Massagetler
Massagetler İranî halklardandır.[1] MÖ 6. yüzyıllarda Orta Asya'nın güney bölgelerinde Persler'in komşusu olan bir devlettir. Sakalar'ın batıya doğru göçüp bu bölgede devlet kurmalarının nedeni Eski Yunan'da yaşamış ünlü şair Herodot'a göre Massagetlerin baskısıdır. Kimi kaynaklara göre Pers Hükümdarı Büyük Kiros'un da öldüğü Siriderya kıyısında yapılan savaş Sakalar'la değil Massagetler'le yapılmıştır.
Hazar Denizi ile Aral Gölünün doğusunda yaşadıkları söylenmektedir. Masagetler'e Alan ve Khorezm İranileri karışmışsa da menşe itibariyle Türk oldukları ileri sürülmektedir.[2] Masaget adı "balık yiyenler" anlamında olduğu savunulmaktadır.. M.Ö. 530 yılında Pers kralı Kirus'un seferi vesilesi ile daha iyi bilinen bu Masagetler Kraliçe Tomris kumandasında, Pers ordusunu mağlup ederek Kirus'un ölümüne sebebiyet vermişlerdi. Strabon ise Kirus'un savaşmış olduğu Masaget'lerin büyük bir göçebe halk olduğunu veya konfedarasyon olduğunu onlardan bir kısmının dağlarda, bir kısmının ovalarda, bir kısmının da bataklık ve adalarda yaşadıklarım anlatmaktadır. Masagetler balıkçı ve toplayıcı iptidai bir toplumdu. Pers kralı Kirus M.Ö.530/528 deki ölümünden, Bactria Grek Krallığının düşüşü (tahminen M.Ö. 130) ne kadar Batı Türkistan'daki en güçlü kurumsal güç Massaget konfederasyondu.[3]