Rakam
Kültüre göre Rakam sistemleri | |
---|---|
Hint-Arap rakamları | |
Batı Arap Doğu Arap Khmer |
Hint Brahmi Tay |
Doğu Asya rakamları | |
Çin Suzhou Çubuk sayma |
Japon Kore Moğol |
Alfabetik rakamlar | |
Ebced Ermeni Kiril Ge'ez |
İbrani Yunan Aryabhata |
Diğer sistemler | |
Atina Babil Mısır İngiliz |
Etrüsk Maya Romen Urnfield |
Tabana göre sayı sistemleri | |
Onluk sayı sistemi | |
2, 4, 8, 16, 32, 64 | |
1, 3, 6, 9, 12, 20, 24, 30, 36, 60 | |
Rakam, sayıları yazılı olarak göstermeye yarayan sembollerden her biri. Pek çok dil ve kültürde kullanılan Arap kökenli rakamlar şunlardır:
0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 kümesinin elemanları onluk sayma sisteminin rakamlarıdır. Bir sayının basamaklarının alabileceği sayı değerlerinin kümesi o sayma sisteminin rakamlarını oluşturur. Dolayısıyla farklı sayma sistemlerinin farklı sayıda rakamları vardır. Örneğin sekizlik sayma sisteminde her bir basamak 0 ile 7 arasında sayı değeri alabildiği için rakamları 0,1,2,3,4,5,6,7 kümesinin elemanlarıyla belirtilir. Benzer şekilde onaltılık sayma sisteminde rakamlar 0 ile 15 arasındaki sayılardır. Bir sayı yazılırken sayıyı oluşturan rakamlar basamak değerlerine göre sıralanarak yan yana dizilirler. Bu yüzden rakamlar bireysel sembollerle ve sayılar da bu sembollerin ardışık yazılmasıyla ifade edilmektedir. Ondan fazla rakam içeren sayma sistemlerinin 9dan büyük sayı değerine sahip rakamlarını bireysel sembollerle ifade edebilmek için genelde bu rakamlar harflerle temsil edilirler. Örneğin onaltılık sayı sisteminin rakamları 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9, A, B, C, D, E kümesindeki sembollerle ifade edilir. Burada A'dan E'ye harfler sırasıyla 10 ile 15 arasındaki sayıları ifade eden rakamlardır.
Rakam ve sayı
Her farklı rakam bir sayıdır fakat her sayı bir rakam değildir. Sayılar rakamları kullanarak teklik veya çokluk bildirir. Örneğin 7 hem bir rakam hem de aynı rakama karşılık gelen sayı iken, 28 bir sayıdır ve 2 ile 8 rakamlarıyla yazılır. Benzer şekilde -1, -2, -3, -4, -5, -6, -7, -8 ve -9 negatif sayılardır ancak -rakam ihtiva etmekle birlikte- rakam değillerdir.
Farklı dillerde rakamlar
Batı Arap | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Doğu Arap | ٠ | ١ | ٢ | ٣ | ٤ | ٥ | ٦ | ٧ | ٨ | ٩ |
Bengalce | ০ | ১ | ২ | ৩ | ৪ | ৫ | ৬ | ৭ | ৮ | ৯ |
Çince (basit) |
〇 | 一 | 二 | 三 | 四 | 五 | 六 | 七 | 八 | 九 |
Çince (kompleks) |
零 | 壹 | 貳 | 叁 | 肆 | 伍 | 陸 | 柒 | 捌 | 玖 |
Çince 花碼 (huā mă) |
〇 | 〡 | 〢 | 〣 | 〤 | 〥 | 〦 | 〧 | 〨 | 〩 |
Devanagari | ० | १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ |
Ge'ez (Etiyopya) |
፩ | ፪ | ፫ | ፬ | ፭ | ፮ | ፯ | ፰ | ፱ | |
Gujarati | ૦ | ૧ | ૨ | ૩ | ૪ | ૫ | ૬ | ૭ | ૮ | ૯ |
Gurmukhi | ੦ | ੧ | ੨ | ੩ | ੪ | ੫ | ੬ | ੭ | ੮ | ੯ |
Kannada | ೦ | ೧ | ೨ | ೩ | ೪ | ೫ | ೬ | ೭ | ೮ | ೯ |
Khmerce | ០ | ១ | ២ | ៣ | ៤ | ៥ | ៦ | ៧ | ៨ | ៩ |
Lao | ໐ | ໑ | ໒ | ໓ | ໔ | ໕ | ໖ | ໗ | ໘ | ໙ |
Limbu | ᥆ | ᥇ | ᥈ | ᥉ | ᥊ | ᥋ | ᥌ | ᥍ | ᥎ | ᥏ |
Malayalam | ൦ | ൧ | ൨ | ൩ | ൪ | ൫ | ൬ | ൭ | ൮ | ൯ |
Moğolca | ᠐ | ᠑ | ᠒ | ᠓ | ᠔ | ᠕ | ᠖ | ᠗ | ᠘ | ᠙ |
Burmese | ၀ | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ၉ |
Oriya | ୦ | ୧ | ୨ | ୩ | ୪ | ୫ | ୬ | ୭ | ୮ | ୯ |
Roman | I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | |
Tamilce | ௦ | ௧ | ௨ | ௩ | ௪ | ௫ | ௬ | ௭ | ௮ | ௯ |
Telugu | ౦ | ౧ | ౨ | ౩ | ౪ | ౫ | ౬ | ౭ | ౮ | ౯ |
Tayca | ๐ | ๑ | ๒ | ๓ | ๔ | ๕ | ๖ | ๗ | ๘ | ๙ |
Tibetçe | ༠ | ༡ | ༢ | ༣ | ༤ | ༥ | ༦ | ༧ | ༨ | ༩ |
Urduca | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ |