Roman Polanski

Roman Polanski

Polanski, 2013 Cannes Film Festivali'deyken.
Doğum Rajmund Roman Thierry Polański
18 Ağustos 1933 (1933-08-18)
Paris, Üçüncü Fransa Cumhuriyeti
İkâmet Fransa
Vatandaşlık Leh (doğumuyla)
Fransız (yurttaşlığa kabul ile)
Alma mater Łódź Ulusal Film Okulu
Meslek Aktör, yönetmen, yapımcı ve senarist
Etkin yıllar 1954–günümüz
Evlilik(ler) Barbara Kwiatkowska-Lass (e. 1959–62)
Sharon Tate (e. 1968–69)
Emmanuelle Seigner (e. 1989)
Çocuk(lar) 2 (kız ve erkek)

Roman Polanski (d. 18 Ağustos 1933, Paris), Polonyalı aktör, yönetmen, yapımcı ve senarist.

Yaşamı

Polanski, 1933'te Polonyalı bir Yahudi ile bir Rus göçmeninin oğlu olarak Paris’te dünyaya geldi. Üç yaşında ailesi ile birlikte Krakov’a taşındı. 1940’ta şehrin Almanlar tarafından işgal edilmesinin ardından ailesi bir toplama kampına gönderildi.

Naziler tarafından götürülmesinden hemen önce babasının sayesinde kaçmayı başaran Polanski, iyiliksever Katolik ailelerin yardımı sayesinde hayatta kalmayı başarır. Annesi Auschwitz’de ölür. Kamptan sağ olarak kurtulmayı başaran babası, oğluyla birlikte Krakov’a döner. Babasının tekrar evlenmesi üzerine, artık bir yetişkin olan Polanski evden ayrılır. Babası, Polanski’yi bir teknik okula gönderir. 1950’de bir sinema okuluna devam etmek üzere okulu terk eder. Aynı zamanda, Krakov tiyatrosunda aktör olarak işe başlar. İlk sahneye çıkışı, 1954’te Andrezj Wajda’nın “Pokolenie / Bir Kuşak”ı ile olur.

1954’te Lodz’un ünlü Devlet Film Okulu’nda yönetmenlik bölümüne girer, üç yıl sonra öğrencilik döneminin ilk filmi olan “Rozbijemy Zabawe/ Break Up The Party” yi çeker.

İlk tanınan filmi 1962’de çektiği “ Knife in The Water - Suda Bıçak” olur. Bu filmde senaryo üzerinde kendisi çalışmıştır. Sonraki iki filmini çekmek üzere Birleşik Krallık'a giden yönetmenin burada yaptığı ilk film olan “ Repulsion - Tiksinti”, parlak bir başarı elde edemez. Filmin, yönetmenin en çok sevdiği filmi olduğu söylenir. Polanski’nin Hollywood’a ayak basışı, 1968’de çektiği korku filmi “Rosemary’s Baby- Rosemary'nin Bebeği ” ile olur. Önceki eserlerinde olduğu gibi bu filmde de yönetmen, uğursuzluklara işaret eden bir dehşet havası yaratır.

Bir sonraki filmi Macbeth, bir Shakespeare uyarlamasıdır. İkinci karısı Sharon Tate’in Manson Ailesi tarafından canicesine öldürülmesinin hemen ardından çekilmesi, yönetmenin hissettiği acı ve şiddetin filme yansımasına sebep olmuştur.

Bu filmin ardından kılık değiştiren yönetmen, İtalya’ya gidip bir seks komedisi çeker. Ardından, en iyi filmlerinden biri sayılan “Chinatown”u çekmek üzere tekrar Hollywood’a döner (1974). Film, Polanski’ye bir Oskar, bir de İngiliz Akademi Ödülü getirir. 1976 yılında çektiği heyecan verici ve gerçeküstü “The Tenant- Kiracı” ile başarıları devam eder. Uğursuz, paranoyak bir delilik, suistimal ve intikam hikâyesini anlatan filmin Polanski’nin Paris’e geldiği ilk yıllarda yaşadığı mahallede çekildiği söylenir. Bu film aynı zamanda "apartman üçlemesinin" Repulsion ve Rosemary'nin Bebeği'nden sonraki üçüncü ve son filmi olma özelliğini taşımaktadır.

Tutuklama kararı

Polanski 13 yaşındaki bir kıza hukuken tecavüzden (ki bu olayın Jack Nicholson'un evinde vuku bulduğu rivayet edilir) suçlu bulunur. Bu olayın ardından ABD'deki tutuklama kararı nedeniyle Paris’e yerleşir ve Fransız vatandaşlığına geçer. Fransız otoriteler yönetmeni iade etmezler. 1979 yılına kadar da film yapmaz. Thomas Hardy’nin bir romanından uyarlanan üç saat uzunluğundaki “Tess” (17 yaşındaki Nastassja Kinski filmde rol alacaktır.), Fransa’da o zamana kadar çekilen en pahalı film olur. Polanski, bunun karşılığını bir Oskar ödülü ve Cesar’da en iyi yönetmen ödülüyle alacaktır.

Bir sonraki filmi olan “Pirates-Korsanlar” (1986) ise tam bir hayal kırıklığı yaratır. 1987’de çektiği ve Harrison Ford’un rol aldığı gerilim filmi “Frantic” de ne eleştirmenlerden, ne de işin ticari kısmıyla ilgilenenlerden olumlu puan alabilmiştir. 1992’de “ Bitter Moon - Acı Ay” u çeker ama beğenilmez. Polanski eleştirmenlerin övgüsünü ancak 1994’te çektiği “ Death and the Maiden” ile kazanabildi. Ariel Dorfman’ın oyunundan uyarlanan filmde Ben Kingsley ve Sigourney Weaver başrol oyunculuğu yaptılar. İki yıl sonra deneysel bir çalışma olan “Gli Angeli”ye imza atan yönetmen, 1999’da “The Ninth Gate- Dokuzuncu Kapı” ile esrarlı gerilim filmlerine dönüş yaptı.

Yönetmen, 2002 yılında, kendi yaşam-öyküsünün aynası niteliğindeki Piyanist'i çekti. II. Dünya Savaşı sırasında, Varşova'nın varoş sokaklarında yaşam savaşı veren bir adamın hikâyesini konu alan film, 55. Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye Ödülü'ne layık görüldü.

2005 yılında ise Charles Dickens'in Oliver Twist romanını filme çekmiştir. Hikâye, 19. yüzyılda, yetim bir çocuğun, Londra sokaklarında yaşamak zorunda kaldığı sefilliği anlatır.

Filmleri

Yönetmen olarak

Oyuncu olarak

Ödüller ve Adaylıklar

Yıl Ödül Kategori Sonuç
1963 Academy of Motion Picture Arts and Sciences En iyi yabancı dilde film (Knife in the Water) Adaylık
1968 Academy of Motion Picture Arts and Sciences En iyi ekran uyarlaması (Rosemary's Baby) Adaylık
1974 Academy of Motion Picture Arts and Sciences Yönetmen için Akademi Ödülü (Chinatown)[1] Adaylık
1974 Altın Küre Ödülleri En iyi yönetim (Chinatown) Ödül Kazandı
1974 British Academy of Film and Television Arts En iyi yönetim (Chinatown) Ödül Kazandı
1979 César Ödülleri En iyi görüntü (Tess) Ödül Kazandı
1979 César Ödülleri En iyi yönetme (Tess) Ödül Kazandı
1979 Academy of Motion Picture Arts and Sciences En iyi yönetim (Tess)[2] Adaylık
1979 Altın Küre Ödülleri En iyi yabancı film (Tess) Ödül Kazandı
1979 Altın Küre Ödülleri En iyi yönetim (Tess) Adaylık
2002 2002 Cannes Film Festivali Palme d'Or (Altın Palmiye) ödülü En iyi fim (Piyanist) Ödül Kazandı
2002 Academy of Motion Picture Arts and Sciences En iyi yönetmen (Piyanist) Ödül Kazandı
2002 Académie des Arts et Techniques du Cinéma En iyi film (Piyanist) Ödül Kazandı
2002 Académie des Arts et Techniques du Cinéma En iyi yönetmen (Piyanist) Ödül Kazandı
2004 Karlovy Vary Uluslararası Film Festivali Dünya sinemasına sanatsal katkılarından dolayı Kristal Küre ödülü Ödül Kazandı
2009 Zürih Film Festivali Altın İkon Ödülü Yaşam boyu başarı[3] Ödül Kazandı

Kaynakça

  1. ↑ NY Times: Chinatown
  2. ↑ NY Times: Tess
  3. ↑ A Tribute to ... Roman Polanski

Dış bağlantılar

En İyi Yönetmen Altın Küre Ödülü
1943-1965
1966-1990
1991-günümüz
En İyi Yönetmen César Ödülü
Roman Polanski'nin yönettiği filmler
1960'lar
Knife in the Water (1962) · Repulsion (1965) · Cul-de-Sac  (1966) · The Fearless Vampire Killers (1967) · Rosemary'nin Bebeği (1968)
1970'ler
Macbeth  (1971) · What? (1973) · Chinatown (1974) · The Tenant (1976) · Tess  (1979)
1980'ler
Pirates  (1986) · Frantic  (1988)
1990'lar
Bitter Moon (1992) · Death and the Maiden (1994) · Dokuzuncu Kapı (1999)
2000'ler
Piyanist (2002) · Oliver Twist (2005)
2010'lar
The Ghost Writer  (2010) · Carnage (2011)
Kısa filmler
Zaczarowany rower (1955) · Uśmiech zębiczny (1957) · Rozbijemy zabawę (1957) · Morderstwo (1957) · Dwaj ludzie z szafą (1958) · Lampa (1959) · Gdy spadają anioly (When Angels Fall) (1959) · Le Gros et le maigre (1961) · Ssaki (1962) · La rivière de diamants (1964) · Cinema Erotique (2007)
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/17/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.