Pertev Paşa
Pertev Paşa, tam adı Mehmed Said Pertev (d. 1785, Darıca, Kocaeli - ö. Kasım 1837, Edirne), Osmanlı devlet adamı ve şair.
Divan-ı Hümayun'un Rüus ve Divan kalemlerinde, Sadaret Mektubi Kalemi'nde çalıştı. Daha sonra amedciliğe (1820), Divan-ı Hümayun beylikçiliğine (1824) ve reisülküttaplığa (1827) atandı. II. Mahmud'un çevresindeki en etkili devlet adamlarından biri oldu. 1928'de Mora Ayaklanması dolayısıyla Britanya, Fransa ve Rusya'nın verdiği notaların reddedilmesinde etkili oldu ve Rusya'yla savaşa girilmesini savunan kişilerin başında yer aldı. Savaşın (1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı) yenilgiyle sonuçlanması üzerine mümkün olduğu kadar uygun koşullarla barış yapılmasına çalıştı (Edirne Antlaşması, 1829).
1830'da azledildi, Girit'teki Rum ayaklanması sorunuyla ilgili olarak Kavalalı Mehmed Ali Paşa'yla görüşmek üzere Mısır'a gönderildi. Dönüşünde sadaret kethüdalığına getirildi. 1835'te sadaret kethüdalığının yerine Umur-ı Mülkiye Nezareti (sonradan Dahiliye Nezareti) kuruldu ve ilk nazırlığına da vezirlik rütbesi ile Pertev Paşa getirildi.[1] Osmanlı İmparatorluğu'nun en güçlü kişilerinden biri durumuna gelen Pertev Paşa, halk arasında "tuğsuz padişah" diye anıldı. Ancak bu, başta eski reisülküttap Akif Paşa olmak üzere rakiplerini harekete geçirdi. Pertev Paşa, devletin uğradığı büyün felaketlerin sorumlusu gösterilmek istendiği gibi, 1837'de II. Mahmud'un yerine Veliaht Abdülmecid'i tahta geçirmeyi tasarladığı gerekçesiyle görevinden alınarak Edirne'ye sürüldü ve padişahın iradesiyle orada öldürüldü.
Nakşi şeyhlerinden Ali Behçet Efendi'nin müritlerinden olan Pertev Paşa, devlet adamlığının yanında döneminin tanınmış şairlerindendi. Pertev mahlasıyla yazdığı şiirleri Divan'ında (1837; 1840) toplanmıştır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Ali Bulut, Pertev Paşa ve Durr-i Musaffâ Na'tı, 2005