Tefsir
Kur'an |
---|
İçerik
|
İslam Portalı |
Tefsir (Arapça: علم التفسير; İlm ut Tefsir), İslam dini terimidir. 'el-Fesr' masdarından tef'il babında yorumlamak, açıklamak manalarına gelen bir kelimedir. Eşdeğer bir kelime te'vil (yorum) dir. Kur'an ayetlerinin açıklanmasına dâir dalıdır. Tefsir ilmi ile uğraşan kişiye müfessir denir. Al-i İmran Suresi 7. ayetinde yer aldığı üzere Kur'an hem anlamı açık (anlaşılır, muhkem), hem de yoruma açık (müteşabih) ayetleri bünyesinde barındırır. İslam tarihinde Kur'an ayetlerini anlamak veya anlamlandırmak üzere çok sayıda çalışma yapılmıştır.
Tefsirciler tarafından ilk müfessir kabul edilen Muhammed, Kur'anı yine Kur'an ile tefsir etmiştir. Sahabe ve tabiin denilen birinci ve ikinci nesil Müslümanlardan rivayetle Muhammed'in Kur'an ayetleri ile ilgili bazı açıklamaları hadis külliyatları içerisinde kaydedilmiştir.
Amaç
- Metnin tarzını belirleme,
- Kur'anda anlaşılamayan, bilinmeyen (Garaib'ül Kur'an) kelime, deyim, cümlecik vs.leri anlamaya çalışma,
- Ayetlerin manalarını netleştirme,
- Ayetlerden kanun ve kurallar çıkartma, (Fıkıh ve şeriat)
- Metafor ve temsili konuşmalar'ın altındaki düşünceleri açıklama,
- Kur'an kıssalarının açıklanmasıdır.
Meâl, Kur'an ayetlerinin "yorumlu tercümesi", tefsir ise ayrıntılı açıklamasıdır. Tefsir ve meal yazarları, birebir tercümedeki metne cümlelerdeki anlatım bozukluklarının giderilmesi, kapalı anlatımlar, cümle düşüklükleri, kelimelerin tam karşılığının meal yapılan dilde bulunmaması, birebir tercümenin sakıncalı bulunması vb. sebeplerden ayetleri doğrudan tercüme etmekten kaçınırlar. Bu çalışmalarda çok sayıda bir diğerinin anlayışını sorunlu yaklaşımlar olarak gören suçlayıcı eleştiriler görmek olasıdır.[1][2][3][4] Bu çerçevede anlayış ve uygulamalardaki farklılaşmaların dini metinlere, ayrıca şeriat uygulamalarına; Abdest, Namaz, tesettür, mut'a, hac vb. ibadetlere yansımıştır.
Tefsir türleri
Tefsir: Açıklayan, kapalılığı gideren, haber veren, fısıltı yapan anlamındadır. Kur'an ayetlerinin yazıldığı döneme ait Arapça dilbilgisi (belağat, bedii, beyan), varsa ilgili hadis rivayetleri ve kontext (konu, bağlam, islami literatürde esbab-ı nüzul) özelliklerini kullanarak açıklamaya çalışan bilim dalıdır. Geleneksel tefsircilerde pek görülmeyen mitoloji, bilim tarihi ve antropoloji gibi alanlardaki bilgi de bazı ifadelerin anlaşılması için önemli olabilir.
Tefsirde başlıca üç türe ayrılan gelenek oluşmuştur;
- Rivayet tefsiri; Kur'anın peygamber, sahabi ve tabiinden nakledilen ve hadis külliyatlarında kaydedilen yorumlarıyla yazılan tefsirlere rivayet tefsiri denir. Bu tefsirlerde sıklıkla islam öncesi dönem şiirleri ve İsrailiyat rivayetlerine de yer verilir.
- Dirayet (akıl) tefsiri; Müfessirin dil, kontekst (konu, bağlam veya esbab-ı nüzul), amaç (makasıt), sosyo-kültürel çevre gibi alanlardaki bilgi birikimi ve zihinsel faaliyetini ortaya koyduğu tefsir çalışmalarını,
- İşari tefsir; Kur'anın batıni, tasavvufi yorumlara göre yapılan tefsirlerine mistik, işari, batıni tefsir denilmiştir. Kur'an ayetlerinin görünen anlamları dışında, daha derin ve gerçek anlamları bulunduğu inancına dayanan tefsir anlayışıdır. Batıni tefsirler ayrıca hurufi, cifr (şifrecilik) ve Ebced gibi yöntemleri de kullanabilirler.
Tefsirlerin tümünde tefsir yapan kişinin bilgi birikimi, ön kabulleri, seçimleri, eğilimleri, zihinsel kapasite ve kabiliyetlerinin tefsire yansıtılması doğal bir sonuçtur. Örneğin Kur'an ayetlerinde geçen "Rahman Arş'a oturdu", "Allah'ın eli onların elinin üzerindedir", "Allah'ın yüzü" gibi ifadeler akait ve kelam açısından yorumlanır.
Tefsir ekolleri
Tefsirde birçok yaklaşım görülebilir.
- Sünni tefsir
- Şii tefsir
Diğerleri;
- Mutezili tefsiri,
- Ahmediyye ve
- Sufi tefsirler, (batıni veya hurufi yaklaşımlar)
- Bilimsel yaklaşımlar (Kur'an ve bilim),
- Felsefi yaklaşımlar,
- Fıkhi tefsirler,
- Kur'ancılık gibi
- Zahirilik
Eleştiriler
Geleneksel tefsirlerde bilimsel bir yansızlık ve objektif bir bakış açısının yansıtıldığını söylemek imkansızdır. Örneğin Allah'ın isimleri gibi bazı konularda uzun uzadıya yapılan açıklamalar dilbilimi ve antropoloji açısından hiçbir bilimsel temele dayanmaz ve tamamen tefsir yapanın vermek veya oluşturmak istediği Tanrı imajının şekillenmesine hizmet amacı taşır.
Tefsir kitaplarında iş bazen o kadar ileri noktalara taşınır ki anlatılanlar ancak masal kitaplarının konusu olabilir. Örneğin bir tefsirde Calut'un uzun boyu anlatılırken O'nun denizden balık yakalayıp ellerini güneşe uzatarak kızartıp yediğini veya İbni Kesir tefsirinde Zülkarneyn'in doğu seferinde bir çölden geçerken rastladığı insanların uzun kulaklarından birini altlarına serip yatak yaptığını, diğer kulaklarıyla da kendilerine gölgelik oluşturduklarını okumak mümkündür (İsrailiyat İslam mitolojisi). Uç noktalarda dolaşan bu yorumlar bazen günlük hayata yön verir. Örneğin Nur suresi 31. ayetin yorumunda bazı tefsirciler örtünme emrinin başı kapsamadığı, esasen bunun bir emir değil tavsiye olduğu sonucuna ulaşırken, aynı ayeti yorumlayan diğerleri başın örtülmesinin farz ve dini örtünme için yeterli ve gerekli olduğu sonucuna ulaşır. Bir başkaları ise aynı ayetlerin yorumundan tesettür için başörtüsünün yeterli olmadığı, kadının bütün vücudunun örtülmesi gerektiği anlamını çıkartırlar.
Kur'an'ın Türkçe tefsirleri
Türkçe yazılan tefsirler
- Ömer Feyzi Mardin, Kuranı Kerim tefsirli ve fihristli Türkçe, 1950.
- Hacı Murad Sertoğlu, İslamın mukaddes kitabı kuranı kerimin Türkçe tercüme ve tefsiri, 1955.
- İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Kuran, 1957.
- Osman Nebioğlu, Türkçe Kuranı Kerim, 1957.
- Besim Atalay, Kuranı Kerim, 1962.
- H.Tahsin Emiroğlu, Esbabı Nüzul Kuran ayetlerinin iniş sebepleri ve tefsirleri, 1965.
- M.Kazım Öztürk, Kuran'ın 20.asra göre anlamı, 1974.
- Ali Rıza Sağman, Lafzen vemealen Kuranı Kerim'in tercemesi, 1980.
- A.Adnan Sütmen, Kuranı Kerim'in Mealen Manzum Açıklaması, 1984.
- Hulasatül Beyan fi Tefsiril Kur'ân "Mehmed Vehbi" 14 Cild 1924, 1966.
- Meânil Kur'ân "İsmail Hakkı İzmirli" 1927, 1977.
- Hak Dini Kur'an Dili "Muhammed Hamdi Yazır" 9Cild 1935.
- Kur'ân-ı Kerim'in Türkçe Meali Alisi ve Tefsiri "Ömer Nasuhi Bilmen" 8 Cild 1962.
- Füyuzat "Şemseddin Yeşil" 1950.
- Kur'ân'ın 20.asra göre anlamı "M.Kazım Öztürk" 1974.
- Yüce kur'anın Çağdaş Tefsiri "Süleyman Ateş" 12Cild 1975.
- Kur'ân Ansiklopedisi, "Süleyman Ateş" KUBA Y. 30 cilt
- İlmin Işığında Kur'ân Tefsiri "Celal Yıldırım" 10Cild 1987.
- Besairu’l Kur'ân, "Ali Küçük" 20 cilt
- Esbabı Nüzul Kur'ân ayetlerinin iniş sebepleri ve tefsirleri "H.Tahsin Emiroğlu" 1965
- Kur'ân-ı Kerim Şifâ Tefsiri "Mahmut Toptaş" Cantaş Y. 8 cilt
- Kur'ân-ı Kerim Lâfzı ve Ruhu, "İmam İskender Ali Mihr", 19 cilt 2004.
- Beyanu'l Hak - Kur'ân-ı Kerîm'in Nüzul Sırasına Göre Tefsiri, "Mehmet Zeki Duman, Prof.Dr.", 3 cilt 2006
- Fahrettin Yıldız Tefsiri
- Ruhul Furkan Tefsiri "Mahmut Ustaosmanoğlu" Ahiska Yayinevi
- Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur'ân Tefsiri "Bayraktar Bayraklı" Bayraklı Y., 22 c.
- Büyük Kur'ân Tefsiri "Ali Arslan" Arslan Yayınları Okusan 16 cilt
- Tebyinul Kuran Hakkı Yılmaz 6 cilt
- Kısa Surelerin Tefsiri "Mehmet Okuyan" düşün y. 4 cilt
Türkçe'ye tercüme edilmiş tefsirler
- Ruh'ul Meani[5] , yazarı Alusi
- Seyyid Kutub, Fi Zılalil Kur'ân, 1970.
- İbni Kesir, Hadislerle Kur'ân-ı Kerîm Tefsiri, Çağrı y 16 cilt (Eklenmiş) 1983.
- ibni Kesir Tesiri Orijinal terceme Kahraman y 10 cilt
- ibni Kesir Tesiri Orijinal terceme Polen y 10 cilt
- Mevdudî Tefsiri
- Kurtubî Tefsiri
- Safvetutefasir (tefsirlerin Özü) M.Ali Sabunî iz Yayıncılık
- Fahruddîn-i Râzî, Mefatih El-Ğayb
- Tefsîrü'l Münîr, - Vehbe Zuhayli (Risale Yayınları)
- Kur'anın Konulu Tefsiri - Gazali , Ağaç Yayinları
- Et-Tefsirul Hadis, Izzet Derveze ,Ekin yayınları
- el Esas fit-Tefsir Said Hawa Şamil yayınları
- Ahkam tefsiri M. Ali Sabunî Şamil yayınları
- Ahkam tefsiri Mukatil b.Süleyman
- Ebu'l Leys es-Semerkandî Tefsiri Sezgin Neşriyat
- Furkan (Tefsirul Vadh) Hicazi ilim Yayınevi
- Ayntabi Mehmed Efendi, Tibyan Tefsiri, Terc: Ahmed Davudoğlu, Huzur Y. 4 cilt
- Abdurrahman es-Sa’dî, Tefsîru’s-Sa’dî, Guraba Y. 5 cilt
- Muhammed Hüseyin Fadlullah, Min Vahyi’l Kur'ân, Akâdemi Y. 10 cilt
- Muhammed Hüseyin Tabatabaî, El Mizan fi Tefsir'ul Kur'an, Kevser Y . 22 cilt
- Celaleyn Tefsiri, Celaleddin Suyuti, Sağlam Y. 3 cilt
- Seyfuddin el-Muvahhid, Dâvetçinin Tefsiri, Hak Y.5 cilt
- Muhammed Ebu’l-Abdallah En-Nişaburi, Vedahu’l Burhan, Tevhid Yayınları 2 cilt
- İmâm Nesefi, Nesefî Tefsiri, Ravza Yayınları 10 cilt
- İsmail Hakkı Bursevi, Ruhu’l-Beyan, Erkam Y. 24cilt
- Ebussuud, Ebussuud Tefsiri, Boğaziçi Y.12 cilt
- Ebu Bekir Cabir el-Cezâiri, En Kolay Tefsir, Mektup Yayınları
- İbn Kayyim El-Cevziyye, İbn Kayyim Tefsiri, Polen Y.4 cilt
- ibnil Cevzi Zadul Mesir Kahraman y.
- Tefsirul Menar "Muhammed Abduh ve Reşit Rıza" Ekin y. 14 cilt
- Beydavi Tefsiri Kahraman y. 5 cilt
- Ceylani tefsiri 6 Cilt
- Taberi Tefsiri 9 Cilt
- En Kolay Tefsir & Eyserut Tefasir "Cazairi"
- Kurtubi Tefsiri & El Camiu li Ahkamil Kuran
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ↑ http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fkurananalitigi.com%2F%3Fp%3D12&date=2014-10-24
- ↑ http://www.haber5.com/yazar/mehmet-sevket-eygi/bozuk-mealler-tercumeler-tefsirler
- ↑ http://www.hanifdostlar.net/hanifnet/hanifliknedir/carpitma.html
- ↑ http://www.kurannediyor.org/soru.asp?id=369&baslik=KURAN%20MEALLER%DD%20SAVA%DEI
- ↑ "Ruhul meani fi tefsiril Kuranil azim ves sebil mesani". eskieserler.com. http://eskieserler.com/KitapDetay.asp?LID=TR&ID=701.