Muhammed'in evlilikleri
Muhammed, kaynaklara göre 9 ile 19 arasında değişiklik gösteren kadınla evlenmiştir. Müslümanlar, Muhammed'in eşlerini bir saygı ifadesi olarak "Mü'minlerin anneleri" olarak ifade ederler. Bunun sebebi Ahzab Suresi'nin 6. ayetinde geçen "Peygamber, müminlere kendi nefislerinden önce gelir. Onun hanımları da onların analarıdır."[1] ifadesidir.
Muhammed'in hayatı geleneksel olarak Hicret öncesi (Mekke, 570-622) ve Hicret sonrası (Medine, 622-632) olmak üzere ikiye ayrılır. Muhammed evliliklerinden 2'si hariç tümünü Hicret sonrası döneminde gerçekleştirmiştir.
Medine döneminde Muhammed'in her bir eşi için Mescid-i Nebevinin duvarlarına bitişik odalar yapılmıştır. Muhammed öldüğü zaman geride 9 adet dul bırakmış ve bu kadınlar müminlerin anneleri sayıldığı için ömürleri boyunca diğer erkeklerle evlenmemişlerdir.
Evliliklerinin ana amaçları
Arap kültüründe evlilikler kabile ihtiyaçlarına göre planlanır, kabile içinde ve diğer kabileler arasında ittifaklar oluşturma amacıyla yapılırdı.[2] Watt'a göre Muhammed'in bütün evlilikleri arkadaşlık ilişkilerini güçlendirme politikasına hizmet ediyordu ve Arap gelenekleri üzerine kurulmuştu.[3] Esposito Muhammed'in bazı evliliklerinin dul kadınlara yeni bir yaşam şansı vermeyi amaçladığını ifade eder.[4][5] Francis Edwards Peters'a göre Muhammed'in evlilikleri hakkında genellemeler yapmak zordur; Onlardan bazıları politik, bazıları acıma, bazıları savaşta eşi ölen hanımların sokakta ve yaşam olarak zorluk çekmemeleri işleri ile alakalıydı.[6] Muhittin Akgül Muhammed'in eğitim-öğretim, sosyal, dini-teşrii (şeriat, ya da yasa koyma) ve siyasi sebeplerle evlilikler yaptığını ifade eder.[7] Turan Dursun'a göre ise evliliklerinin mal, statü, cinsel arzular gibi çeşitli amaçları bulunmaktaydı.[8]
Evlilikleri
|
Hatice bint Hüveylid
Mekke'nin ticaretle uğraşan en varlıklı ailelerinden birine mensup olan Hatice Muhammed'e önce iş daha sonra da evlenme teklif etti.[9][10][11] Evlendiklerinde Muhammed'in 25, Hatice'nin ise 40 yaşlarında olduğu ifade edilir.[12][13] Hatice ölünceye kadar başka eş almadı.[14][15] Muhammed'in Hatice'den, 2 oğlan ve 4 kız olmak üzere 6 çocuğu olmuştur.[16][17][18] Hatice vefat ettikten 2,5 yıl sonra, 53 yaşından sonra Polijinik evlilikler yapmıştır.[19]
Sevde bint-i Zem’a
Hatice'nin ölümünden sonra, Havla bint Hakim'in ev işlerine yardımcı olur tavsiyesiyle evlendiği dul ve yaşlı bir kadındı. Muhammed ile evlendiğinde 55 yaşlarındaydı.[13]
Aişe bint-i Ebu Bekir
Sevde bint-i Zem’a ile evliliğinden kısa bir süre sonra da Aişe bint Ebu Bekir ile sözlenmiştir.[20][21] Aişe ile sözlendikten 3 yıl sonra yani hicretten sonra evlenmiştir.[22][23] Aişe, Muhammed'in önceden evlilik yapmamış tek eşidir.[22][24] Aişe'nin Muhammed'le evlendiği sırada yaşı bir kaynakda 9,[25] karşılaştırmalı çalışma yapan kaynaklarda ise 17-18[26][27] veya 20[28] olarak geçer.
Süleyman Ateş, Aişe'nin yaşı ile ilgili rivayetlerin Aişe’nin hayatını yazan tarihçilerin verdiği bilgilerle uyuşmadığını "Tarihçilerin ve bibliyografların tespitine göre Ayşe, Peygamberimizin kızı Fatıma'dan beş yaş küçüktür. Fatıma Peygamberlikten 5 yıl önce doğmuştur. Demek ki Ayşe, Peygamberliğin başlangıç yılında doğmuştur. Muhammed Peygamber olduktan itibaren 13 yıl Mekke'de kaldı. Peygamber hicret ettiği zaman Ayşe 13 yaşında olmalıdır. Peygamber Medine'ye göçtükten iki yıl sonra Ayşe ile evlendiğine göre (el-İsâbe: 4/359) demek ki evlendiği zaman Ayşe en az 15 yaşında idi. Ayrıca Ayşe, Peygamber'le nişanlanmadan önce Cübeyr ibn Mut‘im’e nişanlı veya sözlü idi. Bu da onun, Peygamber, kendisini istemeden önce evlenecek yaşta olduğunu göstermez mi? Bu yaş da her hâlde dokuz yaş değildir. Demek ki Peygamber istediği zaman Ayşe, en azından evlenecek çağ olan 15 yaşlarında idi. Bu yaş da Arabistan gibi sıcak ülkelerde tam evlenme çağıdır. Bizde de eskiden kız çocukları erken evlendirilirdi. "14'üne gelince kızı ya ere veya yere vermeli" cümlesi bir ata sözü gibi söylenir. Zaten evlenecek çağda olmayan birisini Peygamber’e önermezlerdi. Çünkü Ayşe'yi direkt olarak Peygamber istememiş, halası onu Peygamber'e önermiş, o da uygun görmüştü. Bir başka rivayete göre Ayşe Peygamberimizin kızı Fatma ile yaşıttır. Fatma’nın doğumunda babası 35 yaşında idi. Bu durumda Ayşe evlendiğinde 20 yaşlarındadır." sözleriyle ifade etmektedir.[28]
Zeynep bint-i Cahş
Evlatlığı olan Zeyd'in ayrıldığı hanımı ve halasının kızıdır.[24][29]
Savaş dullarıyla yapılan evlilikler
Hicret'ten sonra Muhammed, savaşlarda ölen Müslümanların dulları ile evlilikler yapmıştır. Bu durumda olan kadınlar:[13]
Hafsa bint-i Ömer
Hafsa bint Ömer bin Hattab, Uhud'da ölen Huneys b.Huzafe'nin dulu ve Ömer bin Hattab'ın kızıdır.[30]
Hind bint-i Ebî Ümeyye
[19][31] Uhud'da ölen Abdullah bin Abdilesed'in duludur.[32])
Reyhâne bint-i Zeyd
Benî Kurayza Gazvesi’nde esir düşmüş, sonradan Müslüman olmuştur. İslam Peygamberi Muhammed ile evliliği Müslümanlığı kabul etmesinden sonradır.[33]
Zeynep bint-i Huzeyme
Bedir'de ölen Ubeyde b. el-Haris'in duludur.[34],
Barış veya ittifak amaçlı evlilikler
Cüveyriye bint Haris
Mustalik oğullarının reisi el-Haris’in kızıdır.[19][31][35]
Safiyye bint Huyey
Medine Yahudilerinden Nadiroğulları kabilesi reisi Huyey bin Ahtab’ın kızıdır.[36][37]
Ümmü Habibe Remle bint-i Ebî Süfyan
Kureyş lideri Ebu Süfyan'ın kızıdır.[38]
Mâriye el-Kıbtiyye
Mısır Mukavkısı'nın hediyesi olarak gelmiş [39]) ve Medine’de İslam Peygamberinin tebliği üzerine İslamı kabul etmiş müslüman ve[31] daha sonra Peygamber ile nikâhlanıp, evlenmiş bir yıl sonra da Muhammed'in erkek çocuklarından İbrahim'i dünyaya getirmiştir.[19][31][40]
Meymûne bint-i Haris
Âmir b. Sa’sa’a kabilesindendir.[41]
Evliliklerinin Zaman Çizelgesi
Aile hayatı
Muhammed ve ailesi Medine'deki Mescid-i Nebeviye bitişik küçük odalarda yaşadı. Bunların her birinin genişliği 1,70 metre, uzunluğu 2.30 metre ve tavan yüksekliği ortalama bir adam ayakta durabileceği kadardı. Kapı olarak battaniye gibi bir perde kullanılırdı.[42] Enes bin Malik'in rivayetine göre, "Peygamber her gündüz ve gece boyunca, bütün eşlerini ziyaret ederdi ve mescide bitişik oda sayısı onbir idi." (Buhari,1,5,268)
Muhammed'in eşleri "Mü'minlerin Anneleri" gibi özel bir statüye sahip olsa da, Muhammed, onların hiçbirine bu statüyü kullanarak özel muamaleye tabi tutulmalarına izin vermedi.[43]
Tartışmalı konular
Muhammed'in evlilikleri ile ilgili bilgilerin bir bölümü Kur'an'a dayanır. Bunun dışında Hadis, siyer ve tefsir gibi kaynaklardan derlenen bilgiler, bu evliliklerle ilgili bilgi kaynaklarını oluşturmaktadır. Bazı araştırmacılar bu kaynaklarda verilen bir takım bilgilerin doğruluk derecesini sorgulanabilir nitelikte bulmaktadırlar.[44][45]
Muhammed'in kesin sayısı bilinmeyen, çok sayıda evlilik, esire veya cariye edindiği değişik kaynaklarda bulunur. Buna göre Muhammed 9,[46] 11,[47] 11 ya da 13,[48] 12,[13][49][50] 13,[47], 12 evlilik ve iki cariye[51] 15,[48] 19,[52] 16 evlilik ve 6 cariye,[53] 10 evlilik, 10-15 cariye,[54] kadın ile evlilik yapmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ Aleem, Shamim (2007). "12. Mothers of Believers". Prophet Muhammad(s) and His Family. AuthorHouse. s. 85. ISBN 978-1-4343-2357-6.
- ↑ Amira Sonbol, Rise of Islam: 6th to 9th century, Encyclopedia of Women and Islamic Cultures
- ↑ Watt (1956), ss. 287
- ↑ Esposito (1998), ss. 16–8.
- ↑ John Esposito. Islam: The Straight Path. Oxford University Press. ss. 17-18.
- ↑ F. E. Peters (2003), ss. 84
- ↑ http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/peygamberimizin-hanimlari-ve-evliliklerindeki-hikmetler-2#.UdpmFDvwnSs
- ↑ http://www.turandursun.com/index.php?option=com_content&view=article&id=469:muhammedin-cinsel-hayati-2&catid=44&Itemid=117
- ↑
- ↑
- ↑
- ↑ İbnü'l-Esîr, el-Kâmil 2/39
- 1 2 3 4 Prof.Dr. Mehmet Soysaldı, Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri
- ↑ Bullough (1998), ss. 119
- ↑ Reeves (2003), ss. 46
- ↑ İbn Hişam, es-Siretü’n-Nebeviyye, I, 190.
- ↑ İbn Hişam, age., I, 190; İbn Sa’d, Tabakat, I, 133
- ↑ Peygamber Efendimizin Evliliklerinin Sebep ve Hikmetleri.
- 1 2 3 4 İbn Sa’d, Ebu Abdillah Muhammed, et-Tabakatü’l-Kübrâ, Beyrut 1985, VIII, 216-220.
- ↑ D. A. Spellberg, Politics, Gender, and the Islamic Past: the Legacy of A'isha bint Abi Bakr, Columbia University Press, 1994, ss. 40
- ↑ Watt, Aisha, Encyclopedia of Islam
- 1 2 Karen Armstrong, Muhammad: A Biography of the Prophet, Harper San Francisco, 1992, ss. 145.
- ↑ Tabari, Volume 9, Page 131; Tabari, Volume 7, ss. 7
- 1 2 Momen (1985), ss. 9
- ↑ [hadis.ihya.org/buhari/konu/955.html Sahîh-i Buhârî]
- ↑ Mehmet Azimli, İslâmi araştırmalar, c.16, sayı 1/2003, Dicle Üniversitesi, İlâhiyat Fakültesi
- ↑ http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/aise-validemiz-in-evlilik-yasi#.UeNB_tKG5Ko Dr.Reşat Haylamaz "Aişe Validemizin evlilik yaşı" (Akademik izâhat)
- 1 2 http://www.suleyman-ates.com/index.php?option=com_content&view=article&id=564%3Ahz-ayenin-evlenme-yayla-ilgili-rivayetler-tarihi-bilgilere-terstir&catid=46%3Aubat-2013&Itemid=97 Aîşenin evlilik yaşı, Prof Dr Süleyman Ateş
- ↑ Watt (1974), ss. 156-159
- ↑ Nomani (1970), ss. 360
- 1 2 3 4 http://web.firat.edu.tr/msoysaldi/efendimizinevlilikleri.pdf Prof.Dr.Mehmet SOYSALDI
- ↑ Umm Salamah. Courtesy of ISL Software. University of Southern California.
- ↑ http://www.islamkent.org/threads/37323-Her-g%C3%BCn-10-dk-ay%C4%B1r%C4%B1n!-(Hz-Muhammed-(sav)-in-hayat%C4%B1)/page5 Doç Dr Casim AVCI Hz.Muhammed (sav)'in hayatı
- ↑ Watt(1956), pg.393
- ↑ Rodinson, ss. 196.
- ↑ Nomani(1970) ss. 424.
- ↑ Watt (1964) ss. 195
- ↑ Umm Habibah: Ramlah Bin Abi Sufyan. IslamOnline.
- ↑ A. Guillaume (1955), ss. 653
- ↑ İbn Sa’d, age., VIII, 212, 213.
- ↑ Al-Shati, Bint (2006-12). The wives of the Prophet. Matti Moosa (trans.), D. Nicholas Ranson. Gorgias Press LLC. s. 52. ISBN 978-1-59333-398-0.
- ↑ Numani, ss. 259-60
- ↑ Ramadan (2007), ss. 168-9
- ↑ http://www.sonmezkutlu.com/?pnum=43&pt=Tarihsel%20Muhammed%20ile%20Menkabevi%20Muhammed'i%20Ay%C4%B1rman%C4%B1n%20%C3%96nemi
- ↑ http://www.suleyman-ates.com/index.php?option=com_content&view=article&id=425:bn-shaktan-oence-siyer-yazar-var-m&catid=38:haziran-2012&Itemid=118
- ↑ http://www.ali-gomaa.com/?page=scholary-output&so_details=153
- 1 2 http://www.answering-islam.org/Shamoun/mhd_marriages.htm
- 1 2 http://www.bible.ca/islam/dictionary/M/muhammad.html
- ↑ http://www.light-of-life.com/eng/reveal/r5405et8.htm
- ↑ http://www.islamawareness.net/Muhammed/ibn_kathir_wives.html
- ↑ http://mukto-mona.net/Articles/asghar/muhammad_islam12.htm
- ↑ http://www.islam-watch.org/authors/68-mumin/1164-muhammad-and-wives-a-look-into-the-harem-of-the-holy-prophet.html
- ↑ http://www.bible.ca/islam/islam-myths-muhammad-sinless-4-wives.htm
- ↑ http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/List+of+Muhammad's+wives+and+companions