokul öğretmeni olarak görev yapan bir kamu görevlisi olan Hasan el-Benna ve Süveyş Kanalı' nda çalışan Hafez Abdel-Hamid, Ahmad Al-Hossary, Fuad Ibrahim, Abder-Rahman Hasab-Allah, Ismael Ezz ve Zaki Al-Maghraby isimli altı arkadaşı^[6] tarafından kuruldu. Benna bir okul öğretmeni olmakla birlikte geleneksel şeriati tefsirleri yolu ile geliştirerek toplumsal yaşama uyarlama, ilerletme ve Britanya İmparatorluğu' nun politik ve toplumsal adaletsizliklerine muhalif bir söylemle ortaya çıktı. Örgütün başlangıçta başvurduğu eğitim ve yardımseverlik alanları ile ilgili söylemleri sonucu tabanı hızla büyüyen bir gelişme gösterdi, modernizm ve dinsel gelenek arasında yıkılan bağları tekrar kurma iddiasını taşıdı.

1939 - 1954

1930' larda Nazilerle bağlar kuruldu ve İkinci Dünya Savaşı yıllarında İngilizlere yönelik ajitasyon, espiyonaj ve sabotaj faaliyetleri örgüt tarafından sürdürüldü ve Filistin' deki Britanya İmparatorluğu mandasına yönelik Britanya, Amerika ve Nazi Almanyası belgeleri ile doğrulanan silahlı saldırılar devam ettirilmekle birlikte Nazi Almanyası ile kurulan bu bağlar savaş yıllarında arttırıldı.^[7] Bu bağların bir yansıması olarak Müslüman Kardeşler, Hitler' in Kavgam adlı kitabında ve Siyon Yaşlılarının Protokolleri 'nin Arapça çevirilerinde belirttikleri var olan ilişkiyi batı ülkelerinin (müttefiklerin) Yahudilerle arasında derinleştirme ve genişletmesine yol açtılar.^[8]

Kasım 1948' de polis, Kardeşler in belge ve dökümanlarını ve üyelerinin isimlerinin listesi ve gereçleri ile birlikte yapmayı tasarladıkları bir eylemin planlarını ele geçirdi. Bu el koyma ile bir kısım belge ve aparatların ele geçirilmesi bir dizi bombalama ve suikast girişimlerinin yapılmasından önce gerçekleşmişti. Sonuç olarak 32 lideri tutuklandı ve yöneticilerine baskın yapıldı.^[9] Ertesi ay içinde Mısır başbakanı Mahmud Fahmi Nokrashi İhvan' ın dağıtılması talimatını verdi.

28 Aralık 1948' de Mısır başbakanı Nukraşi, Müslüman Kardeşler 'in tertiplediği bir suikast ile bir veterinerlik öğrencisi olan Abdel (Mecit) Ahmed Hassan tarafından öldürüldü. Bundan birbuçuk ay sonra, öldürülen başbakan Nukraşi' nin destekçileri veya hükümet ajanlarının bir misilleme olarak tertiplediği öne sürülen, Kahire' de düzenlenen bir silahlı saldırıda Benna hayatını kaybetti. Benna' nın ölümünden sonra yerine eski bir yargıç olan Hasan el Hudeybi Kardeşler' in başkanı oldu.

1952' de, Müslüman Kardeşler; liberal, ileri ve kozmopolit Mısır' ı sekteye uğrattığı belirtilen, aralarında çoğunlukla gece kulüpleri, sinama salonları, oteller ve İngilizler ile diğer yabancılar tarafından sıklıkla ziyaret edilmekte olan lokantaların bulunduğu Kahire kent merkezinde bulunan 750 binanın kundaklanarak yıkılması olaylarına karışmaktan suçlandılar.^[10]

Kardeşler, Mısır monarşisini sonlandıran 1952' de yapılan Hür Subaylar darbesine destek verdiler. Ancak askeri cunta gücü Kardeşler ile paylaşmadığı gibi sıkıyönetimi kaldırmaya yanaşmayınca Müslüman Kardeşler ile arası açıldı.

1954 - 1982

Cemal Abdül Nasır' a karşı düzenlenen bir suikast teşebbüsünden sonra, 1954' te, Gizli Aygıt (Jihaz el Sirri) üyesi ve Kardeşler mensubu olduğu iddia edilen bir kişi resmi kurumlar tarafından bu suikasti tertiplemekle suçlandı. Abdunnasır bu olaydan sonra Müslüman Kardeşler örgütünü yasakladı, üyeleri tutuklandı ve binlerce üyesi ceza aldı.

1964' te Seyyid Kutub ve kardeşi Muhammed Kutub 'un cezaevinden serbest bırakılmaları ile Ağustos 1965' te tekrar tutuklanmalarına kadar geçen sürede kısa bir yumuşama dönemi yaşandı. Kutub bu sefer Mısır devlet başkanına ve diğer kamu görevlilerine karşı tertiplenen suikastlerde rol alarak devleti yıkmaya teşebbüs etmek suçlamasına muhatap oldu ve kimilerinin göstermelik olarak yorumladığı bir duruşmada yargılandı.^[11] Kutub ve altı Müslüman Kardeşler üyesi duruşmada ölüm cezasına çarptırıldılar, karar 19 Ağustos 1966' da infaz edildi.

Kutub Müslüman Kardeşler' e sonradan katılmış olmakla birlikte Kardeşler' in en etkin düşünürü oldu. Müslüman toplumun İslami olmadığını ve sert bir devrim yoluyla İslam rehberliğinde dönüştürülmesi gerektiğini savundu. İslamın çağdaş bilgisizlik (cahiliye)' den yeniden düzenlenmesi için Müslüman ülke yönetimlerinin devrilmesi gerektiğini öne sürdü. Kutub başka ülkelerde en etki bırakan Kardeşler düşünürü olsa da, Mısır' da Kardeşler önderliği Kutub' un devrimci ideolojisine mesafeli durdular, şiddetçi olmayan bir reformist strateji takip ettiler. Kutub' un özellikle 1964' te yayımlanan Yoldaki İşaretler adlı eseri ve düşünceleri, (yalnızca Müslüman Kardeşlere değil) İslami Cihad ve El Kaide gibi radikal İslamcı gruplara ilham kaynağı oldu.^[12]

Nasır' ın halefi Enver Sedat, 1970' de Mısır Devlet Başkanı oldu ve tedrici olarak cezaevlerinde bulunan Kardeşler üyelerini serbest bıraktı ve bunların sol gruplara karşı yardımlarını sağladı. Örgüt geniş bir serbestlik gördü ancak yine de teknik olarak yasa dışı kaldı ve periyodik önlemlerle karşılaştı. Sonunda Kardeşler, Enver Sedat suikastinde anahtar bir rol oynadı.

1970' lerde, Kardeşler' den bağımsız olarak, geniş bir İslamcı eylemci öğrenci hareketi ortaya çıktı. Sedat, 1979' da İsrail ile imzalanan Camp David andlaşması sonrasında Müslüman Kardeşler ve diğer İslamcı örgüt ve grupların düşmanlığını çekti. Müslüman Kardeşler’in “Seyyid Kutub düşüncesine ihanet ettiğini” düşünenler Kutubçular, et-Tekfir ve’l-Hicre, İslamî Cemaat, İslamî Cihat, Yeni Cihat, Askerî Teknik Okul Örgütü, Ateşten Kurtulanlar, Muhammed Gençliği, Şevkiciler, Nezir Grubu^[13] gibi örgütleri kurdular.

Enver Sedat, 6 Ekim 1981' de, Suriye ve Mısır' da çok geniş bir tabana yayılan Müslüman Kardeşler' in Mısır Ordusu içinde bulunan ve Mısır Devrim Konseyi adı ile teşkilatlanan^[14] kolunda yer alan Mısır ordusunda yüzbaşı olan Halid İslambuli ve bir grup diğer asker tarafından öldürüldü. Suikastten önce Mısır ordusunda görev yapan 200 kadar subay ihvancı oldukları gerekçesi ile ihrac edilmişlerdi.^[15]

1982 - 2005

1980' lerde, Hüsnü Mübarek' in başkanlık dönemi boyunca pek çok İslamcı eylemci öğrenci Kardeşliğe katıldı. Kardeşler böylece, Mısır profesyonel ve öğrenci kurumlarına hakim duruma geldiler, komşu ülke ve köylerde sosyal hizmet ağları ile tanındılar.^[16] Müslüman Kardeşlerin yenilenen imajını bastırabilmek için 1992' de tekrar baskılar uygulamaya başlandı.^[17] Kitlesel tutuklamalara, polis tacizlerine karşın, Kardeşler' in adayları takip eden parlamento seçimlerinden güçlenerek çıktılar.

Sonraki on yılın ardından Kardeşler daha demokratik bir sistem çağrılarını yinelediler. 1997' de Müslüman Kardeşler Genel Önderi Mustafa Meşhur gazeteci Halid Daoud' a, Kıpti Hıristiyanlar, Ortodoks ve Yahudilerin devlete, devlet uzun süreli bırakma (cizye) vergisi ödemeleri gerektiğini düşündüğünü söyledi.^[18] Askere alınmayacak müslüman olmayanlardan, devletten bir koruma vergisi olarak alınacaktı. Diğer yandan müslümanlar için askerlik zorunluluk olacaktı. Sonra sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Mısır parlamentosunda, üst kurumlarda, özellikle ordu içinde Hıristiyanların bulunmasını, biz Müslüman bir ülke olduğumuzdan önemsemiyoruz. Bu gerekli, çünkü bir Hristiyan ülke bir Müslüman ülkeye saldırdığında ve ordunun Hıristiyan unsurları bulunuyorsa bunlar bizim düşman tarafından yenilmemizi sağlar."^[19] Guardian gazetesine göre, bu söylem altı milyon Kıpti Hıristiyanın ayağa kalkmasına yol açtı ve "sözlerin sahibi söyleminden dönüş yapmak zorunda kaldı."^[20]

2000' de, 15 MK üyesi Mısır parlamentosuna seçildi. 2000-2005 yılları arasında Mısır parlamentosunda bulunan Müslüman Kardeşler üyesi vekillerin meclisteki konuşmalarının yazılı olduğu bir kitapta Meclis Başkanı Hamdy Hassan 'ın hararet içinde Müslüman Kardeşlerin edebiyattan güzellik yarışmalarına kadar islam dışı ve dine küfür olarak buldukları hissinde olduklarını söylediği bulunuyor. Bir başka Müslüman Kardeşler üyesi Mısır Vekili Gamal Heshmat ise Kültür Bakanı Hosni 'ye üç romanın dine hakaret ettiği ve cinsel konuları içerdiği gerekçesi ile yasaklaması için istekte bulundu.^[21]

2005 - 2010

2005' te, Müslüman Kardeşler Kifaye (Yeter) hareketi ile ön demokrasi gösterilerini katıldı. 2005' teki parlamento seçimlerinde, Müslüman Kardeşler Acil Kanunu altında bağımsız olarak aday olabildiler ve bu seçimlere Çözüm İslam' dır sloganı ile katıldılar.^[22] Seçim sürecinde maruz kaldıkları pek çok ihlale karşın, en geniş muhalefet bloku olarak 88 sandalye (Toplamın %20' sini) kazandılar. Yasal olarak onaylanmış diğer muhalifler ancak 14 sandalye aldılar.

1.000' den fazla Kardeşler üyesi seçimin ikinci ve üçüncü etaplarından önce tutuklandılar, bağımsız seçim gözetmenlerine göre polis bazı bölgelerde Kardeşler destekçilerinin oy sandıklarına ulaşmalarını engelledi. Kardeşler önderleri hükümeti yedi bölgede iktidar partisi lehinde oyları değiştirmekle suçladı. 100' den fazla yargıç, "İktidar partisi destekçilerinin saldırgan ve uygun olmayan davranışlarını ve polisin bunları sadece seyrettiğini" belirten tutanaklar yazdı.."^[23]

Seçim sürecinde ve sonrasında Kardeşler, Mısır' ın değişimi ve reformaların gerçekleştirilmesinin sorumlulukları olduğunu söyledikleri önderlik konuşmaları kimileri tarafından Saldırgan Cazibe olarak adlandırıldı. Bu konuşmaların Kıpti konusuna gönderme olduğu ve Kıptilerin koşulları Kardeşlerin yönetiminde daha iyi olacaktı ve Kıptiler bir ehli zimmet değil, tam vatandaş olacaklardı. Ayrıca Kıpti Hristiyanların bir ayrımcılık olarak gördükleri eski kilise bina izin sisteminin geliştirileceği imasını yaptılar.^[24] Örgüt, uluslararası alanda İngilizce bir ağ sitesi hazırladı ve bazı M.K. önderi grubu batıya yeniden tanıtmak üzere bir kampanya başlattılar, batının Kardeşleri yanlış kavradığını belirttiler. Bizden korkmaya gerek yok başlığı ile Amerikan The Guardian gazetesinde bir makale ve bir başka makale de Amerikan Yahudi gazetesi The Forward 'da yayımlandı.^[24]

Bu kampanya, kimilerince her ne kadar, Mısır hükümeti ve kendisini batıyla bir daimi bir çatışma içinde gören kökten İslamcılara karşı olan batı ile Mısır hükümeti arasında varsayılan ittifaka bir tehdit olarak yorumlansa da toplumun radikal dine kayması ve batı ile çatışmada bir bükülme noktası idi. Mısır hükümeti bu hamleye sedece önderlerini tutuklamakla ve mali kaynaklarını sıkıştırarak değil aynı zamanda anayasanın birinci maddesinde Hıristiyan kadın ve erkeklerine herhangi bir kamu kurumunun hatta başkanlığın yolunu açan bir vatandaşlık tanımı düzenlemesi ile karşılık verdi ve devletin dininin İslam olduğu ibaresini çıkardı. Maddenin yeni hali oylamaya sunulduğunda Müslüman Kardeşler üyeleri yasama odasını terk ettiler.^[25]

Parti ayrıca birçok Mısır' lıyı yabancılaştırarak attığı yanlış adımlar nedeniyle zayıfladı ve hükümetin elinde oynadı. Aralık 2006' da maskeli Müslüman Kardeşler üyesi öğrenciler Kahire' deki El Ezher Medresesi' nde üniformalar giyerek, 'Sabit Kalacağız' deyişini sahneledikleri askeri bir geçit töreni ve dövüş sanatlarını içeren bir talim yaptılar. Gazeteci Jameel Theyabi 'ye göre bu hareketlerin anlamı grubun, 'Gizli Hücreler' dönemine dönüşün ve askeri bir yapılanmayı oluşturmanın mesajını verdiğiydi.^[26]

Diğerleri grubun şiddete dönük geçmişi ve topluca ortaya çıkan bir haykırışı olduğunda hemfikirdi.^[27][28]

Bir gözlemciye göre: "Batı ile bir takım uzlaşma yanlısı sözden sonra, Kardeşler,

Tahrik edici retoriklerine doğru geri çekildi: Tüm intihar eylemcileri şehittir, dediler. İsrail alışıldık biçimde yine Yahudiler oldu. Hatta teolojik söylemleri daha çatışmacı ve toplumsal tutuculuk merkezli oldu.^[29]

İki yıl sonra Mısır hükümeti, bağımsız adayların genel seçimlere katılmasını engelleyen gerçekte Müslüman Kardeşleri kapsayan bir anayasa değişikliğini gerçekleştirdi. Binlerce üyesi tutuklandı ve askeri mahkemelerde yargılandılar.^[30] 2006' dan 2008' e kadar yerel konsey seçimleri ertelendi, MK üyeleri diskalifiye edildiler. MK seçimleri boykot etti. Binlerce Kardeşler üyesi tutuklandı ve askeri mahkemelerde yargılandılar.

Kardeşler 'e ve oy yeri gözlemcilerine yönelik kitlesel tutuklamalar neticesi 2010 seçimlerinde birisi dışında tüm Kardeşler üyeleri sandalyelerini kaybettiler. Buna bir tepki olarak Kardeşler sözcüsü şöyle söyledi: "Sandalyelerimizi ve parlamentoda fazlasıyla hak ettiğimiz temsil gücümüzü kaybettik. Ama halkın sevgisini, desteğini ve seçimlerde ortaya çıkan medya savaşını kazandık."^[31]

2011 - Günümüz

2011 Devriminden ve Hüsnü Mübarek' in düşürülmesinden sonra grup yasallaştı.^[5] 30 Nisan 2011' de, Özgürlük ve Adalet Partisi adı ile kendi deyimlerine göre 2011 Eylül seçimlerinde sandalyelerin yarıdan fazlasını hedefleyen yeni bir parti kurdular.^[32] Kadınların veya Kıpti Hıristiyanların bakan olabilmelerini değil ama başkan olabilmelerini ret ettiler.^[33]

Genel önderleri

Mısır' daki Müslüman Kardeşler' in Genel Önderleri (المرشد العام لجماعة الإخوان المسلمون);

• Kurucu & Birinci Genel Önder : 1928 - 1949: Hasan el-Benna حسن البنا
• 2. G.Ö : 1949 - 1972: Hasan el-Hudeybi (Hassan al-Hudaybi) حسن الهضيبى
• 3. G.Ö : 1972 - 1986: Ömer el-Tilmisani عمر التلمسانى
• 4. G.Ö : 1986 - 1996: Muhammed Hamid Ebu el-Nasr (Muhammad Hamid Abu al-Nasr) محمد حامد أبو النصر
• 5. G.Ö : 1996 - 2002: Mustafa Meşhur (Mustafa Mashhur) مصطفى مشهور
• 6. G.Ö : 2002 - 2004: Me' mun el-Hudeybi (Ma'mun al-Hudaybi) مأمون الهضيبى
• 7. G.Ö : 2004 - 2010: Muhammed Mehdi Akif (Mohammed Mahdi Akef) محمد المهدى عاكف
• 8. G.Ö & Şimdiki Önder: 16 Ocak 2010 - Günümüz: Muhammed Bedii محمد بديع

Kaynakça

1. "FAS Intelligence Resource Program". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160313013521/http://fas.org/irp/world/para/mb.htm. 
2. "Muslim Brotherhood Movement Homepage". 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20090228200457/http://ummah.net:80/ikhwan/. 
3. Bradley, John R. Inside Egypt: The Land of the Pharaohs on the Brink of a Revolution by John R. Bradley, (Palgrave MacMillan, 2008), p.49
4. Egypt global security.org
5. 'Shariah in Egypt is enough for us,' Muslim Brotherhood leader says|23 May 2011
6. Islamvision, Imam Husan
7. See Ian Johnson, A Mosque in Munich: Nazis, the CIA and Rise of the Muslim Brotherhood in the West (New York: Houghton Mifflin Harcourt, 2010); Matthias Küntzel, Jihad and Jew-hatred: Islamism, Nazism and the Roots of 9/11 (New York: Telos Press, 2007); Klaus-Michael Mallmann and Martin Cüppers, Halbmond und Hakenkreuz: Das 'Dritte Reich', die Araber und Palästina (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2006), and Klaus Gensicke, Der Mufti von Jerusalem und die Nationalsocialisten: Eine politische Biographie Amin el-Husseinis (Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2007).
8. Bir önceki notta listelenen çalışmalara ek olarak Jeffrey Herf' in detaylı ve kapsamlı olarak hazırlanmış Arap Dünyasında Nazi Propagandası adlı eserine bakınız. (Nazi Propaganda for the Arab World , New Haven, London: Yale University Press, 2009).
9. Chamieh, Jebran, Traditionalists, Militants and Liberal in Present Islam, Research and Publishing House, [1994?], p.140
10. The Rebellion Within, An Al Qaeda mastermind questions terrorism. by Lawrence Wright. newyorker.com, June 2, 2008
11. (Sivan (1985) p. 93.; Fouad Ajami, "In the Pharaoh's Shadow: Religion and Authority in Egypt," Islam in the Political Process, editor James P. Piscatori, Cambridge University Press, 1983, pp. 25–26.)
12. Gazete Port, Müslüman Kardeşler Kimdir?
13. Enver Sedat' tan Zeytindalı
14. Dünyada Terör, Emin Demirel, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, S.89-90]
15. 1928' den günümüze Müslüman Kardeşler, Enver Sedat' ın öldürülmesi
16. John Walsh. Harvard International Review: Egypt’s Muslim Brotherhood. Perspectives on the United States, Vol. 24 (4) Winter 2003
17. Robinson, Francis (2008). The Islamic world in the age of western dominance. Cambridge: Cambridge Univ. Press. ISBN 978-0-521-83826-9. 
18. article printed in Al Ahram Weekly July 5–9, 1997, quoted in Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: the Egyptian Experience by Caryle Murphy, pp. 241, 330.
19. Passion for Islam: Shaping the Modern Middle East: the Egyptian Experience, by Caryle Murphy, Simon and Schuster, 2002, pp. 241, 330.
20. The Muslim Brotherhood uncovered| ack Shenker in Cairo and Brian Whitaker| guardian.co.uk| 8 February 2011
21. Bradley, John R., Inside Egypt: The Land of the Pharaohs on the Brink of a Revolution by John R. Bradley, Palgrave MacMillan, 2008, p.62
22. Bradley, John R. Inside Egypt: The Land of the Pharaohs on the Brink of a Revolution by John R. Bradley, Palgrave MacMillan, 2008, p.56
23. Muslim Brotherhood and Egypt's Parliamentary Elections| Sharon Otterman| 1 December 2005
24. Osman, Tarek, Egypt on the Brink, (Yale University Press, 2010) p.101
25. Osman, Tarek, Egypt on the Brink, (Yale University Press, 2010) p.102
26. The Brotherhood's Power display (18 December 2006) Jameel Theyabi| Dar Al-Hayat
27. "Muslim Brotherhood Falters as Egypt Outflanks Islamists" By YAROSLAV TROFIMOV MAY 15, 2009 wsj.com
28. Osman, Tarek, Egypt on the Brink by Tarek Osman, Yale University Press, 2010, 103
29. Osman, Tarek, Egypt on the Brink, (Yale University Press, 2010) p.113
30. fault lines in egypts muslim brotherhood
31. Essam Elerian quoted in Egypt's winners and losers| Alaa Bayoumi| aljazeera.net| 29 November 2010
32. Egypt: Muslim Brotherhood sets up new party, 30 April 2011
33. Freedom and Justice Party Open to Copt as Deputy, 2011 May 11

en:History of the Muslim Brotherhood in Egypt

Ayrıca bakınız

• Müslüman Kardeşler
• 2011 Mısır Devrimi
• Müslüman Kardeşlerin Suriye' deki Tarihi
• Hasan el-Benna
• Seyyid Kutub
• Reşid Rıza
• Muhammed Abduh

Daha geniş bilgi için

• Müslüman Kardeşlerden Yeni Osmanlılara İslamcılık, Selin Çağlayan, İmge Kitabevi, 2010 ISBN 978-975-533-667-1
• Udo Ulfkotte: Der heilige Krieg in Europa - Wie die radikale Muslimbruderschaft unsere Gesellschaft bedroht. Eichborn Verlag 2007, ISBN 978-3-8218-5577-6
• Johannes Grundmann: Islamische Internationalisten - Strukturen und Aktivitäten der Muslimbruderschaft und der Islamischen Weltliga. Wiesbaden 2005, ISBN 3-89500-447-2 (Review by I. Küpeli)
• Gilles Kepel: Der Prophet und der Pharao. Das Beispiel Ägypten: Die Entwicklung des muslimischen Extremismus. München Zürich 1995.
• Matthias Küntzel: Djihad und Judenhass. Freiburg im Breisgau 2003 (2. Aufl.)
• Richard P. Mitchell: The Society of the Muslim Brothers. London 1969.
• Emmanuel Razavi : Frères musulmans : Dans l'ombre d'Al Qaeda, Editions Jean Cyrille Godefroy, 2005
• Xavier Ternisien : Les Frères musulmans, Fayard, 2005
• Latifa Ben Mansour : Frères musulmans, frères féroces : Voyages dans l'enfer du discours islamiste, Editions Ramsay, 2002
• Paul Landau : Le Sabre et le Coran, Tariq Ramadan et les Frères Musulmans à la conquête de l'Europe, Editions du Rocher, 2005.
• Ted Wende : Alternative oder Irrweg? Religion als politischer Faktor in einem arabischen Land, Marburg 2001

Dış bağlantılar

• Ikhwan Online (Arabic)
• Ikhwan Web (English)
• Profile: Egypt's Muslim Brotherhood, Al Jazeera English, February 6, 2011
• The Muslim Brotherhood Uncovered, Jack Shenker and Brian Whitaker, The Guardian, February 8, 2011
• Profile: Egypt's Muslim Brotherhood, BBC News, 9 February 2011