Roald Amundsen
Roald Amundsen | |
---|---|
Roald Amundsen (1908) | |
Doğum |
Roald Engelbregt Gravning Amundsen 16 Temmuz 1872 Borge, Østfold, Norveç |
Ölüm |
18 Haziran 1928 (55 yaşında) Bjørnøya, Svalbard, Norveç |
Meslek | Kâşif |
Ebeveyn(ler) | Jens Amundsen (1820-1886) |
İmza | |
Roald Engelbregt Gravning Amundsen (16 Temmuz 1872 - 18 Haziran 1928) Güney Kutbu'na ulaşan ve Kuzeybatı Geçidi'ni aşan ilk denizci olan Norveçli bir kaşiftir. Arkadaşları arasında 'viking'. lakabıyla tanınıyordu.
1893'te bir fok gemisinde denizciliğe başlayan Amundsen, dünyanın çeşitli kıyılarında dolaştı, değişik gemicilik teknikleri, buharlı gemiler ve bilimsel denizcilik yöntemleri konusunda uzmanlaştı. Kuzey Kutbu'nun kaşifi Nansen'in de yüreklendirmesiyle, Atlas Okyanusu'nu Büyük Okyanus'a bağlayan deniz yolunu bulmayı aklına koydu. İlk denemeleri başarılı sonuçlar verdi ve iki okyanusu birbirine bağlayan deniz yolunun varlığı kesinlik kazandı. Daha önce geçilememiş olan Kuzeybatı Geçidi'nin baştan sona kadar gemiyle aşılabileceğini gösteren ilk gemici oldu.
Aslında amacı Kuzey Kutbu'nu keşfetmekti; ama Frederick Cook ve Robert Peary 1909'da Kuzey Kutbu'na gidince, o da 1910'da yolunu Güney Kutbu'na çevirdi. Bu kez de güney için yarış başladı. Amundsen, 20 Kasım 1911'de dört kişilik ekibi ve 150 köpekle yola çıktı; ancak yolda erzakları bitince köpeklerin bir kısmını yemeleri gerekti. Amundsen ve ekibi, 14 Aralık'da Robert Falcon Scott'tan 35 gün önce Güney Kutbu'na vardı.
Amundsen, 16 Haziran 1928'de, kaza geçiren arkadaşı Umberto Nobile'yi aramak amacıyla Kuzey Kutbu'na uçtu. Kendisinden bir daha haber alınamadı. Kuzey Buz Denizi'ne düştüğü sanılıyor.
Dış bağlantılar
- The Fram Museum (Frammuseet)
- Map of Amundsen's and Scott's South Pole journeys at The Fram Museum (Frammuseet)
- Arctic Passage at PBS' Nova site has photographs, maps, excerpts from Amundsen's autobiography and an interview with Roland Huntford.
- Roald Amundsen article at south-pole.com
- 70South - information on Roald Amundsen
- Short biography from Norwegian Foreign Ministry
- DIO vol.10 2000 Amundsen's unparalleled record of polar firsts, including evidence that he was 1st to each geographical pole.
- The Last Place On Earth 1985 serial depicting the race between Amundsen (played by Sverre Anker Ousdal) and Scott.
- Roald Amundsen At Find A Grave
- The Red Tent Sean Connery plays Amundsen
- Villemont Roald Amundsen Legacy at VILLEMONT
- Search for Amundsens crashed plane
Amundsen'in çalışmaları:
Wikimedia Commons'ta Roald Amundsen ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
Bibliyografya
- Roald Amundsen's Belgica Diary. The first Scientific Expedition to the Antarctic by Hugo Decleir Bluntisham Books, Erskine Press.
- The Last Place on Earth: Scott and Amundsen's Race to the South Pole by Roland Huntford Modern Library (September 7, 1999)
- The South Pole:An Account of the Norwegian Antarctic Expedition in the Fram, 1910 - 1912, by Roald Amundsen, John Murray, 1912. Online edition at eBooks @ Adelaide
- Roald Amundsen, a full biography by Tor Bomann-Larsen, ISBN 0-7509-4343-2
- Langner, Rainer-K. 'Scott and Amundsen - Duel in the Ice', Haus Publishing, London, 2007, ISBN 978-1-905791-08-8