Sarışeyh, Kelkit
Sarışeyh | |
— Köy — | |
Gümüşhane | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Gümüşhane |
İlçe | Kelkit |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Nüfus (2000) | |
- Toplam | 305 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
İl alan kodu | 0456 |
İl plaka kodu | 29 |
Posta kodu | 29600 |
İnternet sitesi: |
Sarışeyh, Gümüşhane ilinin Kelkit ilçesine bağlı bir köydür. Sarışeyh, Kelkit'in güneybatısında 20 km. uzaklıkta, Şiran ile Erzincan sınırlarının kesiştiği bölgede ormanlık alanda kurulmuş bir dağ-orman köyü. Verimli araziyi heba etmemek kaygısından olsa gerek, köy neredeyse 70 derece meyilli bir tepenin eteklerine kurulmuş. 20-25 sene önce daha çatılı evlerin yaygınlaşmadığı zaman köyün karşısındaki tepeye çıkıp bakıldığında, kocaman geniş basamakları olan bir merdiven seyrediyormuşsunuz gibi bir intiba verirdi. Köye ismini veren Sarışeyh Efendinin türbesi köyün mezarlığında etrafı duvarla çevrili üstü açık, kıble tarafında mihrab girintisi bulunan bir yapıdır. Sarışeyh Efendinin mezarı kapısından girince sağ tarafta mihrabın alt tarafındadır. Mezar taşı sarımsı bir taştan olup kitabesi (yazısı) bulunmamaktadır. Ancak mihrab çıkıntısındaki yontulmuş düzgün taşın üzerinde iki tarih bulunuyorsa da bu tarihler 1800'lü yılların son çeyreğine tekabül ediyor ki bu tarihle Sarı Şeyh'in ölüm tarihi değil duvarların yapım veya tamir tarihidir. Sarı Şeyhin iki kardeşiyle bu civara geldiği şeklinde sözlü rivayetler vardır. Rivayete göre bu üç kardeşin şeyhleri sadağından üç ok çıkararak işaretlemiş bu oklar nereye düşerse oraya gidip halkı irşad etmelerini söylemiş. Okun biri Sarışeyh köyünün bulunduğu yere, diğeri Şiran'daki Karaşıh (Karaşeyh) köyüne, üçüncüsü de Seydi Baba köyüne düşmüş. Böylece bu üç kardeş okların düştüğü yerlere yerleşip zaviyelerini kurarak halkı irşad etmeğe başlamışlar.(Zaviye; küçük tekke demektir. Bir manası da zahidin ibadetle meşgul olmak üzere çekildiği tenha ev veya kulübedir) Şeyhin zaviyesi muhtemelen köye seferberlikten önce yerleşen Hoceeller sülalesinin elinde bulunan Ziyaret Evi denilen ev olmalıdır. Bu evde bulunan bir odada, şeyhin kabri ziyaret edildikten sonra iki rekat namaz kılınıp dua edilerek bir müddet uyunurdu. Hastalar, başka türlü sıkıntıları olanların kimileri, rüyalarına ak sakallı nur yüzlü bir pir-i faninin girdiğini ve onları dertlerinden kurtardığını söylerlerdi. Köye iki km. kadar uzaklıkta bulunan Sugözü denilen büyük göze (pınar) köyün önünden akan çayın ana kaynağıdır. Bahar aylarında akıp sonra kesilen Harami deresinden gelen suyla diğer dereler de bu çaya akar. Sugözü, komşu Uzunkol köyünde bulunan ve Harami deresinden akıp gelen su kaynağı gibi ilk baharda büyük bir gürültüyle patlar, kış aylarında azalmış olan suyu coşarak akmaya başlar. Muhtemelen Çimen Dağındaki yaylalarda bulunan Su Batanlardan batan su, yer altında biriktikten sonra bu kaynaklardan çıkmaktadır. Bu çay, birkaç köyün arazisinden geçtikten sonra Şiran topraklarında Kelkit Çayına karışır. Yamaçları çok dik bir vadiden akıp giden çaydan tabii olarak çok az bir arazi sulanmaktaydı. Köy sınırları içinde çayın üzerinde kurulan araları çok yakın üç değirmen vardı. Şimdi artık değirmenler virane oldu. Daha önceki yıllarda yapılan kanal çalışmalarıtarihresim2.jpg (14881 bytes) sonuçsuz kalmışsa da çay suyu ile araziyi sulamak için şu sıralarda devlet tarafından kanallar yapılmaktadır. Köyümüz, Gümüşhane'nin her köyünde olduğu gibi dışarıya çok sayıda göç vermesine rağmen hanesi çok fazla azalmayan talihli köylerdendir. Bazı köylerimizin kış ayalarında boşaldığı düşünülürse köyümüzün bu durumuna şükretmek gerekir. Seferberlikte Tokat, Samsun, Çorum ve diğer vilayetlerin köylerinde yerleşip kalan ailelerden başka ilk göçler Erzincan2ın köylerine olmuştur. Daha sonra sonra Kırıkkale'ye göçenler olmuş, bunu yurt dışına çalışmaya giden işçilerin evlerini yanlarına almaları takip etti. Yoğunluk Hollanda da olmak üzere, Almanya, ve Fransa'da yerleşen köylülerimiz de var. 1970'li yıllarda Hereke, Pendik ve Çayırova Gebze çevresindeki taş ocaklarında çalışmaya gelenler buralara yerleşmeye başladılar. 1985-90 yılları arasında Özal iktidarı sırasında gecekondulaşmaya göz yumulduğu sıralarda Gebze ye bağlı Dilovası beldesine daha önce yerleşen birkaç hane Sarışeyhlinin teşvikiyle buraya yerleşmeye başlanmıştır. Bu gün Dilovası'nda 80 haneyi aşkın Sarışeyli yaşamaktadır. Burada kurulan Sarışeyh Köyü Kalkındırma Derneği köylüler arasında dayanışmayı sağlamıştır. Dernek faaliyetlerine devam etmektedir. Pendik Yayalar köyü ile Hereke'de de köylülerimiz bulunmaktadır. Tabii buralarla sınırlı değildir köyümüzden göçüp başka yere yerleşenler. İstanbul, Konya, Ankara (Gölbaşı), Antalya ve Bursada yaşayan köylülerimiz de bulunmaktadır.
Kültür
Her yıl geleneksel olarak şarışeyh köy şenlikleri yapılarak köy değerleri ve akraba bağları sağlamlıkla korunmaya devam etmektedir.
Kelkit yöresine özgü yemek çeşitleri ve tatlılarıyla tanınır. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri içerisinde bölge yetiştirdiği hayvanlar ve ürünleri ile Çiftlik olarak bilinir. Yörenin önde gelen yemekleri Siron, Haşıl, Fırın Erişte, Mantı Çorbası, Lemis, Fasulye Bulgurlusu, Tatlı Çorbası, Un Herlesi Çorbası, Gavut Çorbası, Yavan Çorbası, Doduk Çorbası, Fırfır Çorbası, Dırma Çorbası, Gendime Çorbası, Erişte Çorbası, Arpa Yarması Çorbası, Zuluflu Çorbası, Pağla Denlisi, Borani, Fıtfıt Haşılı, Patates Kavurması, Muhla, Yergök Dolması, Sütlü Haşıl, Evelik Dolması, Kelem Dolması, Lor Dolması, Ekşili Dolma, Ekmek Aşı, Çırtma Fasulye, Kaygana, Kete, Pancar Kavurması, Pişi, Tava Lemisi, Zırıhta, Lahana Dolması, Yalancı Dolma, Güveç, Su Böreği, Papara, Toğala Kuymağı, Hıngel, Galıya, Karın Kaymağı Sebze, Bulgur Topağı, Fetir Yağlaması, Pağla Katısı, Pestil, Sini Böreği Erişte Tatlısı, Asude Kuymağı, Kara Helva, Burma, Tel Helvası, Lalanga, Aşure, Cevizli Börek, Musta Tatlısı, Fışkıl Tatlısı, Sütlaç, Herle, Köme, Gaysefe, Tel Kadayıf, Sini Tatlısı, Burma Baklava dır.
Coğrafya
Gümüşhane iline 107 km, Kelkit ilçesine 31 km uzaklıktadır.
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 305 |
1997 | 269 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Altyapı bilgileri
Kanalizyon sistemi bulunmaktadır.
Dış bağlantılar
Kelkit İlçesi Sarışeyh Köyü Fotoğrafları sayfası
|