Roma kubbeleri listesi

The Panteon, Roma, Roma. 1700 yıldan daha fazla dünyadaki en büyük kubbe.

Pantheon'un gözü

Bu bir ‘’’Roma kubbeleri listesi’’’ dir. Roma’lılar, mimarlık tarihinde geniş ve iyi tanımlanmış iç alanlar yaratmak için kubbe potansiyalini gerçekleştiren ilk inşaacılardır.^[1] Kubbeler, birkaç Roma yapı tiplerinden olan tapınaklar, termal, Saray, mozele ve daha sonra Kiliselerde oluşturuldu. Yarım kubbe ayrıca favori mimari unsur oldu ve Hıristiyan dini mimarisinde apse olarak benimsendi.

Anıtsal kubbeler, 1. yüzyılda Roma’ da ve Akdeniz etrafında Roma bölgesinde görünmeye başladı. Kubbelerin yapımı, Roma İmparatorluğu döneminde inşaat yapımında kullanılan ve “Roma Mimari Devrimi” olarak isimlendirilen beton’un icadıyla büyük bir şekilde kolaylaştı.^[2] Onların koskocaman çapları, 19ncu yüzyıl sonlarında yapıya ait çelik çerçevenin takdimine kadar üstün, eşiz kalıyordu. (bakınız Dünya’nın en büyük kubbeleri listesi).^[1][3][4]

Kubbeler

Bütün çaplar m dir. Çok köşeli kubbeler için dairesel çapa başvurulur. Ana kaynak Jürgen Rasch'ın Roma kubbeleri (1985) çalısmasıdır.

Çap ⌀	İsim, Part	Yer	Yapım	Kubbe biçimi, Zemin planı	Materyal, Çatı inşaatı	İskelet kalınlığı (ST) ST to ⌀	Perde duvar kalınlığı (CWT) CWT to ⌀	Çap göz (DO) DO to ⌀	Yorumlar/ Diğer karakteristikler
~ 43.45 [5]	Panteon, Roma	Roma	~ 2nci y.	Rotunda	Concrete, Kurşun levha çatı	~ 1.35 ~ 1:32	~ 5.93 ~ 1:7.3	~ 8.95 ~ 1:4.9	1881 yılına kadar dünyanın en büyük kubbesi; günümüze kadar en büyük kubbe;[6] Bu güne Batı kubbe kemer tipi inşaası[3][7]
~ 38.20 [8]	"Apollo Tapınağı"	Lake Avernus	~ 1st c.
~ 35.08 [4]	Caracalla Hamamı, Caldarium	Roma	~ 3ncü y.		Amforas				Sekiz dikme; Seramik holloware dışında dünyanın en büyük kubbesi
~ 29.50 [9]	"Temple of Diana"	Baiae	~ 2nd c.			~ 1.20 ~ 1:25	~ 5,70 [10] ~ 1:5.2
~ 26.30 [9]	"Venüs Tapinağı"	Baiae	~ 2nd c.			~ -	~ 2.90 [11] ~ 1:9.1		Dış duvar dikmeleri
~ 25.04 [12]	Maxentius'un anıtkabri	Roma	~ 4th c.
~ 25.00 [13]	Agrippa Hamamları, 'Arco della Ciambella'	Roma	~ 1st c. BC	Kubbeli bina					Roma'da ilk merkezi kubbeli Thermae;[13] Dünyanın en büyük kubbeleri
~ 24.15 [9]	Aziz George'un kubbeli odası	Selanik	~ 4ncü y.		Tuğla	~ 1 ~ 1:24	~ 6.00 ~ 1:4		Dünyanın en büyük tuğla kubbesi
~ 23.85 [9]	Sanctuary of Asclepius	Pergamon	~ 2nci y.		Tuğla	~ -	~ 3.35 ~ 1:7.1		En erken anıtsal tuğla kubbe;[14] Dünyanın en büyük tuğla kubbesi
~ 23.70 to ~ 19.80 [15]	Aziz Gereon Basilikası	Köln	~ 4ncü y.	Oval, sekiz Niş ve apse li					Aya Sofya ve Floransa Katetrali kubbeleri arasında Roma yapı dokulu geç Ortaçağ en büyük batı dünyası yapısı[16]
~ 23.65 [9]	"Minerva Medica Tapınağı"	Roma	~ 4ncü y.	Ongen	Concrete with brick rips	~ 0.56 ~ 1:42	~ 2.60 [11] ~ 1:9.1		Dış duvar dikmeleri
~ 22.00 [17]	Antoninus Hamamları	Kartaca	~ 2nci y.	Poligon					Yedi kubbe, çapları 17 ve 22 m arasında[17]
~ 22.00 [18]	Hipodrom'da rotunda	Konstantinopolis	~ 5th c.	Rotunda with ten niches
~ 22.00[19]	Baths of Diocletian, San Bernardo	Roma	~ 300		Concrete with brick rips
~ 21.65 or ~ 21.25 [20][21]	Baths of Diocletian, 'Planetarium'	Roma	~ 300	Şemsiye kubbe, Octagon	Concrete iç kısım tuğla kaplı			~ 4.20 ~ 1:5.1
~ 21.55 [21]	"Mercury Tapınağı"	Baiae	~ 1st c. BC		Concrete[22]			~ 3.65 ~ 1:5.9	En erken anıtsal kubbe;[23] Dünyanın en büyük kubbesi
~ 20.18 [9]	Helena mozelesi	Roma	~ 4nci y.		Kubbenin zeminine birleştirilmiş seramik amfora	~ 0.90 ~ 1:22	~ 2.40 ~ 1:8.4
~ 19.80 [20]	Caracalla Hamamları, Side building	Roma	~ 3ncü y.	Sekizgenn					pendentive kubbe'nin başlangıç formu [20]
~ 19.40 [20]	Bacucco Hamamları	Viterbo yakını	~ 4th c.	Şemsiye kubbe, Sekizgen
~ 19.30 [21]	Diocletian Hamamları, Tepidarium	Roma	~ 300					~ 3.68 ~ 1:5.2
~ 18.38 [9]	Pantheon	Ostia	~ 3ncü y.			~ -	~ 1.98 ~ 1:9.3
~ 18.00 [15]	Euphemia Kilisesi	Konstantinopolis	~ 5nci y.	Altıgen
~ 16.75 [24]	Hadrian Villası, 'Serapeum'	Tivoli	~ 2nci y.	Şemsiye kubbe	Concrete				Oyuk alan sistemi
~ 16.45 [17]	İmparatorluk Banyoları, Tepidarium	Trier	~ 4nci y.		Concrete
~ 15.70 [17]	San Vitale Basilikası	Ravenna	~ 6ncı y.		Balçık kil, Ağaç çatı inşaatı
~ 15.60 [21]	Nymphaeum, Albano	?	~ 1st c.		Concrete			~ 2.08 ~ 1:7.6	Ağırlığı azaltmak için kubbenin zemininde oyuk alanların en erken kanıtı[25]
~15.00 to ~13.00 [14]	Güney banyoları	Bostra	~ 3ncü-4ncü y.	Sekizgen	Concrete
~ 15.00 [15]	Batı banyoları	Gerasa	~ 2nci y.	Kare	Voussoir				Kare planlı taş kubbelerin en eskilerinden biri;[15] Dünyanın en büyük taş kubbesi
~ 14.70 [9]	Roma Forumu'nda "Heroon of Romulus" ]]	Roma	~ 4ncü y.		Kurşun plaka çatı	~ 0.90 ~ 1:16	~ 1.80 ~ 1:8.2	~ 3,70 ~ 1:4.0
~ 14.50 [9]	"Portunus Tapınağı"	Porto	~ 3ncü y.		Concrete iç kısım tuğla kaplı	~ -	~ 2.20 ~ 1:6.6
~ 13.71 [9]	Tor de' Schiavi Mozelesi	Via Prenestina	~ 4ncü y.			~ 0.60 ~ 1:23	~ 2.60 ~ 1:5.3		Kubbenin zemininde dört açıklık
~ 13.48 [23]	Domus Aurea	Roma	~ 1st c.	Cloister vault, Sekizgen	Concrete			~ 5.99 ~ 1:2.3	Sekizgen planlı ilk kubbe; saray mimarisinde en erken[23]
~ 13.35 [9]	Diocletian Mozelesi	Split	~ 300		Tuğla, Kiremit kaplı çatı	~ 0.68 ~ 1:20	~ 3.40 [10] ~ 1:3.9		Çift-duvarlı kubbe[12]
~ 12.90 [12]	Chapel of Saint Aquilino	Milano	~ 4ncü y.		Tuğla
~ 12.33 [26]	"Tempio della Tosse"	Tivoli	~ 4ncü y.		Concrete with brick rips	~ 1.30 ~ 1:9	~ 2.08 ~ 1:5.9	~ 2.10 ~ 1:5.9
~ 12.00 [19]	Hadrian Villası, Summer Triclinium (Exedra)	Tivoli	~ 2nci y.		Concrete iç kısım tuğla kaplı
~ 12.00 [17]	Aquae Flavianae Hamamları	El Hammam	~ 3rd c.		Balçık kil				Seramik holloware dışında dünyanın en büyük kubbesi
~ 12.00 [15]	Hodegetria Kilisesi	Constantinople	~ 5ni y.	Altıgen
~ 12.00 [15]	Skeuophylakion	Konstantinopolis	~ 5. c.	Onikigen
~ 11.90 [9]	Baptistery	Nocera Inferiore, Campania	~ 6th c.						Sekiz dikdörtgen kubbe pencereleri
~ 11.90 [27]	Hadrian Villası, 'Heliocaminus'	Tivoli	~ 2nci y.						Merkezi ısıtma sistemi için çift-duvarlı kubbe.[27]
~ 11.50 [28]	"Kırmızı Basilika"	Pergamon	~ 2nci y.		Tuğla				İki Rotunda (Kubbeli bina veya oda); Dünyanın en büyük tuğla kubbesi
~ 11.50 [26]	Santa Costanza	Roma	~ 4ncü y.		Concrete with brick rips, Tiled roof directly resting on dome shell	~ 0.70 ~ 1:16	~ 1.45 ~ 1:7.9		Tambur[29]
~ 11.50 [15]	Mor Gabriel Manastırı	Tur Abdin	~ 6ncı y.		Tuğla			~ evet
~ 11.47 [26]	Praetorium	Köln	~ 4ncü y.	Sekizgen		~ -	~ 2.00 [10] ~ 1:5.7
~ 11.10 [26]	Gordian Villası	Roma, Via Prenestina	~ 3ncü y.	Sekizgen		~ -	~ 1.35 [10] ~ 1:8.2		Pendentive kubbe'nin başlangıç forumu;[20] Kubbenin zemininde sekiz açıklık
~ 11.00 [4]	Allance Termali	?	~ ?
~ 10.80 [26]	Gallien Mozelesi	Roma, Via Appia	~ 3rd c.	Rotunda altı nişli		~ -	~ 1.60 ~ 1:6.8
~ 10.70[26]	"Centocelle Mozelesi"	Centcelles, Tarragonayakını	~ 4ncü y.		Tuğla ve taş	~ 0.40 ~ 1:27	~ 1.90 ~ 1:5.6
~ 10.40 to ~ 9.40 [24]	Hadrian Villası, küçük banyolar	Tivoli	~ 2nci y.	Dalga benzeri kenarlı oval kubbe
~ 10.00 [24]	Gordian Villası, Salon	Via Prenestina	~ 2nci y.
~ 10.00 [25]	"Villa delle Vignacce"	Via Latina	~ 2nci y.		Kubbenin zemininde seramik amfora				en erken bilinen, Kubbe zeminde amfora kullanımı[25]
~ 9.85 [17]	Katedral, Baptistery	Ravenna	~ 5nci y.
~ 9.50[20]	Hadrian Villası, Altın Alan (vestibule)	Tivoli	~ 2nci y.	Şamsiye kubbe				~ 1,90 ~ 1:5.0
~ 9.50 [18]	Praetextat catacomb, 'Calventier mezar'	Roma	~ 3rd c.	Rotunda altı niş li
~ 9.00 [14]	Capito Thermae, Laconicum	Milet	~ 1nci y.		Concrete
~ 9.00 [15]	Küçük yuvarlak tapınak	Baalbek	~ 3ncü y.
~ 8.50 [18]	Domus Augustana	Roma	~ 1nci y.	Cloister vault, Octagon					Sekizgen perde duvarlı en erken dehliz kemerlerden biri[18]
~ 8.10 [26]	"Torraccio del Palombaro"	Roma, Via Appia	~ 4ncü y.			~ 0.90 ~ 1:9	~ 2,30 ~ 1:3.5	~ 1.50 ~ 1:5.4
~ 7.70[20]	Maxentius Hamamları	Roma	~ 4ncü y.	Şmesiye kubbe, Sekizgen
~ 7.60 [4]	Domus Flavia	Roma	~ 1nci y.
~ 7.60 to ~ 6.20 [18]	Hadrian Villası, 'Heliocaminus'	?	~ 2nci y.	Cloister vault, Eğri (Düz olmayan) Sekizgen
~ 6.80 [15]	Nymphaeum	Riza, Epirus	~ 250-350	Onikigen
~ 6.75[20]	"Venus Tapınağı", Annex building	Baiae	~ 2nci y.	Düz şemsiye kubbe, Sekizgen
~ 6.65 [21]	Thermae Pisa Salonu	?	~ 2nci y.	Cloister vault with eight windows, Octagon				~ 2.00 ~ 1:3.3
~ 6.52 [23]	Stabian Thermae, Laconicum	Pompeii	~ 1st c. BC	Kozalak kemer (kubbenin erken şekli)	Concrete			~ evet	Bilinen en eski beton kubbeler[23]
~ 6.00 [17]	Hunting Thermae	Leptis Magna	~ 200	Dehliz kemer sekiz pencereli
~ 5.86 [17]	Marcus Aurelius Kemeri	Tripoli	~ ?	Dehliz Kemer	Voussoir
~ 5.70 [9]	Water Castellum	Pompeii	~30 BC- ~14 AD	Düz kubbe
~ 5.40 [20]	Sekizgen 'Mercury Tapınağı' bitişiği	Baiae	~ 2nci y.	Şemsiye kubbe, Sekizgen
~ 5.40 [12]	San Vitale, Merdiven kuleler	Ravenna	~ 6ncı y.		Tuğla
~ 5.20 [15]	"Sedia del Diavolo", Tomb	Roma, Via Nomentana	~ 2nci y.	Kare
~ 4.70 [18]	Tabularium	Roma	~ 1st c. BC	Dehliz Kemer, Kare					En eski dehliz kemer[15]
~ 4.41 [24]	"Venus Tapınağı", Ek yapı	Baiae	~ 2nci y.	Dairesel zemin plan üzeri şemsiye kubbe				~ 0.59 ~ 1:7.5
~ 4.40 [30]	Galla Placidia Mozelesi	Ravenna	~ 5nci y.		Kiremit çatı
~ 4.00 [9]	Casal de' Pazzi'de mezar	Roma, Via Nomentana	~ 2nci y.	Dairesel kubbe, Kare	Concrete				Pendentive Kubbe ön şekli;[9] Oyuk alan sistemi
~ 1.65 [23]	"Gizemler Villası", Laconicum	Pompeii	~ 1st c. BC	Kozalak Kemer (kubbenin erken formu)	Tuğla ve kil (üst calotte)				Beton duvar iskeleti[31]
~? [18]	Havariyyun kilisesi'nde Constantine Mozelesi	Konstantinopolis	~ 4. y.	Rotunda oniki nişli farzolunur

Yarı-kubbeler

Çap ⌀	İsim, Part	Yer	Yapım	Kubbe biçimi, Zemin planı	Materyal, Çatı inşaası	İskelet kalınlığı (ST) ST to ⌀	Perde duvar kalınlığı (CWT) CWT to ⌀	Yorumlar/ Diğer karakteristikler
~ 30.00 [5]	Trajan Hamamları	Roma	~ ?					Dünyanın en büyük kubbeleri
~ 22.00 [5]	Diocletian Hamamları, Two apse halls	Roma	~ 300
~ 18.50 [5]	Trajan Forumu	Roma	~ ?
~ 15.80 [17]	Santi Cosma e Damiano, Apse	Roma	~ 6ncı y.
~ 11.00 [14]	Nymphaeum	Jerash	~ 2nci y.		Beton
~ 9.60 [14]	Basilika, Apse	Bostra	~ 3nü y.		Beton, içerisi taş taş işçiliği ile kaplıdır
~ 8.00 [14]	Katedral, Annex rooms	Bostra	~ 6ncı y.		Beton
~ 5.70 [12]	Panteon, Roma, Front niches	Roma	~ 2nci y.

Ayrıca bakınız

• Dünya'nın en büyük kubbeleri listesi
• Roma mimarisi
• Roma mühendisliği
• Roma teknolojisi

Referans

1. Rasch 1985, s. 117
2. Lechtman & Hobbs 1986
3. Mark & Hutchinson 1986, s. 24
4. Heinle & Schlaich 1996, s. 27
5. Rasch 1985, s. 119
6. Romanconcrete.com
7. Müller 2005, s. 253
8. Bishop 1977, s. 92
9. Rasch 1985, s. 129
10. Corner
11. Pillar
12. Rasch 1985, s. 123
13. Heinz 1983, ss. 60–64
14. Rasch 1985, s. 125
15. Rasch 1985, s. 126
16. Schäfke 1985, ss. 100 & 118
17. Rasch 1985, s. 124
18. Rasch 1985, s. 127
19. Rasch 1985, s. 138
20. Rasch 1985, s. 130
21. Rasch 1985, s. 136
22. Mark & Hutchinson 1986, s. 33
23. Rasch 1985, s. 118
24. Rasch 1985, s. 133
25. Rasch 1985, s. 135
26. Rasch 1985, s. 128
27. Rasch 1985, s. 139
28. Rasch 1985, s. 137
29. Rasch 1985, s. 120
30. Rasch 1985, s. 134
31. Rasch 1985, s. 122

Kaynakça

Main source

• Rasch, Jürgen (1985), "Die Kuppel in der römischen Architektur. Entwicklung, Formgebung, Konstruktion", Architectura 15: 117–139 

Further sources

• Bishop, John (1977), "The Pantheon: Design, Meaning, and Progeny (Review)", Art Journal 37 (1): 92 
• Heinle, Erwin; Schlaich, Jörg (1996), Kuppeln aller Zeiten, aller Kulturen, Stuttgart, ISBN 3-421-03062-6 
• Heinz, Werner (1983), Römische Thermen. Badewesen und Badeluxus im römischen Reich, München, ss. 60–64, ISBN 3-7774-3540-6 
• Lechtman, Heather; Hobbs, Linn (1986), "Roman Concrete and the Roman Architectural Revolution. Ceramics and Civilization", Kingery, W. D., High Technology Ceramics: Past, Present, Future, 3, American Ceramics Society 
• Mark, Robert; Hutchinson, Paul (1986), "On the Structure of the Roman Pantheon", Art Bulletin 68 (1): 24–34 
• Müller, Werner (2005), dtv-Atlas Baukunst I. Allgemeiner Teil: Baugeschichte von Mesopotamien bis Byzanz (14th bas.), München, ISBN 3423030208 
• Schäfke, Werner (1985), Kölns romanische Kirchen. Architektur, Ausstattung, Geschichte (5th bas.), Köln, ISBN 3-7701-1360-8 

Dış bağlantılar

• Traianus – Technical investigation of Roman public works
• The Roman Pantheon: The Triumph of Concrete